Giao hợp đau
Giao hợp đau có thể do viêm âm hộ, hay âm đạo, gây ra co thít âm đạo, màng trinh không giãn hoàn toàn, âm đạo không được bôi trơn đầy đủ.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Những câu hỏi liên quan đến hoạt động tình dục cần được đặt ra và coi là một phần nằm trong tiền sử sinh sản. Có hai câu hỏi có ích là: "Bạn có năng động trong tình dục không?" và "Bạn có khó khăn gì về tình dục trong thời gian này không?". Người thầy thuốc có thể cung cấp tư vấn những kiến thức cơ bản về tình dục và có thể tạo thời gian thích hợp để bàn luận những vấn đề liên quan đến tình dục, những mối quan hệ về con người, sự tránh thai và những nỗi lo sợ có thai. Giao hợp đau có thể do viêm âm hộ hay âm đạo gây ra co thít âm đạo, màng trinh không giãn hoàn toàn, âm đạo không được bôi trơn đầy đủ, teo âm đạo, lạc nội mạc tử cung hay các khối u hoặc những trường hợp bệnh lý khác. Trong khi khám tiểu khung, có thể để người bệnh nửa nằm nửa ngồi và tay cầm một chiếc gương và bảo người bệnh chỉ vào chỗ đau và mô tả kiểu đau.
Nguyên nhân
Viêm âm hộ, âm đạo
Viêm âm hộ - âm đạo là một viêm hay một nhiễm khuẩn ở âm hộ và âm đạo. Những vùng có vẻ cương căng ở tiền đình trông có vẻ không viêm mà khi soi cổ tử cung lại có những tổn thương như mụn cóc (condyloma). Chi tiết về viêm âm đạo xin xem bài viêm âm đạo.
Co thít âm đạo
Co thít âm đạo là tình trạng co thít các cơ ở quanh lỗ vào của âm đạo do chủ ý hoặc không do chủ ý. Nguyên nhân có thể do lo sợ, đau đớn, sang chấn khi giao hợp và đã từng bị những thái độ xúc phạm về giới từ thuở ấu thơ.
Vết tích của màng trinh
Màng trinh thường được giãn đủ trong lần giao hợp đầu tiên nên không bị đau. Ở một vài phụ nữ, đau trong lần giao hợp đầu tiên có thể do co thít âm đạo. Ở những phụ nữ khác, cái viền dày hay một phần riềm của âm đạo sau nhiều lần giao hợp có thể gây đau.
Âm đạo không được đủ trơn
Âm đạo không đủ trơn có thể là do chuẩn bị khởi động trước giao hợp chưa đủ thời gian hay do tác dụng của estrogen thấp trong thời gian cho con bú hay sau mãn kinh. Một khi mức độ estrogen bình thường (có kinh bình thường hoặc âm đạo ẩm, có nhiều nếp nhăn) thì đau khi giao hợp có thể là do sự khởi động tình dục chưa được đầy đủ trước khi giao hợp. Các nồng độ estrogen thấp có thể xác định được bằng các dấu hiệu đường kính hẹp của lỗ vào âm đạo, niêm mạc âm đạo khô, mỏng, biểu mô đỏ.
Viêm nhiễm, lạc nội mạc từ cung, các khối u hay những trường hợp bệnh lý khác
Đau khi giao hợp sâu thường do viêm cấp tính hay mạn tính ở cổ tử cung, tử cung hay phần phụ, lạc nội mạc tử cung, các khối u phần phụ, dính do viêm tiểu khung hay đã mổ trước kia. Hỏi kỹ tiền sử và khám tiểu khung thường sẽ giúp cho chẩn đoán phân biệt.
Giao hợp đau không rõ nguyên nhân
Đôi khi có trường hợp không tìm thấy nguyên nhân thực thể. Ở những bệnh nhân này có thế có những tranh chấp về tâm lý tình dục hay có một tiền sử lạm dụng tình dục trong tuổi thơ ấu.
Điều trị
Viêm âm hộ âm đạo
Những tổn thương thấy nổi gồ lên khi soi cổ tử cung hoặc sinh thiết cần được điều trị đúng đắn (xem viêm âm đạo). Bạn tình cũng cần được điều trị để khỏi bị tái phát. Thuốc diệt tinh trùng có thể là yếu tố gây kích thích. Có thể thảo luận với đôi bạn về những kỹ thuật giải quyết cho tình trạng cương cử, nhưng không giao hợp cho đến khi viêm nhiễm bớt đi.
Co thít âm đạo
Tư vấn về tình dục và giáo dục về giải phẫu và chức năng bộ phận sinh dục cho thích hợp. Có thể hướng dẫn bệnh nhân tự nong lấy bằng cách dùng ngón tay hay các ống nghiệm có ghi các kích cỡ và được bôi trơn. Trước khi thử giao hợp (bôi trơn đầy đủ), bệnh nhân và sau đó là người chồng hãy đưa thử hai ngón tay vào âm đạo thấy dễ dàng và không đau. Không được đưa thô bạo vào mà bao giờ người phụ nữ cũng phải là người duy nhất kiểm tra độ sâu khi đưa vào trong quá trình nong hay quá trinh giao hợp.
Vết rách của màng trinh
Trong một số hiếm trường hợp cần phải gây mê và nong bằng tay khi màng trinh vẫn còn tồn tại. Nên tránh phẫu thuật.
Bôi trơn âm đạo chưa đay đủ
Nếu nguyên nhân là khởi động tình dục thì tư vấn về tình dục cho người phụ nữ và nếu được, cho cả người chồng là có ích. Có thể dùng các chất bôi trơn trong khi dạo đầu về tình dục. Đối với những phụ nữ có hàm lượng estrogen thấp, việc sử dụng chất bôi trơn trong khi giao hợp đôi khi cũng đã đủ. Nếu không đủ, hãy dùng kem estrogen phức hợp tỉ lệ 1/8 bôi hàng ngày trong 10 ngày sau đó cách một ngày bôi một lần. Dùng dụng cụ bôi hay dùng ngón tay, người phụ nữ có thể bôi kem trực tiếp vào chỗ rắn nhất, thường là viền màng trinh. Kem testosteron 1 - 2% pha trong chất cơ bản tan trong nước cũng có ích.
Nhiễm khuẩn, lạc nội mạc từ cung, các khối u hay những trường hợp bệnh lý khác
Điều trị nội khoa đối với viêm cổ tử cung cấp tính, lạc nội mạc tử cúng hay viêm vòi trứng và tạm thời kiêng giao hợp thường sẽ làm giảm đau đớn. Giao hợp đau do bệnh viêm tiểu khung mạn tính hay bất cứ nguyên nhân bệnh gì gây dính hoặc bất động các cơ quan trong tiểu khung đều khó mà điều trị được nếu không tiến hành phẫu thuật cắt bỏ. Lứa đôi cần được thông báo áp dụng thử những tư thế giao hợp để giới hạn đưa sâu và dùng tay, dùng miệng trong các kỹ thuật tình dục.
Giao hợp đau không rõ nguyên nhân
Đối với những vùng ẩn, có đau mà không có tổn thương rõ ràng thì soi cổ tử cung có thể có ích trong phát hiện những u nhú do virus gây ra. Cần làm sinh thiết, để xác định tổn thương. Dùng một lượng nhỏ thuốc tại chỗ như kem testosteron 1%, kem estrogen hay thạch đông lidocain tại chỗ có thể làm giảm đau. Cần giải quyết những vấn đề tâm lý tình dục hay những vấn đề liên quan đến những kinh nghiệm về sang chấn tình dục.
Bài viết cùng chuyên mục
Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung phải được phân biệt với bệnh viêm tiểu khung, u buồng trứng và u xơ tử cung. Viêm vòi trứng và lạc nội mạc tử cung là các triệu chứng trầm trọng thêm bởi kinh nguyệt
Hội chứng trước hành kinh
Nhiều loại vitanim và chất khoáng liều tương đối cao được gợi ý dùng trong hội chứng này, nhưng không một loại nào tỏ ra có ích, qua các nghiên cứu mù kép và lại có một số tác dụng phụ không mong muốn.
Thuốc tránh thai uống
Thuốc tránh thai uống liều thấp không có chống chỉ định dùng kéo dài đối với những phụ nữ 35 - 40 tuổi, không hút thuốc lá và không có chống chỉ định gì
Hậu quả của tiếp xúc với diethylstilbestron trong tử cung
Hiện nay tất cả các phụ nữ phơi nhiễm đều được khuyên bước đầu soi cổ tử cung kiểm tra, sơ bộ tìm những vùng biểu mô bất thường của âm đạo vậ cổ tử cùng
Chảy máu âm đạo sau mãn kinh
Âm hộ và âm đạo cần được kiểm ra để tìm ra vùng chảy máu, những vết loét hoặc những khối u. Cần làm phiến đồ tế bào học lấy ở cổ tử cung và túi cùng âm đạo. Có thể thấy được tế bào ung thư bị bong ra.
Thuốc tránh thai tiêm và cấy: các progestin tác dụng kéo dài
Một bộ gồm 6 nang nhỏ bằng silastic cấy vào dưới da ở mặt trong cánh tay, Chúng giải phóng hàng ngày và tác dụng tránh thai trong 5 năm
Triệt sản: chỉ định và điều trị
Vài nghiên cứu cho thấy có thể liên quan với ung thư tuyến tiền liệt nhưng bằng chứng còn mỏng manh và không chắc chắn
Bệnh viêm tiểu khung
Những phụ nữ có đau bụng dưới, khám thấy nhạy cảm đau ở phần phụ hoặc tử cung khi di động nên được cân nhác là bị PID và nên được điều trị bằng kháng sinh trừ khi có chẩn đoán
Màng ngăn âm đạo và mũ cổ tử cung
Vì có một chút nguy cơ gây hội chứng sốc do nhiễm độc, mũ cổ tử cung hay màng ngăn âm đạo đều không được để lâu quá 12 - 18 giờ ở trong âm đạo và cũng không được dùng khi hành kinh.
Ung thư trong biểu mô của cổ tử cung
Chẩn đoán phỏng chừng bằng phương pháp tế bào học sàng lọc ở một quần thể không có triệu chứng và không nhìn thấy có thay đổi gì đại thể ở cổ tử cung
Viêm cổ tử cung
Nếu chất tiết dịch từ ống cổ tử cung là chất nhầy mủ màu vàng và soi dưới kính hiển vi khô phóng đại lớn trên mỗi kính trường có từ 10 bạch cầu đa nhân trở lên thì gợi ý nghĩ đến chlamydia.
Các khối u buồng trứng
Một đợt ngăn ngừa phóng noãn trong 2 tháng bằng viên thuốc tránh thai làm cho các nang cơ năng biến mất
Nang và áp xe tuyến Bartholin
Mủ hay chất tiết dịch lấy ra từ tuyến cần được nuôi cấy để tìm lậu cầu, chlamydia và các mầm bệnh khác và để điều trị cho phù hợp; thường thì ngâm nước ấm có thể có ích
Dụng cụ tử cung: tránh thai
Những dụng cụ tử cung toàn bằng chất dẻo không cần phải thay sau một thời điểm đặc trưng cho từng loại và có một số phụ nữ đã dùng trong 10 năm hay hơn
Chảy máu bất thường tiền mãn kinh
Chảy máu tử cung do rối loạn cơ năng thường là do sự phát triển quá mức của niêm mạc tử cung dưới sự kích thích của progesteron: điều này xảy ra trong những vòng kinh không phóng noãn.
Không phóng noãn liên tục
Ở những bệnh nhân béo bệu có buồng trứng đa nang, điều trị bằng cách làm giảm cân thường có hiệu quả, giảm mỡ cơ thể sẽ làm giảm thấp sự chuyển đổi androgen thành estron
Sa tử cung
Đối với những phụ nữ lớn tuổi, không muốn giao hợp, bịt tắc một phần âm đạo là phẫu thuật đơn giản và có hiệu quả, Treo tử cung vào thành bụng
Tránh thai sau giao hợp
Đặt dụng cụ tử cung tránh thai trong vòng 5 ngày sau giao hợp không chuẩn bị vào giữa vòng kinh cũng có thể tránh được thai, các dụng cụ tử cung mang đồng
Ung thư cổ tử cung
Những dấu hiệu hay gặp nhất là rong kinh, ra huyết thấm giọt sau giao hợp và loét cổ tử cung. Có thể có máu hoặc mủ, có mùi, không gây ngứa, có thể xuất hiện sau xâm nhiễm.
Polip cổ tử cung
Những khối polip có thể nhìn thấy được trong lỗ cổ tử cung qua đặt mỏ vịt, Cần phân biệt các polip cổ tử cung với các bệnh lý tân tạo dạng polip của niêm mạc tử cung
Chất xốp, bọt, kem, thạch đông và viên đạn tránh thai
Chất bọt, kem và thạch đông, viên đạn cũng có những lợi ích là sử dụng đơn giản và dễ kiếm, Điều bất lợi của chúng ta là có tỉ lệ thất bại cao hơn so với màng ngăn âm đạo
Phá thai: chỉ định và điều trị
Những biến chứng tiếp sau phá thai phạm pháp thường cần được chăm sóc cấp cứu chống ra máu, sốc nhiễm khuẩn hay thủng tử cung
Viêm âm đạo
Có thể kiểm tra pH của âm đạo, pH thường là cao hơn 4,5 khi bị nhiễm Trichomonas và có thể nhiễm vi khuẩn trong âm đạo. Tiếp đó, khám bằng hai tay để xem tiểu khung có bị viêm nhiễm không.
Sa sinh dục
Sa tiểu tràng cũng có thể kèm theo sa tử cung hoặc có thể tiếp theo cắt tử cung khi mà các phần nâng đỡ vòm ầm đạo bị yếu đi hoặc là túi cùng ở sâu
Són đái ở phụ nữ
Sự tăng áp lực đột ngột trong bụng được truyền đến bàng quang hoạt động bình thường mà không đến niệu đạo bị sa và như vậy nước tiểu có khuynh hướng bị rò vào lúc này.