- Trang chủ
- Chẩn đoán & điều trị
- Chẩn đoán và điều trị bệnh cơ xương khớp
- Các khối u và những tổn thương giống khối u của xương
Các khối u và những tổn thương giống khối u của xương
Những điểm thiết yếu trong chẩn đoán
Đau dai dẳng, sưng, hoặc tăng nhậy cảm với đau tại một vị trí của xương.
Gẫy xương bệnh lý (tự phát).
Vùng nghi ngờ có tổn thương to ra, biến dạng tăng đậm độ X quang hoặc thấu quang trên phim X quang.
Có bằng chứng tế bào học của khối u xương trên các mẫu sinh thiết.
Nhận định chung
Các khối u tiên phát của xương tương đối hiếm gặp so với các khối u thứ phát hoặc di căn. Tuy nhiên chúng có ý nghĩa lớn trên lâm sàng bởi vì có nhiều khả năng ung thư và bởi vì một số khối u này phát triển rất nhanh và di căn rộng.
Theo cổ điển, các khối u xương được chia thành 2 nhóm là tiên phát và thứ phát, song còn có một số không thống nhất là những khối u nào được gọi là tiên phát đối với hệ thống xương khớp. Những khối u có nguồn gốc trung mô phản ánh cấu trúc xương (như xương, sụn, và mô liên kết) và những khối u phát triển trong xương tạo huyết, thần kinh, mạch máu, tế bào mỡ và những khối u có nguồn gốc ống sống bào thai cần phải được phân biệt với những khối u ác tính thứ phát lan trực tiếp vào xương hoặc qua đường máu. Bởi vì có rất nhiều loại khối u xương, cho nên khó có thể đưa ra một bảng danh sách phân loại đơn giản thoả đáng cho các u xương.
Lâm sàng
Đau xương dai dẳng, xương trở nên to ra, có thể hạn chế vận động của khớp kế cận hoặc gẫy xương tự phát là những dấu hiệu đòi hỏi phải khẩn trương thăm khám lâm sàng, X quang, xét nghiệm và sinh thiết xương. X quang cho biết vị trí, mức độ lan rộng tổn thương và cung cấp một số dấu hiệu đặc trưng gợi ý chẩn đoán đặc hiệu. Những hình ảnh được gọi là cổ điển trên phim X quang của một số khối u (chẳng hạn như hình ảnh lỗ chỗ trong đa u tủy xương, dấu hiệu "tia mặt trời" trong sarcom xương, dấu hiệu "vỏ củ hành" trong sarcom Ewing, mặc dù có ý nghĩa gợi ý song không phải đặc trưng của bệnh. Ngay cả những đặc điểm tế bào học, khi xuất hiện đơn độc, cũng không thể đem lại những thông tin chính xác về quá trình bệnh. Tuổi bệnh nhân, thời gian bị bệnh, vị trí và số lượng xương bị tổn thương và sự có mặt hay vắng mặt của một bệnh lý toàn thân phối hợp cũng như những đặc điểm tế bào học phải được xem xét một cách tổng hợp để có một biện pháp điều trị thích hợp.
Cần phải luôn nghĩ đến những khả năng một tổn thương xương có thể là những bất thường lành tính, bệnh lý ung thư di căn, nhiễm khuẩn (chẳng hạn cốt tủy viêm), tổn thương sau chấn thương hoặc một bệnh xương do chuyển hóa. Nếu khối u xương xuất hiện ở trong hoặc gần khớp, chúng có thể bị nhầm lẫn với các dạng viêm khớp, đặc biệt là viêm một khớp.
Một số khối u xương đặc biệt
Những khối u phát triển từ mô liên kết tạo xương gồm u mô dạng xương và sarcom xương. Những khối u mô dạng xương thường là những khối u lành tính ở trẻ em và người trẻ tuổi, nên phẫu thuật để loại bỏ. Sarcom xương thường xuất hiện ở khớp gối hoặc các xương dài và nên được điều trị bằng phẫu thuật và hóa trị liệu, tỉ lệ sống sót được cải thiện trong những năm gần đây. Sarcom sợi (fibrosarcoma), bắt nguồn từ mô liên kết không tạo xương, và tiên lượng tương tự với những sarcom xương. Những khối u nguồn gốc sụn gồm u nội sụn, u xơ dạng sụn nhầy và sarcom sụn. Xét nghiệm tế bào học để chẩn đoán xác định nhóm khối u này và tiên lượng khi được điều trị thích hợp và phẫu thuật nhìn chung là tốt.
Những khối u xương khác gồm u tế bào khổng lồ (u hủy cốt bào), u nguyên bào sụn và sarcom Ewing. Trong số này, u nguyên bào sụn gần như luôn luôn lành tính. Khoảng 50% bệnh nhân u tế bào khổng lồ là u lành tính, số còn lại có thể là ác tính thật sự hoặc tái phát sau phẫu thuật cắt bỏ. Sarcom Ewing, gặp ở trẻ em, thiếu niên, người lớn trẻ tuổi, có tỉ lệ tử vong 50% cho dù điều trị hóa trị liệu, chạy tia hoặc phẫu thuật.
Điều trị
Mặc dù can thiệp là cần thiết để điều trị một số khối u song cần phải có chẩn đoán chính xác bởi vì sẽ có thể có một tác hại lớn xuất hiện hoặc do điều trị chậm trễ hoặc do những phẫu thuật tận gốc hoặc cắt bỏ hoặc do việc chạy tia không cần thiết.
Bài mới nhất
Những biểu hiện khớp trong nhiễm HIV
Viêm khớp nhiễm khuẩn cấp không do lậu
Viêm đa cơ - viêm da cơ: chẩn đoán và điều trị
Hoại tử xương vô khuẩn: chẩn đoán và điều trị
Biểu hiện thấp khớp trong ung thư: chẩn đoán và điều trị
Bệnh thiểu sản xương: bệnh giòn xương
Viêm khớp trong bệnh sarcoid: chẩn đoán và điều trị
Bệnh khớp do nguyên nhân thần kinh: bệnh charcot
Lao xương khớp: chẩn đoán và điều trị
Nhiễm khuẩn xương và khớp do nấm: chẩn đoán và điều trị
Cốt tủy viêm cấp do vi khuẩn sinh mủ: chẩn đoán và điều trị
Viêm khớp do virus: chẩn đoán và điều trị
Viêm khớp do lậu: chẩn đoán và điều trị
Thấp khớp hay tái phát: chẩn đoán và điều trị
Viêm khớp và các bệnh viêm ruột
Viêm gân Achille hoặc viêm quanh khớp gối, như trong hội chứng Reiter cổ điển, là những dấu hiệu thường nổi bật và rất đặc trưng
Việc sử dụng nội soi ngày càng rộng rãi và những phẫu thuật thay khớp nhân tạo đã làm cho tỉ lệ viêm khớp nhiễm khuẩn tăng lên
Viêm đa cơ là một bệnh hệ thống mà nguyên nhân chưá rõ, biểu hiện chủ yếu của bệnh là yếu cơ, Đây là một bệnh cơ nguyên phát thường gặp nhất ở người lớn
Ban đầu, X quang thường bình thường; chụp cộng hưởng tứ, cắt lớp vi tính và đồng vị phóng xạ là những kĩ thuật thăm dò nhậy hơn
Bệnh bạch cầu tế bào tóc có thể phối hợp với viêm các mạch máu cỡ trung bình, như bệnh viêm nút đa động mạch, Bệnh bạch cầu cấp có thể gây đau khớp
Dạng thứ hai là thiểu sản xương muộn, trong đó gẫy xương và biến dạng xương xuất hiện sau khi đẻ. Xương dòn, dễ gãy là một tiêu chuẩn rõ ràng nhất cho chẩn đoán
Tuy viêm khớp sarcoid thường kèm theo ban đỏ dạng nốt, song chẩn đoán lại dựa vào sự có mặt của những biểu hiện ngoài khớp khác của bệnh sarcoid
Khi trương lực cơ bình thường và những phản xạ bảo vệ bị mất, bệnh khớp thoái hóa thứ phát đã xuất hiện, làm cho khớp trở nên yếu, to ra
Hầu hết những nhiễm khuẩn do lao ở Mỹ do vi khuẩn lao người Mycobacterium tuberciilosis gây ra, Nhiễm khuẩn hệ thống xương khớp do sự lan tràn trên đường máu
Phân biệt với những ổ nhiễm khuẩn mạn tính khác dựa vào kết quả nuôi cấy dịch khớp hoặc tổ chức lấy từ ổ tổn thương. Các phản ứng huyết thanh cung cấp những bằng chứng có ích cho chẩn đoán.
Trong số những bệnh nhân bị các bệnh huyết sắc tố, cốt tủy viêm do vi khuẩn thương hàn thường gặp gấp 10 lần so với những vi khuẩn sinh mủ khác
Viêm đa khớp có thể phối hợp với viêm gan B và điển hình thường xuất hiện trước khi bắt đầu có vàng da, nó cũng có thể xuất hiện trong viêm gan không vàng da
Trong hầu hết các trường hợp, nghi ngờ bệnh nhân bị viêm khớp do lậu nên nhập viện để khẳng định chẩn đoán, để loại trừ viêm nội tâm mạc và bắt đầu điều trị.
Thấp khớp hay tái phát là một bệnh không rõ nguyên nhân đặc trưng bởi những đợt viêm cấp không tái phát, Sưng đau khớp ngoại vi và nổi hạt dưới da tạm thời có thể xuất hiện
Trên thực tế, viêm khớp ổn định thì ỉa chảy xuất hiện. Do vậy, bệnh Whiple nên được xem xét trong chẩn đoán phân biệt những trường hợp viêm khớp từng đợt không lý giải được.