Thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em

2011-12-06 10:41 PM

Thiếu máu thiếu sắt có đặc điểm là thiếu máu nhược sắc, sắt và Ferritin huyết thanh giảm. Thiếu máu thiếu sắt rất phổ biến và là thiếu máu dinh dưỡng chủ yếu ở trẻ em.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Thiếu máu thiếu sắt có đặc điểm là thiếu máu nhược sắc, sắt và Ferritin huyết thanh giảm. Thiếu máu thiếu sắt rất phổ biến và là thiếu máu dinh dưỡng chủ yếu ở trẻ em.

Chẩn đoán dựa vào lâm sàng và xét nghiệm huyết học, sinh hóa.

Lâm sàng

Thiếu máu xảy ra từ từ, mức độ thường nhẹ đến vừa, ít khi thiếu máu nặng, da xanh, niêm mạc nhợt; móng tay và móng chân nhợt nhạt, có thể có khía dễ gãy.

Kèm theo thiếu máu có một số biểu hiện:

Trẻ mệt mỏi, ít vận động, chậm phát triển, với trẻ lớn học kém tập trung.

Chán ăn, viêm teo gai lưỡi, kém hấp thu.

Mạch nhanh, tim to ra.

Thở nhanh.

Xét nghiệm

Hemoglobin giảm.

Hồng cầu nhỏ, nhược sắc:

MCV < 80fl.

MCH < 27pg.

MCHC < 300g/L.

RDW >17.

Sắt huyết thanh <9 mmol/L.

Ferritin huyết thanh <12 ng/ml.

Chỉ số bão hòa sắt <16%.

Porphyrin tự do hồng cầu > 400mg/L.

Điều trị

Bổ xung sắt

Uống chế phẩm sắt, tốt nhất là sulfat sắt: 4-6 mg Fe/kg/ngày, trong 6-8 tuần lễ.

Nếu đúng là thiếu máu thiếu sắt: Sau 5-10 ngày dùng, hồng cầu lưới tăng, Hemoglobin tăng 2,5-4,0 g/L/ ngày. Trên 10 ngày: Hemoglobin tăng 1,0-1,5 g/ L ngày.

Tiêm trong trường hợp không thể uống được, không hấp thu được.

Lượng Fe (mg) tiêm = (Hb (bt) - Hb (bn))/100 ´ V (ml) ´ 3,4 ´ 1,5.

Hb (bt): Hemoglobin bình thường (12g/dL).

Hb (bn): Hemoglobin bệnh nhân.

V (ml): 80ml/kg.

3,4: 1g Hb cần 3,4 mg Fe.

1,5: Thêm 50% cho sắt dự trữ.

Thêm vitamin C 50-100 mg / ngày  dể tăng hấp thu sắt.

Truyền máu, chỉ định khi

Hb < 50g/L.

Cần nâng nhanh lượng Hb (cần phẫu thuật, nhiễm khuản nặng).

Suy tim do thiếu máu nặng.

Điều trị bệnh gây thiếu sắt, như

Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng.

Điều trị các bệnh mãn tính đường ruột gây kém hấp thu sắt.

Điều trị các nguyên nhân mất máu mạn tính.

Tư vấn dinh dưỡng, dự phòng thiếu máu thiếu sắt

Bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu sau sinh.

Bổ xung sữa có bổ xung sắt nếu không có sữa mẹ.

Thức ăn bổ xung có nhiều sắt và vitamin C (từ động vật và thực vật)

Bổ sung sắt cho trẻ sinh thấp cân:

Với trẻ 2,0-2,5 kg: 1mg/kg/ngày.

1,5-2,0 kg: 2 mg/kg/ngày.

1,0-1,5 kg: 3mg/kg/ngày.

< 1,0 kg: 4mg/ kg/ngày.

Các danh mục

Sổ tay cập nhật chẩn đoán và điều trị bệnh lý

Triệu chứng học nội khoa

Triệu chứng học ngoại khoa

Bệnh học nội khoa

Bài giảng bệnh học nội khoa

Bệnh học ngoại khoa

Bệnh học nhi khoa

Bài giảng sản phụ khoa

Bài giảng truyền nhiễm

Bệnh học và điều trị đông y

Bài giảng tai mũi họng

Bài giảng răng hàm mặt

Bài giảng nhãn khoa

Bài giảng da liễu

Thực hành chẩn đoán và điều trị

Bệnh học nội thần kinh

Bệnh học lao

Đại cương về bệnh ung thư

Nội khoa miễn dịch dị ứng

Sách châm cứu học

Bài giảng sinh lý bệnh

Bài giảng miễn dịch

Bài giảng giải phẫu bệnh

Gây mê hồi sức

Sinh lý y học

Phôi thai học

Bài giảng dược lý lâm sàng

Chẩn đoán hình ảnh

Y pháp trong y học

Sách điện tâm đồ

Các bài thuốc đông y hiệu nghiệm

Sách siêu âm tim

Xét nghiệm sinh hóa trong lâm sàng

Tâm lý học và lâm sàng

Thực hành tim mạch

Cẩm nang điều trị

Thực hành chẩn đoán điện tâm đồ bệnh lý

Điều dưỡng học nội khoa

Phương pháp viết báo trong nghiên cứu y học

Hồi sức cấp cứu toàn tập

Điều dưỡng truyền nhiễm

Kỹ thuật điều dưỡng cơ bản

Giải phẫu cơ thể người

Bài giảng huyết học và truyền máu

Những kỹ năng lâm sàng

Bài giảng vi sinh y học

Bệnh nội khoa: hướng dẫn điều trị