Bát chính tán

Thành phần

1.  Xa tiền tử             12-20 gam.

5.  Hoạt thạch           16-40 gam

2.  Mộc thông            4-8 gam.

6.  Cam thảo             4-12 gam

3.  Cồ mạch               12 gam.

7.  Chi tử                    8-12 gam

4.  Biển súc               12 gam.

8.  Chế đại hoàng    8-12 gam

Cách dùng

Nguyên là thuốc bột, gia nước sắc Đăng tâm thảo mà uống. Hiện nay hay dùng dạng thang sắc nước chia làm 3 lần uống trong 1 ngày.

Công dụng

Thanh nhiệt tả hỏa, lợi thủy thông lâm.

Chủ trị

Thấp nhiệt hạ trú ở bàng quang, tiểu tiện giỏ giọt, ngắn đỏ, đau dữ, niệu đạo viêm nóng đau.

Giải bài thuốc

Mộc thông, Xa tiền, Cồ mạch, Biển súc, Hoạt thạch, Cam thảo là các vị thuốc lợi thủy, làm chủ dược của phương, đồng thời chúng cũng có tác dụng thanh nhiệt. Chỉ tử, Đại hoàng tả hỏa, tiêu thấp nhiệt, phối hợp thành thuốc thanh nhiệt lợi thủy và thông lâm.

Gia giảm

Trong lâm sàng hay dùng để chữa các chứng bệnh viêm đường tiết niệu và có sỏi. Nếu mình nóng mạch sác, đại tiện bí là thực nhiệt nên dùng Sinh đại hoàng gia thêm Nhất kiến hủ, Bồ công anh, Ngân hoa, để tiêu nhiệt độc. Nếu đại tiện ra máu gia Tiểu kế ẩm tử. Nếu có sỏi gia Kim tiền thảo, Thạch vi, Hải kim sa, Kê nội kim...

Phụ phương

Thạch vị tán:

Gồm có Thạch vi, Cồ mạch, Xa tiền tử, Mộc thông, Đông quỳ tử, Xích linh, Tang bạch bì, Hoạt thạch, Cam thảo hợp thành.

Đại bộ phận là thuốc lợi thủy thông lâm. Tác dụng thanh nhiệt lại không bằng Bát chính tán. Vì vậy chỉ nên dùng để chữa bệnh có sỏi đường tiết niệu (sa lâm và thạch lâm).

Ứng dụng hiện nay hay gia Kim tiền thảo, Hải kim sa, Kê nội kim.

Ở Thượng Hải, có bệnh viện chữa bệnh sỏi thận đã dùng phương thang có các vị như Đối tạo thảo (còn gọi là Quá lộ hoàng, Đại diệp kim tiền thảo) 40 gam, Xa tiền tử 12 gam, Hải kim sa 16 gam, Quảng mộc hương 12 gam, Diên hồ sách 8 gam, Đông quỳ tử 12 gam, Kinh tam lăng 16 gam mỗi ngày uống 1 thang nhất định là khỏi.