Quy trình kỹ thuật thở ô xy

Đại cương

Thở Oxy nhằm tăng nồng đọ Oxy trong đường thở để cải thiện tình trạng giảm O2 máu và giảm PaO2. Do vậy cần:

Bảo đảm lượng Oxy cần thiết đưa vào phổi bằng các đường khác nhau: mũi, mặt nạ, máy thở.

Duy trì các đường dẫn Oxy không tuột khỏi người bệnh, không hở.

Theo dõi các thông số cơ bản: mạch, huyết áp, SpO2 .

Thay ống dẫn Oxy hằng ngày.

Chuẩn bị

Người bệnh

Giải thích vì sao phải thở Oxy cho bệnh nhân để họ yên tâm và cộng tác trong quá trình thở Oxy.

Giải thích những khó chịu khi luồng Oxy vào mũi và sự khô đường thở.

Tuỳ tình trạng suy hô hấp người bệnh có thể ở tư thế:

450 có suy hô hấp mức độ vừa.

900 nếu OAP.

Nằm đầu thấp nếu sốc, tụt huyết áp.

Người thực hiện

Nhân viên y tế: Y tá hoặc điều dưỡng.

Nơi thực hiện

Tại giường bệnh.

Dụng cụ

Bình Oxy hoặc Oxy trung tâm:

Nếu là bình Oxy phải kiểm tra áp suất của bình bằng áp lực kế.

Nếu dung cho máy thở bằng phương thức hô hấp hỗ trợ áp lực thì áp lực bình phải bảo đảm lớn hơn hoặc bằng 3,5 Atm.

Máy tạo Oxy cá nhân: chỉ có dòng nhỏ hơn hoặc bằng 5l/1min và nồng đọ Oxy chỉ đạt từ 90 đến 95%.

Bình Oxy hoá lỏng dùng khi vận chuyển bệnh nhân.

Ống dẫn, mặt nạ thở Oxy và thiết bị cụng cấp Oxy sẵn có:

Ống dẫn Oxy mũi:

Ống thông đầu có nhiều lỗ (Nelaton) để luồn vào gần thanh môn.

Kiểu đeo kính ở đầu có 2 ống nhỏ cài vào 2 lỗ mũi trước.

Mặt nạ thở Oxy:

Mặt nạ mũi: Chỉ úp vào mũi người bệnh và người bệnh thì hoàn toàn tỉnh.

Mặt nạ cả mũi lẫn miệng: Cho người bệnh không tỉnh, hôn mê hoặc há mồm để thở.

Mặt nạ kiểu Venturi.

Mặt nạ Plastic có bình chứa khí dự trữ.

Bình làm ẩp: Tất cả các bệnh nhân thở Oxy phải làm ẩm khộng khí thở vào để đảm bảo tối ưu chức năng của nhung mao tiết nhầy đường hô hấp, đồng thời đảm bảo độ ấm.

Làm ẩm tối ưu cần có nhiệt độ ổn định 32 đến 360C, độ ẩm tương đối cần đạt 75 đến 100%, không làm tăng sức cản trong dây dẫn, không làm tăng khoảng chết. Dùng cho cả thông khí hỗ trợ và kiểm soát. Khí thở vào phải vô khuẩn.

Dụng cụ khác: Gạc, bình phun Xylocain hoặc Gel-Xylocain.

Các bước tiến hành

Thở Oxy mũi hay kính

Dùng ống thông mũi vô khuẩn lau qua gạc thấm dầu Parafin, đẩy ống qua lỗ mũi bằng đoạn từ gốc mũi đến dái tai. Kiểm tra bình làm ẩm (phải đủ nước đến vạch, mở van áp lực kế cho qua bình làm ẩm và điều chỉnh thông số cần thiết) sau đó mới nối ống thông vào xông mũi hay kính mũi ròi cố định ống thông bằng băng dính.

Thở mặt nạ Oxy

Lựa chọn mặt nạ Oxy phù hợp với bệnh nhân

Nối mặt nạ với ống dẫn Oxy và bình làm ẩm

Điều chỉnh lượng Oxy cần thiết.

Sau đó úp mặt nạ vào bệnh nhân, cố định mặt nạ bằng dây chun hặc buộc sau gáy đảm bảo vừa khít không quá chặt hoặc quá lỏng.

Điều chỉnh Oxy qua máy thở

Tuỳ theo tình trạng suy hô hấp có thể điều chỉnh từ 100% đến 21%.

Theo dõi

Sắc mặt: Mặt đỏ hồng thì đủ Oxy, tím thì thiếu Oxy.

Cung cấp đủ Oxy:

Kết qủa tốt mạch nhỏ hơn hoặc bằng 100 Ckỳ/1 min, HA bình thường, SpO2 >90%.

Kết quả không tốt mạch nhanh lên hoặc chậm đi, HA tăng hoặc giảm, SpO2 giảm hơn trước.

Khi có kết quả tốt cần điều chỉnh liều lượng Oxy giảm từ 100% xuống dần đến 21%.

Máy móc, thiết bị	Dòng Oxy (lít/phút)	Nồng độ Oxy (%)
Kính mũi	2 4 6	28 35 45
Mặt nạ cứng (VD: Hudson, CIG)	5 6 8 10 12	35 50 55 60 65
Mặt nạ kiểu Venturi (Ventimask, Accurox)	2 - 8	24 - 50 (Tuỳ nhà Sx)
Mặt nạ Plastic có bộ phận chứa khí dự trữ (bóng tránh hít lại)	6 - 15	NĐOxy=21%+4% lít/phút
Mạng Oxy gây mê	Thay đổi	21 - 100
Máy thở (gồm CPAP)	Thay đổi	21 - 100
Oxylog	Thay đổi	Có trộn khí: 60 Không trộn khí: 100