Các thủ thuật sinh thiết sử dụng để chẩn đoán ung thư

2012-02-03 08:55 AM
Sinh thiết là một thủ thuật, để loại bỏ một mảnh mô hoặc một mẫu tế bào từ cơ thể, để có thể được phân tích trong phòng xét nghiệm

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Sinh thiết là một thủ thuật để loại bỏ một mảnh mô hoặc một mẫu tế bào từ cơ thể để có thể được phân tích trong phòng xét nghiệm. Nếu đang trải qua một số dấu hiệu và triệu chứng hoặc nếu bác sĩ đã xác định một khu vực quan tâm, có thể trải qua sinh thiết để xác định xem bị ung thư hoặc một số vấn đề khác.

Trong khi kiểm tra hình ảnh, chẳng hạn như X-quang, hữu ích trong việc phát hiện khối u hoặc các khu vực bất thường, nhưng không thể phân biệt các tế bào ung thư và các tế bào không ung thư. Đối với phần lớn các bệnh ung thư, cách duy nhất để thực hiện chẩn đoán xác định là sử dụng sinh thiết thu thập các tế bào để kiểm tra.

Dưới đây là các loại sinh thiết, các thủ thuật được sử dụng để chẩn đoán ung thư.

Sinh thiết tủy xương

Bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết tủy xương nếu một bất thường được phát hiện trong máu hoặc nếu nghi ngờ ung thư có di căn đến tủy xương. Tủy xương là vật liệu xốp bên trong một số xương lớn, nơi các tế bào máu được sản xuất. Phân tích một mẫu tủy xương có thể tiết lộ những gì gây ra vấn đề máu.

Trong sinh thiết tủy xương, bác sĩ rút một mẫu tủy xương ra khỏi mặt sau của xương chậu bằng cách sử dụng một ống kim dài. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sinh thiết tủy xương khác trong cơ thể. Sinh thiết tủy xương thường được sử dụng để chẩn đoán một loạt các vấn đề máu - cả hai đều không phải ung thư và ung thư, bao gồm cả các bệnh ung thư máu, chẳng hạn như lymphoma, bệnh bạch cầu và đa u tủy. Được gây tê cục bộ trước khi sinh thiết tủy xương để giảm thiểu sự khó chịu trong suốt quá trình.

Sinh thiết nội soi

Trong sinh thiết nội soi, bác sĩ sử dụng một ống với ánh sáng để xem cấu trúc bên trong. Công cụ đặc biệt được chuyển qua ống để lấy một mẫu mô nhỏ được phân tích.

Loại nội soi sinh thiết, phụ thuộc vào khu vực bị nghi ngờ. Ống được sử dụng trong nội soi sinh thiết có thể được đưa vào thông qua miệng, trực tràng, đường tiết niệu hoặc một vết rạch nhỏ trên da.

Tùy thuộc vào loại nội soi sinh thiết, có thể sử dụng trước thuốc an thần hoặc gây mê.

Sinh thiết kim

Trong sinh thiết, bác sĩ sử dụng một kim đặc biệt để trích xuất các tế bào từ một khu vực nghi ngờ. Sinh thiết kim thường được sử dụng trên các khối u mà bác sĩ có thể cảm thấy, chẳng hạn như các khối u vú đáng ngờ và các hạch bạch huyết. Khi kết hợp với một thủ thuật hình ảnh, chẳng hạn như X-ray, kim sinh thiết có thể được sử dụng để thu thập các tế bào từ một khu vực nghi ngờ mà không thể cảm nhận qua da.

Sinh thiết kim, các thủ thuật bao gồm:

Chọc hút bằng kim. Trong sinh thiết, một kim nhỏ được đưa vào khu vực nghi ngờ. Ống tiêm được sử dụng để hút dịch và các tế bào để phân tích.

Sinh thiết lõi. Một cây kim lớn hơn với lõi kim được sử dụng để thu thập mô của một khu vực đáng ngờ.

Máy hút hỗ trợ. Chân không hỗ trợ sinh thiết, một thiết bị hút làm tăng số lượng của chất dịch và các tế bào được tách ra qua kim. Điều này có thể giảm số lần kim phải được đưa vào để thu thập đủ mẫu.

Hướng dẫn hình ảnh sinh thiết. Sinh thiết kết hợp một thủ thuật hình ảnh, chẳng hạn như X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT), hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) hoặc siêu âm. Cho phép bác sĩ để truy cập vào khu vực nghi ngờ không thể cảm nhận qua da, chẳng hạn như bất thường về phổi, gan hay tuyến tiền liệt. Sử dụng hình ảnh thời gian thực, bác sĩ có thể chắc chắn rằng kim đến vị trí chính xác.

Sẽ được gây tê cục bộ để làm tê khu vực được sinh thiết để giảm thiểu sự đau đớn.

Sinh thiết cắt bỏ

Sinh thiết cắt bỏ các tế bào từ bề mặt của cơ thể. Sinh thiết da được sử dụng thường xuyên nhất để chẩn đoán tình trạng da, bao gồm ung thư, chẳng hạn như khối u ác tính. Loại sinh thiết da sẽ phụ thuộc vào loại ung thư bị nghi ngờ và mức độ của các tế bào đáng ngờ. Sinh thiết da bao gồm:

Cạo sinh thiết. Trong sinh thiết cạo, bác sĩ sử dụng một công cụ tương tự như dao cạo để cạo bề mặt của da.

Sinh thiết sâu. Trong sinh thiết này, bác sĩ sử dụng một công cụ tròn để loại bỏ một phần nhỏ của lớp da sâu hơn.

Sinh thiết rạch. Trong sinh thiết, bác sĩ sử dụng dao mổ để loại bỏ một khu vực nhỏ của da. Có thể khâu để đóng nơi sinh thiết, phụ thuộc vào số lượng da loại bỏ.

Sinh thiết cắt bỏ. Trong sinh thiết cắt bỏ, bác sĩ cắt bỏ một lần toàn bộ hoặc một khu vực da bất thường. Có thể khâu để đóng nơi sinh thiết.

Gây tê cục bộ làm tê liệt nơi sinh thiết trước khi thủ thuật.

Phẫu thuật sinh thiết

Trong phẫu thuật sinh thiết, bác sĩ phẫu thuật rạch một đường trên da để truy cập vào khu vực nghi ngờ. Ví dụ của phẫu thuật sinh thiết bao gồm phẫu thuật để loại bỏ một khối u vú để chẩn đoán ung thư vú, có thể phẫu thuật để loại bỏ một nút bạch huyết cho chẩn đoán bệnh u lympho.

Các thủ thuật sinh thiết có thể được sử dụng để loại bỏ một phần của một vùng bất thường của các tế bào (sinh thiết rạch). Hoặc phẫu thuật sinh thiết có thể được sử dụng để loại bỏ toàn bộ diện tích của các tế bào bất thường (sinh thiết cắt bỏ).

Có thể sử dụng thuốc tê tại chỗ để làm tê khu vực sinh thiết. Một số phẫu thuật sinh thiết yêu cầu thuốc mê để làm cho bất tỉnh trong suốt quá trình. Cũng có thể được yêu cầu ở lại bệnh viện để thoe dõi sau khi làm thủ thuật.

Phân tích và kết quả sinh thiết

Sau khi bác sĩ có được một mẫu mô, nó được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích. Mẫu có thể được xử lý hóa học hoặc đông lạnh và cắt thành phần rất mỏng. Các phần được đặt trên slide kính nhuộm màu để tăng cường tương phản, và nghiên cứu dưới kính hiển vi.

Các kết quả này giúp bác sĩ xác định liệu có các tế bào ung thư. Nếu có các tế bào ung thư, kết quả sinh thiết có thể báo cho bác sĩ.

Sinh thiết cũng giúp bác sĩ xác định ung thư hoạt động như thế nào. Cấp độ được thể hiện như trên thang điểm từ 1-4, và được xác định bởi cách thức các tế bào ung thư nhìn dưới kính hiển vi.

Lớp 1, hay cấp thấp, ung thư nói chung là ít, cấp 4, hoặc cao cấp, ung thư nói chung là phát triển nhất. Thông tin này có thể giúp lựa chọn hướng điều trị. Các xét nghiệm khác đặc biệt trên các tế bào ung thư cũng có thể giúp hướng lựa chọn điều trị.

Trong một số trường hợp, chẳng hạn như trong phẫu thuật, bác sĩ giải phẫu bệnh kiểm tra mẫu các tế bào ngay lập tức và có kết quả trong vòng vài phút. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, kết quả sinh thiết có sẵn trong một hoặc hai ngày. Một số mẫu có thể cần thêm thời gian để được phân tích.

Bài viết cùng chuyên mục

Thử fibronectin khi mang thai

Kiểm tra fibronectin của bào thai được sử dụng để loại trừ sinh non. Nó thường không hữu ích cho phụ nữ có nguy cơ sinh non thấp, nhưng nó có thể cung cấp thông tin có giá trị

Bốn xét nghiệm sàng lọc khi mang thai (AFP, HCG, estriol và inhibin A)

Thông thường, xét nghiệm sàng lọc được thực hiện giữa tuần 15 và tuần 20 của thai kỳ, kết quả của xét nghiệm sàng lọc cho thấy nguy cơ nhất định khi mang thai em bé

Điện sinh lý mắt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Điện sinh lý mắt bao gồm các thủ thuật khác nhau để đo mức độ hoạt động của võng mạc, nó có thể giúp kiểm tra các bệnh về võng mạc

Sinh thiết tủy xương và hút tủy

Sinh thiết tủy xương và hút tủy cung cấp khác nhau, nhưng bổ sung, thông tin về tế bào tủy xương. Hai thủ tục này thường cùng nhau, trong một số trường hợp, có thể chỉ cần hút tủy.

Chụp cắt lớp vi tính (CT scan)

CT scan là đặc biệt thích hợp để nhanh chóng kiểm tra những người có thể bị tổn thương nội bộ từ tai nạn xe hơi hoặc các loại khác của chấn thương.

Đo mật độ xương: ý nghĩa lâm sàng kết quả kiểm tra

Nếu mật độ xương thấp hơn bình thường, có thể tăng nó và sức mạnh, có thể làm những việc như tập thể dục, nâng tạ hoặc sử dụng máy tập tạ, cũng có thể chắc chắn rằng có đủ canxi và vitamin D

Chụp buồng tử cung vòi trứng cản quang (hysterosalpingogram): ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Các hình ảnh buồng tử cung vòi trứng cản quang, có thể cho thấy các vấn đề như chấn thương, hoặc cấu trúc bất thường của tử cung, hoặc ống dẫn trứng

Phản ứng mantoux: xét nghiệm phản ứng da tuberculin

Xét nghiệm da tuberculin, không thể cho biết đã bị nhiễm lao bao lâu, nó cũng không thể biết liệu nhiễm trùng có tiềm ẩn

Kiểm tra thực quản: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Kiểm tra thực quản có thể kiểm tra các cơ trong ống thực quản hoạt động như thế nào, độ mạnh và độ pH, hàm lượng axit của ống thực quản

Thời gian ruột vận chuyển: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết qủa

Thời gian ruột vận chuyển phụ thuộc vào loại thực phẩm ăn và uống, ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc có xu hướng có thời gian ngắn hơn so với những người ăn chủ yếu là đường và tinh bột

Chụp cắt lớp vi tính (angiograms CT) mạch vành

Trong chụp mạch CT, không có ống thông được đặt trong háng, và thuốc nhuộm nhìn thấy trên CT scan được tiêm qua một đường (IV) tiêm tĩnh mạch đặt trong tay hay cánh tay.

Soi đáy mắt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Bác sỹ cũng có thể nhìn thấy các cấu trúc khác trong mắt, sử dụng một công cụ phóng đại gọi là kính soi đáy mắt, và nguồn sáng để nhìn vào bên trong mắt

Xét nghiệm độc tính: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm độc tính, thường được thực hiện trên nước tiểu, hoặc nước bọt, thay vì máu, nhiều loại thuốc xuất hiện trong nước tiểu, hoặc nước bọt

Nội soi buồng tử cung: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Nội soi buồng tử cung có thể được thực hiện để tìm ra nguyên nhân chảy máu bất thường, hoặc chảy máu xảy ra sau khi một phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh

Xét nghiệm karyotype hay lập bộ nhiễm sắc thể: ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả

Xét nghiệm karyotype có thể được thực hiện để tìm hiểu xem các vấn đề về nhiễm sắc thể có thể khiến thai nhi chết lưu hay không

Siêu âm thai nhi: ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả

Siêu âm thai nhi có thể được thực hiện theo hai cách, thiết bị đầu dò được di chuyển qua bụng, trong siêu âm qua âm đạo, đầu dò được đưa vào âm đạo

Siêu âm Doppler

Xét nghiệm siêu âm Doppler cũng có thể giúp bác sĩ kiểm tra chấn thương động mạch hoặc theo dõi điều trị nhất định cho các tĩnh mạch và động mạch.

Nội soi khớp: ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả

Trong quá trình nội soi khớp, máy soi khớp được đưa vào khớp thông qua một vết mổ trên da, ống soi có một nguồn ánh sáng và một máy quay video được gắn vào nó

Chụp x quang khớp có cản quang: ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả

Chụp x quang khớp có cản quang có thể hữu ích hơn so với X quang thông thường vì nó cho thấy bề mặt của các mô mềm lót khớp cũng như xương khớp

Sinh thiết xương: ý nghĩa lâm sàng kết quả sinh thiết

Sinh thiết xương có thể được lấy từ bất kỳ xương nào trong cơ thể, dễ dàng nhất để lấy các mẫu sinh thiết từ xương gần bề mặt da, cách xa bất kỳ cơ quan nội tạng hoặc mạch máu lớn

Kỹ thuật số kiểm tra trực tràng (DRE): ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Ký thuật số kiểm tra trực tràng được thực hiện cho nam giới như là một phần của kiểm tra thể chất hoàn chỉnh để kiểm tra tuyến tiền liệt

Sinh thiết tinh hoàn: ý nghĩa lâm sàng kết quả thủ thuật

Sinh thiết tinh hoàn, có thể được thực hiện để giúp tìm ra nguyên nhân gây vô sinh nam, lấy tinh trùng để thụ tinh ống nghiệm

Sinh thiết tuyến tiền liệt

Sau sinh thiết tuyến tiền liệt, các mẫu mô sinh thiết tuyến tiền liệt được kiểm tra dưới kính hiển vi cho các bất thường tế bào là một dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt.

Chụp động mạch vành (Angiograms)

Thủ tục đặt ống thông tim có thể chẩn đoán và điều trị bệnh tim và mạch máu. Chụp mạch vành, có thể giúp chẩn đoán bệnh tim, là loại phổ biến nhất của thủ tục ống thông tim.

Chụp cộng hưởng từ (MRI) vai: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Chụp cộng hưởng từ vai, là thủ thuật được thực hiện với một máy sử dụng từ trường, và các xung năng lượng sóng vô tuyến, để tạo ra hình ảnh của vai