- Trang chủ
- Sách y học
- Giải phẫu cơ thể người
- Thận: giải phẫu và chức năng
Thận: giải phẫu và chức năng
Thận là hai cơ quan hình hạt đậu trong hệ thống tiết niệu, chúng giúp cơ thể thải chất thải như nước tiểu, nó cũng giúp lọc máu trước khi đưa nó trở lại tim
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Thận thực hiện nhiều chức năng quan trọng, bao gồm:
Duy trì cân bằng dịch tổng thể.
Điều hòa và lọc khoáng chất từ máu.
Lọc chất thải từ thực phẩm, thuốc và các chất độc hại.
Tạo ra các hormone giúp tạo ra các tế bào hồng cầu, tăng cường sức khỏe của xương và điều hòa huyết áp.
Nephron
Nephron là phần quan trọng nhất của mỗi quả thận. Chúng lấy máu, chuyển hóa chất dinh dưỡng và giúp thải các chất thải từ máu được lọc. Mỗi quả thận có khoảng 1 triệu nephron. Mỗi cái có bộ cấu trúc bên trong riêng.
Tiểu thể thận
Sau khi máu đi vào một nephron, nó đi vào tiểu thể thận, còn được gọi là thể Malpighian. Tiểu thể thận chứa hai cấu trúc bổ sung:
Cầu thận. Đây là một nhóm các mao mạch hấp thụ protein từ máu đi qua tiểu thể thận.
Nang Bowman. Chất lỏng còn lại, được gọi là nước tiểu nang, đi qua nang Bowman vào ống thận.
Ống thận
Các ống thận là một loạt các ống bắt đầu sau nang Bowman và kết thúc ở việc thu thập các ống dẫn.
Mỗi ống có một số phần:
Ống lượn gần. Phần này hấp thụ nước, natri và glucose trở lại vào máu.
Quai Henle. Phần này tiếp tục hấp thụ kali, clorua và natri vào máu.
Ống lượn xa. Phần này hấp thụ nhiều natri vào máu và hấp thụ kali và axit.
Khi chất dịch chảy đến cuối ống, nó bị loãng và chứa đầy urê. Urê là sản phẩm phụ của quá trình chuyển hóa protein được giải phóng trong nước tiểu.
Vỏ thận
Vỏ thận là phần bên ngoài của thận. Nó chứa cầu thận và ống thận.
Vỏ thận được bao quanh ở rìa ngoài của nó bởi nang thận, một lớp mô mỡ. Cùng với nhau, vỏ thận và nang và bảo vệ các cấu trúc bên trong của thận.
Tủy thận
Tủy thận là mô trơn, bên trong của thận. Nó chứa vòng lặp Henle cũng như các kim tự tháp thận.
Tháp thận
Tháp thận là cấu trúc nhỏ có chứa chuỗi nephron và ống. Những ống này vận chuyển chất dịch vào thận. Chất dịch này sau đó di chuyển từ các nephron về phía các cấu trúc bên trong thu thập và vận chuyển nước tiểu ra khỏi thận.
Ống góp
Có một ống thu thập ở cuối mỗi nephron trong tủy thận. Đây là nơi chất dịch được lọc thoát ra khỏi nephron.
Khi ở trong ống góp, chất dịch di chuyển đến điểm dừng cuối cùng của nó trong khung chậu thận.
Bể thận
Bể thận là một không gian hình phễu ở phần trong cùng của thận. Nó hoạt động như một con đường cho chất dịch trên đường đến bàng quang
Đài thận
Phần đầu tiên của bể thận chứa các đài thận. Đây là những không gian nhỏ hình chén thu thập chất dịch trước khi nó di chuyển vào bàng quang. Đây cũng là nơi chất dịch dư thừa và chất thải trở thành nước tiểu.
Rốn thận
Rốn thận là một lỗ nhỏ nằm ở rìa bên trong của thận, nơi nó cong vào bên trong để tạo ra hình dạng giống như hạt đậu khác biệt của nó. Bể thận đi qua nó, cũng như:
Động mạch thận. Mang máu oxy từ tim đến thận để lọc.
Tĩnh mạch thận. Mang máu được lọc từ thận trở lại tim.
Niệu quản
Niệu quản là một ống đẩy nước tiểu vào bàng quang, nơi nó thu thập và thoát ra khỏi cơ thể.
Sơ đồ thận

Hình ảnh thận
Vấn đề về thận
Do tất cả các chức năng quan trọng mà thận thực hiện và các độc tố mà chúng gặp phải, thận dễ bị ảnh hưởng bởi các vấn đề khác nhau.
Một số vấn đề bao gồm:
Bệnh thận mãn tính.
Suy thận.
Sỏi thận.
Viêm cầu thận.
Viêm thận cấp tính.
Bệnh thận đa nang.
Nhiễm trùng đường tiết niệu.
Loạn sản.
Nhiễm toan.
Tiểu máu.
Thận giữ nước.
Viêm bể thận.
U nang thận.
Hội chứng thận hư.
Chứng nito huyết.
Triệu chứng của một vấn đề về thận
Vấn đề thận có thể gây ra một loạt các triệu chứng. Một số phổ biến bao gồm:
Khó ngủ.
Mệt mỏi.
Không có khả năng tập trung.
Da ngứa khô.
Tăng hoặc giảm đi tiểu.
Tiểu máu.
Nước tiểu có bọt.
Phù mắt.
Sưng phù chân hoặc mắt cá chân.
Chán ăn.
Chuột rút cơ bắp.
Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào, hãy liên hệ với bác sĩ. Tùy thuộc vào triệu chứng, có thể làm một số xét nghiệm chức năng thận để chẩn đoán.
Thận khỏe mạnh
Thận là cơ quan quan trọng ảnh hưởng đến nhiều bộ phận cơ thể khác, bao gồm cả tim. Thực hiện theo các mẹo sau để giữ cho chúng hoạt động hiệu quả:
Tránh thêm muối
Ăn nhiều thức ăn mặn có thể phá vỡ sự cân bằng các khoáng chất trong máu. Điều này có thể làm cho thận khó hoạt động hơn. Hãy thử tráo đổi thực phẩm chế biến - thường có nhiều muối - cho thực phẩm nguyên chất, chẳng hạn như:
Trái cây và rau quả tươi.
Thịt nạc.
Quả hạch.
Tập thể dục
Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ được biết đến cho bệnh thận mãn tính. Tập thể dục thường xuyên, thậm chí chỉ 20 phút mỗi ngày, có thể giúp giảm huyết áp.
Uống đủ nước
Uống nhiều nước giúp thận thực hiện một trong những chức năng quan trọng nhất của chúng: loại bỏ độc tố.
Sử dụng thuốc thận trọng
Thường xuyên dùng một số loại thuốc không kê đơn, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid, có thể gây tổn thương thận theo thời gian. Thỉnh thoảng dùng chúng là tốt, nhưng làm việc với bác sĩ để tìm giải pháp thay thế nếu có một tình trạng đòi hỏi phải kiểm soát cơn đau, chẳng hạn như viêm khớp.
Biết các yếu tố rủi ro
Một số điều có thể làm tăng nguy cơ phát triển vấn đề thận. Hãy chắc chắn rằng thường xuyên kiểm tra chức năng thận nếu:
Bị tiểu đường.
Béo phì.
Bị huyết áp cao.
Có tiền sử gia đình mắc bệnh thận.
Bài viết cùng chuyên mục
Giải phẫu đại cương hệ tiêu hóa
Lớp niêm mạc là lớp biểu mô, tuỳ theo chức năng mà có loại biểu mô khác nhau, Ví dụ ở thực quản nơi dễ bị nhiệt độ gây tổn thương hay hậu môn nơi dễ bị kích thích
Đại cương giải phẫu hệ thần kinh
Hệ thần kinh là cơ quan có nhiệm vụ thực hiện sự thống nhất giữa cơ thể với môi trường bên ngoài. Điều phối tất cả hoạt động của cơ quan và môi trường bên trong cơ thể.
Giải phẫu thanh quản
Thanh quản được nuôi dưỡng bởi động mạch thanh quản trên là nhánh của động mạch giáp trên và động mạch thanh quản dưới là nhánh của động mạch giáp dưới.
Giải phẫu lách
Trong các bờ của lách, có bờ trước hay còn gọi là bờ trên có nhiều khía và sờ được khi lách lớn, nhờ vậy mà chúng ta có thể phân biệt lách với các tạng khác khi khám lách.
Giải phẫu niệu quản
Có 3 chổ hẹp là ở khúc nối bể thận niệu quản, chổ bắt chéo với động mạch chậu và đoạn nội thành bàng quang, Niệu quản được chia ra làm 2 đoạn
Giải phẫu mạch máu chi dưới
Đường đi của động mạch đùi bắt đầu từ giữa dây chằng bẹn đến vòng gân cơ khép, theo hướng một đường vạch từ trung điểm của gai chậu trước trên và củ mu đến củ cơ khép xương đùi.
Atlas giải phẫu hốc mũi (Cavum nasi)
Các xương cuốn mũi hoặc xương xoăn. Thành bên ngoài của các Hốc mũi không phẳng mà gồ ghề do có các xương cuốn. Thực ra đây chỉ là các lá xương
Giải phẫu các đôi dây thần kinh sọ
Trong số các dây thần kinh sọ thì dây thần kinh khứu giác (I) và dây thần kinh thị giác, thật ra là phần phát triển dài ra của não bộ, nên khác với các dây thần kinh cảm giác
Giải phẫu khớp của thân
Phần trung tâm gọi là nhân tủy, rắn hơn và rất đàn hồi, di chuyển được trong vòng sợi, thường nằm gần bờ sau đĩa gian đốt
Giải phẫu hầu
Thanh hầu nằm sau thanh quản, từ bờ trên sụn nắp thanh môn đến bờ dưới sụn nhẫn, tương ứng từ đốt sống cổ thứ tư đến bờ dưới đốt sống cổ thứ sáu.
Giải phẫu cơ chi dưới
Ðùi được giới hạn phía trên bởi nếp lằn bẹn ở trước và lớp lằn mông ở sau, Phía dưới bởi một đường ngang phía trên nền xương bánh chè 3 khoát ngón tay.
Não: giải phẫu và chức năng
Bộ não là một trong những bộ phận cơ thể quan trọng nhất, vì vậy điều quan trọng là phải biết cách nhận biết các dấu hiệu có thể có vấn đề
Giải phẫu xương khớp chi dưới
Mỗi ngón chân có ba xương: xương đốt ngón gần, đốt ngón giữa và đốt ngón xa. Ngoại trừ ngón I chỉ có hai xương là xương đốt ngón gần và đốt ngón xa
Cơ thể người: các hệ thống cơ quan
Các nhóm hệ thống cơ quan phối hợp với nhau để tạo ra các chức năng hoàn chỉnh, có 11 hệ thống cơ quan chính trong cơ thể
Giải phẫu tim
Bên trái rãnh gian nhĩ là tâm nhĩ trái, có bốn tĩnh mạch phổi đổ vào, Tâm nhĩ trái liên quan với thực quản ở phía sau, nên khi tâm nhĩ trái lớn sẽ đè vào thực quản.
Giải phẫu gan
Trước khi đổ vào tá tràng, ống mật chủ cùng với ống tuỵ chính tạo nên bóng gan tuỵ, có cơ vòng bóng gan tuỵ ngăn không cho trào ngựợc dịch tá tràng vào ống mật chủ
Giải phẫu xương lồng ngực
Đầu trước của thân xương sườn nối với các sụn sườn ngoại trừ xương sườn 11 và 12 tự do nên hai xương sườn này được gọi là xương sườn cụt.
Giải phẫu đáy chậu và hoành chậu hông
Ở nữ giới tương tự như nam giới, tuy nhiên có âm đạo đi qua, tách cơ hành xốp và cơ này trở thành cơ khít âm đạo, đồng thời làm yếu đi khá nhiều cơ ngang sâu đáy chậu.
Giải phẫu gian não
Gian não là phần não phát sinh từ não trước, bị vùi vào giữa hai bán cầu đại não. Gian não bao gồm đồi não và vùng hạ đồi, quây quanh não thất III
Giải phẫu hệ cơ
Cơ được hỗ trợ bởi các phần phụ thuộc cơ giúp cho sự hoạt động của cơ thể thuận tiện hơn, các phần phụ thuộc đó là: mạc, bao hoạt dịch, túi hoạt dịch.
Phế quản: giải phẫu và chức năng
Khi phế quản bị viêm do kích thích hoặc nhiễm trùng, dẫn đến việc thở khó khăn hơn, những người bị viêm phế quản cũng có xu hướng có nhiều chất nhầy và đờm hơn
Giải phẫu thận
Nhu mô thận gồm có hai phần là tuỷ thận được cấu tạo bởi nhiều khối hình nón gọi là tháp thận, đáy tháp quay về phía bao thận
Giải phẫu thực quản
Về phương diện giải phẫu học, thực quản được chia làm 3 đoạn: đoạn cổ dài khoảng 3cm; đoạn ngực dài khoảng 20 cm và đoạn bụng dài khoảng 2 cm.
Hệ thống cơ: giải phẫu và chức năng
Chuyển động cơ xảy ra khi tín hiệu thần kinh tạo ra những thay đổi điện trong tế bào cơ, canxi được giải phóng vào các tế bào và mang lại sự co giật cơ ngắn
Giải phẫu động mạch chủ
Ðộng mạch chủ xuống là đoạn tiếp nối từ cung động mạch chủ cho đến chỗ chia đôi, đường kính nhỏ hơn hai đoạn đầu, Ðộng mạch chủ xuống còn được chia thành hai phần nhỏ là động mạch chủ ngực và động mạch chủ bụng
