Đặt ống nội khí quản mò qua đường mũi

Mục đích

Đặt ống nội khí quản mò qua đường mũi là luồn một ống nội khí quản (thường là lỗ mũi phải nếu sử dụng tay phải) đẩy qua thanh môn vào đến khí quản.

Đặt mò là thủ thuật đôi khi rất lợi vì không cần đèn soi thanh quản nhưng cần phải có kỹ thuật điêu luyện thực hiện cho người bệnh tỉnh.

Chỉ định

Giải phóng đường hô hấp khi có tắc.

Bảo vệ đường hô hấp ở người bệnh hôn mê, hoặc liệt thanh quản.

Hút rửa phế quản qua ống nội khí quản.

Hỗ trợ hô hấp bằng bóng Ambu hay máy thở.

Chống chỉ định

Đang có viêm mũi, phì đại cuốn mũi, viêm xoang.

Bệnh rối loạn đông máu hay giảm tiểu cầu.

Sốt xuất huyết.

Chảy nước não tuỷ qua xương sàng.

Chấn thương mũi hàm.

Chuẩn bị

Cán bộ chuyên khoa

Một bác sĩ chuyên khoa I hồi sức cấp cứu, gây mê hồi sức có kinh nghiệm làm nhiều lần thủ thuật này.

Một bác sĩ chuyên khoa sơ bộ về hồi sức cấp cứu đã được đào tạo.

Phương tiện

Ông nội khí quản có bóng chèn ỏ người lớn, có 3 cỡ liền nhau: 6,5 - 7 và 7,5.

Đèn soi thanh quản.

Nòng dẫn.

Bóng Ambu.

Máy hút đờm.

Ống nghe, máy đo huyết áp.

Monitor (nếu có) theo dõi nhịp tim, Sp02 (pulse oximeter)

Thuốc tê.

Oxy

Người bệnh

Tư thế: nằm ngửa, ưỡn cổ.

Được giải thích cặn kẽ cách làm, người bệnh sẽ không nói đượo trong khi đặt ống.

Các bước tiến hành

Tiêm diazepam, midazolam tĩnh mạch.

Bôi mỡ xylocain quanh ống thông hoặc mỡ tronothane.

Luồn ống thông vào lỗ mũi, mặt vát về phía cuốn mũi, đẩy nhẹ nhàng thẳng góc với mặt và dọc theo trần trên của sống mũi. Khi cảm thấy đẩy nhẹ hẳn đi, đó là lúc ống thông đã vào đến họng. Nâng đoạn ống bên ngoài lên phía trên đẩy ống xuống phía thanh môn.

Di chuyển nhẹ nhàng vị trí của ống, chú ý nghe hơi thở của người bệnh đi qua ống, ở vị trí hơi mạnh nhất là ởng thông đã đến trước thanh môn.

Đẩy nhanh ống vào sâu khi người bệnh bắt đầu hít vào. Nếu ống qua thanh môn, người bệnh sẽ ho, nhưng mất tiếng. Đồng thời hơi từ phổi người bệnh phì mạnh qua ống có khi cả đờm phọt ra.

Nếu không thấy hơi phụt ra, đặt ống nghe ở thượng vị, bóp bóng Ambu nghe thấy tiếng thổi, là ống thông đã vào dạ dày. Rút lui ống thông và để người bệnh ưỡn cổ hơn.

Nếu không thấy hơi phụt ra, không nghe thấy tiếng thổi ở vùng thượng vị: là ống thông đã vào xoang lê. Rút lui ống thông, nhác đầu người bệnh lên vừa đẩy ống thông vào sâu ở vị trí hơi phụt ra ngoài mạnh nhất. Nếu vẫn không kết quả, lấy kẹp Magill kéo lưỡi ra ngoài miệng rồi lại tiếp tục kiểm tra bằng bóng Ambu xem hơi có vào đều hai phổi không. Cố định ống nội khí quản bằng dây vải buộc quanh đầu, một bên vòng qua vành tai phía trên, một bên vòng qua vành tai phía dưới. Hút dòm.

Theo dõi và xử trí tai biến

Theo dõi

Kiểm tra chụp X quang phổi: vị trí của ống thông phải ỏ giữa hai đầu xương đòn. Nếu thấy xẹp phổi một bên, phải rút lui ổhg thông vài cm.Nghe phổi hai bên.

Thường xuyên kiểm tra vị trí của ống thông, đánh dâ'u bằng một vài vòng băng dính.

Xử trí

Chảy máu cam: để nguyên, nhỏ vài giọt thuốc co mạch như naphazoline vào mũi.

Viêm xoang sau 2 - 3 ngày, sốt, chảy nước mũi nhiều , có mủ: kháng sinh.

 Chảy máu do chấn thương họng, thanh môn.

Phù nề thanh môn: khí dung corticoid, tạm thời tháo bóng chèn khi làm khí dung, tạm thời ngứng thở máy trong khi khí dung, nếu có thể được.

Nhiễm khuẩn phổi - phế quản: kháng sinh.