Giải phẫu thân não tiểu não

Phần não sau phát triển với thành lưng bị toác rộng hình trám (để tạo thành não thất IV) được gọi là trám não, bao gồm hành não, cầu não và tiểu não vây quanh não thất IV. Mặt khác cầu não, hành não, trung não lại nằm trên một trục và có những chức phận đặc biệt nên được gọi chung là thân não.

Hình thể ngoài

Hành não

Nhỏ chiếm 0,5% trọng lượng não bộ, nhưng là phần rất quan trọng của hệ thần kinh. Ở dưới, hành não liên tục với tuỷ gai, ở trên liên tục với cầu não. Hành não chứa các trung tâm quan trọng như trung tâm hô hấp, tim mạch, chế tiết và chuyển hoá.

Cầu não

Là phần tiếp theo của hành não, ngăn cách với hành não bởi rãnh hành cầu. Phía trên, cầu não ngăn cách với cuống đại não bởi rãnh cầu cuống.

Ðặc trưng cầu não là các sợi chạy ngang ở mặt trước, rồi ra sau tạo thành hai cuống tiểu não giữa.

Giữa mặt trước cầu não có rãnh nền chứa động mạch nền, ở hai bên có thần kinh V. Rãnh hành cầu là nơi xuất phát các dây thần kinh VI, VII, VIII.

Trung não

Nối tiếp cầu não ở dưới và gian não ở trên, gồm hai phần: phần bụng là cuống đại não, phần lưng là mái trung não. Bên trong có cống não nối giữa não thất III và não thất IV.

Tiểu não

Gồm một thuỳ nhộng ở giữa và hai bán cầu tiểu não ở hai bên. Trên bề mặt tiểu não có nhiều khe chia tiểu não ra làm nhiều thuỳ.

Tiểu não dính vào thân não bởi 3 cặp cuống tiểu não trên, giữa và dưới.

Các phần của thân não có cấu tạo chất trắng ở ngoài, chất xám nằm sâu bên trong. Còn tiểu não thì ngược lại, chất xám phủ bên ngoài, tạo nên vỏ tiểu não, chất trắng bên trong tạo nên thể tuỷ. Ngoài ra còn có các nhân xám tiểu não như nhân răng, nhân cầu …

Não thất  IV

Não thất IV là một khoang hình trám chứa nước não tuỷ, nằm sau hành-cầu não và trước tiểu não; có 2 thành và 4 góc:

Thành sau trên là mái não thất IV, có lỗ giữa ở phía dưới để não thất IV thông với khoang dưới nhện.

Thành trước dưới là hố trám, do hành não và cầu não tạo nên.

Góc trên thông với cống não.

Góc dưới thông với ống trung tâm của tuỷ gai.

Hai góc bên là hai ngách bên của não thất có hai lỗ bên để não thất IV thông với khoang dưới nhện.

Hình. Thân não

1. Trung não   2. Cầu não    3. Lồi não   4. Cuống tiểu não giữa   5. Hành não    6. Đồi não   7. Cuống tiểu não trên