- Trang chủ
- Sách y học
- Giải phẫu cơ thể người
- Thận: giải phẫu và chức năng
Thận: giải phẫu và chức năng
Thận là hai cơ quan hình hạt đậu trong hệ thống tiết niệu, chúng giúp cơ thể thải chất thải như nước tiểu, nó cũng giúp lọc máu trước khi đưa nó trở lại tim
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Thận thực hiện nhiều chức năng quan trọng, bao gồm:
Duy trì cân bằng dịch tổng thể.
Điều hòa và lọc khoáng chất từ máu.
Lọc chất thải từ thực phẩm, thuốc và các chất độc hại.
Tạo ra các hormone giúp tạo ra các tế bào hồng cầu, tăng cường sức khỏe của xương và điều hòa huyết áp.
Nephron
Nephron là phần quan trọng nhất của mỗi quả thận. Chúng lấy máu, chuyển hóa chất dinh dưỡng và giúp thải các chất thải từ máu được lọc. Mỗi quả thận có khoảng 1 triệu nephron. Mỗi cái có bộ cấu trúc bên trong riêng.
Tiểu thể thận
Sau khi máu đi vào một nephron, nó đi vào tiểu thể thận, còn được gọi là thể Malpighian. Tiểu thể thận chứa hai cấu trúc bổ sung:
Cầu thận. Đây là một nhóm các mao mạch hấp thụ protein từ máu đi qua tiểu thể thận.
Nang Bowman. Chất lỏng còn lại, được gọi là nước tiểu nang, đi qua nang Bowman vào ống thận.
Ống thận
Các ống thận là một loạt các ống bắt đầu sau nang Bowman và kết thúc ở việc thu thập các ống dẫn.
Mỗi ống có một số phần:
Ống lượn gần. Phần này hấp thụ nước, natri và glucose trở lại vào máu.
Quai Henle. Phần này tiếp tục hấp thụ kali, clorua và natri vào máu.
Ống lượn xa. Phần này hấp thụ nhiều natri vào máu và hấp thụ kali và axit.
Khi chất dịch chảy đến cuối ống, nó bị loãng và chứa đầy urê. Urê là sản phẩm phụ của quá trình chuyển hóa protein được giải phóng trong nước tiểu.
Vỏ thận
Vỏ thận là phần bên ngoài của thận. Nó chứa cầu thận và ống thận.
Vỏ thận được bao quanh ở rìa ngoài của nó bởi nang thận, một lớp mô mỡ. Cùng với nhau, vỏ thận và nang và bảo vệ các cấu trúc bên trong của thận.
Tủy thận
Tủy thận là mô trơn, bên trong của thận. Nó chứa vòng lặp Henle cũng như các kim tự tháp thận.
Tháp thận
Tháp thận là cấu trúc nhỏ có chứa chuỗi nephron và ống. Những ống này vận chuyển chất dịch vào thận. Chất dịch này sau đó di chuyển từ các nephron về phía các cấu trúc bên trong thu thập và vận chuyển nước tiểu ra khỏi thận.
Ống góp
Có một ống thu thập ở cuối mỗi nephron trong tủy thận. Đây là nơi chất dịch được lọc thoát ra khỏi nephron.
Khi ở trong ống góp, chất dịch di chuyển đến điểm dừng cuối cùng của nó trong khung chậu thận.
Bể thận
Bể thận là một không gian hình phễu ở phần trong cùng của thận. Nó hoạt động như một con đường cho chất dịch trên đường đến bàng quang
Đài thận
Phần đầu tiên của bể thận chứa các đài thận. Đây là những không gian nhỏ hình chén thu thập chất dịch trước khi nó di chuyển vào bàng quang. Đây cũng là nơi chất dịch dư thừa và chất thải trở thành nước tiểu.
Rốn thận
Rốn thận là một lỗ nhỏ nằm ở rìa bên trong của thận, nơi nó cong vào bên trong để tạo ra hình dạng giống như hạt đậu khác biệt của nó. Bể thận đi qua nó, cũng như:
Động mạch thận. Mang máu oxy từ tim đến thận để lọc.
Tĩnh mạch thận. Mang máu được lọc từ thận trở lại tim.
Niệu quản
Niệu quản là một ống đẩy nước tiểu vào bàng quang, nơi nó thu thập và thoát ra khỏi cơ thể.
Sơ đồ thận
Hình ảnh thận
Vấn đề về thận
Do tất cả các chức năng quan trọng mà thận thực hiện và các độc tố mà chúng gặp phải, thận dễ bị ảnh hưởng bởi các vấn đề khác nhau.
Một số vấn đề bao gồm:
Bệnh thận mãn tính.
Suy thận.
Sỏi thận.
Viêm cầu thận.
Viêm thận cấp tính.
Bệnh thận đa nang.
Nhiễm trùng đường tiết niệu.
Loạn sản.
Nhiễm toan.
Tiểu máu.
Thận giữ nước.
Viêm bể thận.
U nang thận.
Hội chứng thận hư.
Chứng nito huyết.
Triệu chứng của một vấn đề về thận
Vấn đề thận có thể gây ra một loạt các triệu chứng. Một số phổ biến bao gồm:
Khó ngủ.
Mệt mỏi.
Không có khả năng tập trung.
Da ngứa khô.
Tăng hoặc giảm đi tiểu.
Tiểu máu.
Nước tiểu có bọt.
Phù mắt.
Sưng phù chân hoặc mắt cá chân.
Chán ăn.
Chuột rút cơ bắp.
Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào, hãy liên hệ với bác sĩ. Tùy thuộc vào triệu chứng, có thể làm một số xét nghiệm chức năng thận để chẩn đoán.
Thận khỏe mạnh
Thận là cơ quan quan trọng ảnh hưởng đến nhiều bộ phận cơ thể khác, bao gồm cả tim. Thực hiện theo các mẹo sau để giữ cho chúng hoạt động hiệu quả:
Tránh thêm muối
Ăn nhiều thức ăn mặn có thể phá vỡ sự cân bằng các khoáng chất trong máu. Điều này có thể làm cho thận khó hoạt động hơn. Hãy thử tráo đổi thực phẩm chế biến - thường có nhiều muối - cho thực phẩm nguyên chất, chẳng hạn như:
Trái cây và rau quả tươi.
Thịt nạc.
Quả hạch.
Tập thể dục
Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ được biết đến cho bệnh thận mãn tính. Tập thể dục thường xuyên, thậm chí chỉ 20 phút mỗi ngày, có thể giúp giảm huyết áp.
Uống đủ nước
Uống nhiều nước giúp thận thực hiện một trong những chức năng quan trọng nhất của chúng: loại bỏ độc tố.
Sử dụng thuốc thận trọng
Thường xuyên dùng một số loại thuốc không kê đơn, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid, có thể gây tổn thương thận theo thời gian. Thỉnh thoảng dùng chúng là tốt, nhưng làm việc với bác sĩ để tìm giải pháp thay thế nếu có một tình trạng đòi hỏi phải kiểm soát cơn đau, chẳng hạn như viêm khớp.
Biết các yếu tố rủi ro
Một số điều có thể làm tăng nguy cơ phát triển vấn đề thận. Hãy chắc chắn rằng thường xuyên kiểm tra chức năng thận nếu:
Bị tiểu đường.
Béo phì.
Bị huyết áp cao.
Có tiền sử gia đình mắc bệnh thận.
Bài viết cùng chuyên mục
Hệ thống cơ: giải phẫu và chức năng
Chuyển động cơ xảy ra khi tín hiệu thần kinh tạo ra những thay đổi điện trong tế bào cơ, canxi được giải phóng vào các tế bào và mang lại sự co giật cơ ngắn
Giải phẫu phổi và màng phổi
Mặt sườn có khe chếch bắt đầu từ ngang mức gian sườn 3 ở phía sau chạy xuống đáy phổi, chia phổi ra thành các thuỳ phổi.
Giải phẫu xương lồng ngực
Đầu trước của thân xương sườn nối với các sụn sườn ngoại trừ xương sườn 11 và 12 tự do nên hai xương sườn này được gọi là xương sườn cụt.
Hệ thống tuần hoàn: giải phẫu và chức năng
Hệ thống tuần hoàn hoạt động nhờ áp lực liên tục từ tim và van, áp lực này đảm bảo rằng các tĩnh mạch mang máu đến tim và các động mạch vận chuyển nó ra
Atlas giải phẫu hốc mũi (Cavum nasi)
Các xương cuốn mũi hoặc xương xoăn. Thành bên ngoài của các Hốc mũi không phẳng mà gồ ghề do có các xương cuốn. Thực ra đây chỉ là các lá xương
Giải phẫu mạch máu chi dưới
Đường đi của động mạch đùi bắt đầu từ giữa dây chằng bẹn đến vòng gân cơ khép, theo hướng một đường vạch từ trung điểm của gai chậu trước trên và củ mu đến củ cơ khép xương đùi.
Giải phẫu mạch máu chi trên
Vòng nối quanh ngực do động mạch ngực ngoài và động mạch cùng vai ngực nối với động mạch ngực trong và động mạch gian sườn trên của động mạch dưới đòn.
Khí quản: giải phẫu và chức năng
Khí quản kéo dài từ cổ và chia thành hai phế quản chính phân chia đến phổi, chúng giống như thân cây phế quản.
Giải phẫu niệu đạo
Ðường đi: từ cổ bàng quang, niệu đạo đi thẳng xuống xuyên qua tiền liệt tuyến, qua hoành chậu và hoành niệu dục, sau đó uốn cong ra trước và lên trên ôm lấy bờ dưới khớp mu rồi vào dương vật tới quy đầu.
Giải phẫu khí quản
Trong lòng khí quản, nơi phân đôi của khí quản nổi gờ lên ở giữa, gọi là cựa khí quản. Nhìn từ trên xuống, cựa khí quản hơi lệch sang bên trái
Đại cương giải phẫu hệ thần kinh
Hệ thần kinh là cơ quan có nhiệm vụ thực hiện sự thống nhất giữa cơ thể với môi trường bên ngoài. Điều phối tất cả hoạt động của cơ quan và môi trường bên trong cơ thể.
Giải phẫu tủy gai
Càng về sau, do tốc độ phát triển của cột sống nhanh hơn so với tuỷ gai, do đó tuỷ gai tận cùng ở vị trí bờ dưới đốt sống thắt lưng 1 hoặc bờ trên đốt sống thắt lưng 2
Giải phẫu các đôi dây thần kinh sọ
Trong số các dây thần kinh sọ thì dây thần kinh khứu giác (I) và dây thần kinh thị giác, thật ra là phần phát triển dài ra của não bộ, nên khác với các dây thần kinh cảm giác
Giải phẫu thần kinh và bạch mạch của ống tiêu hóa
Ống tiêu hoá cũng như gan và tuỵ được chi phối bởi các dây thần kinh lang thang, các dây thần kinh tạng lớn, tạng bé, tạng dưới và một số nhánh của các dây thần kinh gai sống cuối cùng.
Giải phẫu mũi
Niêm mạc có nhiều mạch máu, tuyến niêm mạc và tổ chức bạch huyết có chức năng sưởi ấm, làm ẩm không khí, lọc bớt bụi và sát trùng không khí trước khi vào phổi
Giải phẫu cơ quan sinh sản nữ
Hai mặt của tử cung liên tiếp phía trên bởi đáy tử cung và gặp nhau ở hai bên và tạo nên bờ phải và bờ trái, đây là chổ bám của dây chằng rộng.
Giải phẫu hệ thần kinh tự chủ
Hệ thần kinh tự chủ được chia làm hai phần là phần giao cảm và phần đối giao cảm, hoạt động theo nguyên tắc đối nghịch nhau, Hệ thần kinh tự chủ có cấu tạo.
Giải phẫu dạ dày
Phần dạ dày dưới đáy vị, có giới hạn dưới là mặt phẳng xiên đi qua khuyết góc, Phần thân vị chứa các tuyến tiết ra Axít clorohydric HCl và Pepsinogene.
Đại cương giải phẫu hệ tuần hoàn
Máu nhiều carbonic sẽ tập trung vào các tiểu tĩnh mạch sau đó đổ về các tĩnh mạch lớn hơn cuối cùng đổ về tâm nhĩ phải của tim bằng hai tĩnh mạch chủ trên và dưới.
Giải phẫu lách
Trong các bờ của lách, có bờ trước hay còn gọi là bờ trên có nhiều khía và sờ được khi lách lớn, nhờ vậy mà chúng ta có thể phân biệt lách với các tạng khác khi khám lách.
Giải phẫu cơ quan thị giác
Ổ mắt là một hốc xương sâu, chứa nhãn cầu, các cơ, thần kinh, mạch máu, mỡ và phần lớn bộ lệ, có hình tháp 4 thành, nền ở trước
Giải phẫu xương khớp chi trên
Xương vai là một xương dẹt hình tam giác, gồm hai mặt, nằm phía sau bên của phần trên lồng ngực, Xương có hai mặt, ba bờ và ba góc.
Giải phẫu các dây thần kinh gai sống
Các dây thần kinh gai sống cấu tạo gồm hai rễ: rễ trước là rễ vận động, rễ sau là rễ cảm giác, có thân tế bào cảm giác nằm ở hạch gai
Giải phẫu thân não tiểu não
Phần não sau phát triển với thành lưng bị toác rộng hình trám được gọi là trám não, bao gồm hành não, cầu não và tiểu não vây quanh não thất IV. Mặt khác cầu não, hành não, trung não lại nằm trên một trục
Hệ sinh sản nữ: giải phẫu và chức năng
Phụ nữ được sinh ra với một số lượng lớn tế bào trứng, mãi đến sau khi bắt đầu dậy thì, những tế bào này đã đủ trưởng thành để duy trì sự sống