Glucagon máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Chỉ định xét nghiệm glucagon máu

Để xác định sự có mặt của một u tế bào tiết glucagon (glucagonoma) (thường là ung thư tế bào đảo tụy alpha) gây tăng nồng độ glucagon máu.

Để chẩn đoán nguyên nhân hạ đường huyết do thiếu hụt glucagon hay do rối loạn chức năng tụy gây giảm nồng độ glucagon máu.

Cách lấy bệnh phẩm xét nghiệm glucagon máu

Xét nghiệm được tiến hành trên huyết tương. Máu được lấy vào ống nghiệm chứa EDTA. Yêu cẩu bệnh nhân nhịn ăn từ 10 - 12h trước khi lấy máu xét nghiệm.

Bệnh phẩm sau khi lấy cẩn được bảo quản trong đá lạnh và vận chuyển ngay tới phòng xét nghiệm.

Giá trị glucagon máu bình thường

50 - 100 pg/mL hay 50 - 100 ng/L.

Tăng nồng độ glucagon máu

Các nguyền nhân chính thường gặp

Viêm tụy cấp.

Xơ gan.

Đái tháo đường

U tế bào tiết glucagon (glucagonoma).

Nhiễm trùng.

U tủy thượng thận (pheochromocytoma).

Giai đoạn hậu phẫu.

Tình trạng stress.

Chấn thương.

Hội chứng urê máu cao.

Giảm nồng độ glucagon máu

Các nguyên nhân chính thường gặp

Viêm tụy mạn.

Xơ hóa thành nang (cystic tìbrosis).

Hạ đường huyết.

Thiếu hụt glucagon vô căn.

Ung thư tụy.

Sau mổ cắt tụy (postpancreatectomy).

Nhận định chung và yếu tố góp phần làm thay đổi kết quả xét nghiệm glucagon máu

Nhận định chung

Glucagon là một hormon được các tế bào alpha của tụy bài tiết. Chức năng của hormon này là làm tăng nồng độ glucose máu bằng cách thúc đẩy quá trình chuyển đổỉ glycogen thành glucose. Tình trạng tiết glucagon của cơ thể được tình trạng hạ đường huyết kích thích và tình trạng bài tiết này bị các hormon khác của tụy (Vd: insulin và somatostatin) ức chế.

Có thể khẳng định là có tình trạng thiếu hụt glucagon bằng test truyền arginin, khi tiến hành test này nồng độ glucagon không tăng lên như dự kiến.

Các yếu tố góp phần làm thay đổi kết quả xét nghiệm glucagon máu

Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hồng cầu và dùng các chất đồng vị phóng xạ để chụp xạ hình trong vòng 48h trước đó có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm.

Gắng sức quá mức và tình trạng stress có thể làm tăng nồng độ glucagon máu. Các thuốc có thể làm tăng nồng độ glucagon máu: Arginin hydrochiorid, danazol, glucocorticoỉd, gastrin, insulin, nifedipin.

Các thuốc có thể làm giảm nồng độ glucagon máu: Atenolol, propranolol, secretin.