Đoạn ST bình thường và bệnh lý trên điện tâm đồ

Như ở chương Một đã nói, đoạn ST không bao gồm một làn sóng nào mà chỉ là một đoạn thẳng đi từ điểm tận cùng của QRS (tức điểm J) tới khởi điểm của sóng T.

Khởi điểm của T thường rất khó xác định vì ST tiếp vào T rất thoai thoải. Còn điểm J thì cũng nhiều khi vô định. Vì thế, thời gian của đoạn ST rất khó xác định và ít được dùng trong lâm sàng. Trái lại, người ta chú ý nhiều đến hình dạng của ST và vị trí của nó so với đường đồng điện.

Vị trí của ST có thể là:

ST chênh lên trên đường đồng điện, còn gọi là ST dương (ký hiệu : ST hay ST+.

ST chênh xuống dưới đường đồng điện, còn gọi là ST âm (ký hiệu: ST hay ST-).

ST đồng điện (trùng với đường đồng điện) (ký hiệu: ST).

Khi chênh lên hay chênh xuống, ST có thể đi ngang, đi dốc lên, hay đi dốc xuống.

Chú ý:

Khi xác định vị trí ST, cần trước hết xác định vị trí điểm J, nó là một bộ phận quan trọng hàng đầu của ST; và cả khi cần đo ST chênh lên hay chênh xu ống, cách đường đồng điện bao nhiêu milimét, người ta cũng đo từ điểm J. Nhưng khi nhịp nhanh, khi làm nghiệm pháp gắng sức hay khi điểm J vô định thì, theo kinh nghiệm của chúng tôi, muốn bảo đảm chính xác ta không nên ấn định gượng ép một điểm J ở đâu đó để đo mà nên đo từ điểm giữa của ST.

Hình dạng của ST có thể là:

ST thẳng đuỗn.

ST uốn cong xuống hay uốn cong lên.

Đoạn ST bình thường

Ở đa số người bình thường, ST đồng điện hoặc hơi chênh lên (không vượt quá 0,5mm) ở chuyển đạo ngoại bỉên, và thường chênh lên ở chuyển đạo trước tim (không vượt quá 1,5mm ở V4 và 1mm ở các chuyển đạo trước tim khác).

Ở một số ít người bình thường khác, ST có thể chênh xuống ở V6  nhưng không vượt quá 0,5mm.

Nói chung, ST không uốn cong mà đi thẳng và tiếp vào T một cách mềm mại, cũng không bao giờ đi dốc xuống mà chỉ đi ngang hoặc hơi dốc lên.

Đoạn ST bệnh lý

Trong trường hợp bệnh lý, các biến đổi của ST rất nhiều vẻ và thường hay phối hợp phức tạp vào các hội chứng sẽ được nói đến trong các chương sau. Dưới đây, chúng tôi chỉ nêu ra một vài biến đổi thông thường nhất:

Khi ST chênh lên hay chênh xuống nhẹ, mà đi dốc lên thì thường là do nhịp nhanh hay cường thần kinh.

Khi ST chênh xuống quá 0,5mm nhưng đi ngang hay đi dốc xuống, nhất là ở V5, V6  thì phải nghĩ đến thiểu năng vành.

Khi ST chênh lên và uốn cong lên thì nên nghĩ đ ến nhồi máu cơ tim giai đoạn cấp.

Khi ST chênh và uốn cong trái chiều với QRS (nghĩa là ở chuyển đạo có ST– và uốn cong xuống thì QRS+ mà ở chuyển đạo có ST+ và uốn cong lên thì QRS–) thì nên nghĩ đến tác dụng của glucozit trợ tim.

Khi ST chênh cùng chiều với T và trái chiều với QRS (nghĩa là ST+ ở chuyển đạo có T+ và QRS–, và ST – ở chuyển đạo có T – và QRS +): nghĩ đến dày thất, blốc nhánh, W–P–W, ngoại tâm thu thất.

Cũng có khi ST chênh hay đồng điện do tác động của nhiều bệnh phối hợp vào nhau, trường hợp này gọi là ST hỗn hợp.