- Trang chủ
- Sách y học
- Các bài thuốc đông y hiệu nghiệm
- Hữu quy hoàn
Hữu quy hoàn
Thành phần
1. Thục địa 8 lạng.
2. Sơn dược 4 lạng.
3. Sơn thù 3 lạng.
4. Câu kỷ tử 4 lạng.
5. Đỗ trọng 4 lạng.
6. Thỏ ti tử 4 lạng.
7. Chế phụ tử 2-6 lạng.
8. Nhục quế 2-4 lạng.
9. Đương quy 3 lạng.
10. Cao sừng hươu 4 lạng.
Cách dùng
Hiệu thuốc có thuốc chế sẵn, ngày dùng 4-8 gam, có thể thay đổi liều lượng làm thuốc thang, đun sắc chia 2 lần uống.
Công dụng
Ôn bổ thận dương, bổ sung tinh huyết.
Chữa chứng bệnh
Thận dương không đủ, mệnh môn hỏa suy, người già bệnh lâu xuất hiện chứng khí khiếp thần suy, sợ rét chân tay lạnh, dương suy, hoạt tinh, lưng gối đau mỏi.
Giải bài thuốc
Bài này từ Phụ quế bát vị hoàn biến hóa đi, tức là lấy Tả quy hoàn làm cơ sở, bỏ ngưu tất, cao Quy bản, gia thêm Phụ tử, Nhục quế, Đương quy, Đỗ trọng. Bài này cùng với Phụ quế bát vị hoàn cũng là phương thuốc ôn thận tráng dương nhưng giữa hai bài thuốc có chỗ khác nhau. Bài trên là bổ dương ngẫu tả còn bài này bổ mà không tả lại có cao sừng hươu, Đương quy bổ sung tinh huyết, Câu kỷ tử, Thỏ ti tử, Đỗ trọng ôn dương can thận nên sức hỗ trợ hỏa tráng dương của nó mạnh hơn, thích hợp với chứng bệnh dương hư hỏa suy tương đối nặng. Người xưa cho rằng Phụ quế bát vị hoàn chỉ là “ích hỏa chi nguyên để tiêu âm, hàn” mà bài này thì “phù dương để phối âm” còn chỗ khác nhau giữa bài này với Tả quy hoàn thì Tả quy hoàn nặng về bổ sung tinh huyết, bài này nặng về ôn tráng thận dương.
Cách gia giảm
Người đại tiện lỏng có thể bỏ Đương quy, Cẩu kỷ gia Bạch truật, Ích trí nhân, nếu khí hư muốn thoát hoặc hôn mê, hoặc ra mồ hôi, hoặc choáng váng, hoặc đoản khí gia Nhân sâm, nếu vị khí hư hàn, nôn, ợ chua có thể gia Can khương, Ngô thù, nếu tiểu tiện dầm dề không thôi, có thể gia Bổ cốt chỉ.
Phụ phương
Hữu quy ẩm:
Gồm các vị Thục địa, Sơn dược, Ngô thù, Câu kỷ tử, Đỗ trọng, Phụ tử, Nhục quế, Chích cam thảo, gần giống Hữu quy hoàn nhưng bổ lực kém hơn.
Bài xem nhiều nhất
Quy tỳ thang
Lục vị địa hoàng hoàn
Bổ trung ích khí thang
Bổ dương hoàn ngũ thang
Độc hoạt ký sinh thang
Thân thống trục ứ thang
Thiên ma câu đằng ẩm
Các loại bài thuốc đông y và cách dùng
Kiện tỳ ích khí thang
Đào hồng tứ vật thang
Dùng sâm, truật, linh, thảo để kiện tỳ ích khí, gia Hoàng kỳ để tăng thêm công hiệu ích khí, Táo nhân, Viễn chí, Quế viên để dưỡng tâm an thần
Trong quá trình mắc bệnh mạn tính thấy can thận bất túc, thận âm khuy tổn, lưng đầu gối đau thắt, hoa mắt, ù tai, di tinh, tiêu khát và trẻ em phát dục không tốt.
Bài này là phương thuốc tiêu biểu về thăng dương (thăng đề) ích khí. Hoàng kỳ, Nhân sâm là vị thuốc chủ yếu dùng để cam ôn ích khí.
Hoàng kỳ dùng sống, lượng nhiều thì lực chuyên mà tính tẩu, đi khắp toàn thân, đại bổ nguyên khí mà chữa chứng này (mềm yếu) hợp với Quy vĩ, Xích thược, Địa long.
Nếu thiên hàn, tăng ôn dược, còn gia chế Phụ tử, thiên nhiệt nên tăng Tần giao, Địa hoàng, Xích thược
Phương này dùng Đào hồng Đương quy hoạt huyết hóa ứ. Ngũ linh chi, Địa long, khứ ứ thông lạc, Xuyên khung
Chủ trị can dương Thượng xung gây ra can phong nội động, huyễn vựng, đau đầu, đầu lắc, giật mình, mất ngủ.
Đem vị thuốc tán nhỏ ra, rồi dùng mật hoặc hồ ngào với bột thuốc viên lạii gọi là thuốc viên (hoàn). Khi dùng thuận tiện nhưng vì trong thuốc có cả bã nên hấp thu chậm, thường dùng chữa bệnh thư hoãn.
Bài này thường dùng trong lâm sàng là phương thuốc cơ sở của kiện tỳ ích khí, nhiều bài thuốc kiện tỳ bổ khí khác, thường từ đây mà biến hóa.
Phương này là Tứ vật thang gia Hồng hoa, Đào nhân. Tứ vật thang dưỡng huyết, hoạt huyết phối ngũ với Đào hồng để phá ứ.