Đa hồng cầu, nguyên lý nội khoa

12/02/2018 16:10
Đa hồng cầu nguyên phát phân biệt với đa hồng cầu thứ phát qua lách to, tăng bạch cầu, tăng tiểu cầu, và tăng nồng độ vitamin B12, và giảm nồng độ erythropoietin

Đa hồng cầu là tăng số lượng hồng cầu trong tuần hoàn cao hơn mức bình thường.

Nồng độ Hb cao bất thường thường xảy ra ở nồng độ 170 g/L (17 g/dL) đối với nam và 150 g/L (15 g/dL) đối với nữ. Đa hồng cầu thường được phát hiện tình cờ khi xét nghiệm máu thường quy. Đa hồng cầu tương đối do giảm thể tích huyết tương (vd, mất nước nặng, bỏng), không biểu thị cho sự tăng khối lượng hồng cầu toàn phần. Đa hồng cầu thật sự là tăng khối lượng hồng cầu toàn phần.

Nguyên nhân

Đa hồng cầu nguyên phát (rối loạn tăng sinh tuỷ đơn dòng), u sản xuất erythropoietin (vd, ung thư thận, u mạch máu não), giảm oxy máu mạn (vd, sống ở độ cao, bệnh phổi), nhiều carboxyhemoglobin quá mức (vd, người hút thuốc), hemoglobin ái tính cao, hội chứng Cushing, cường androgen. Đa hồng cầu nguyên phát phân biệt với đa hồng cầu thứ phát qua lách to, tăng bạch cầu, tăng tiểu cầu, và tăng nồng độ vitamin B12, và giảm nồng độ erythropoietin. Cách tiếp cận bệnh nhân đa hồng cầu được trình bày trong hình.

Đa hồng cầu

Hình. Tiếp cận chẩn đoán phân biệt một bệnh nhân tăng hemoglobin (có thể do đa hồng cầu). COPD, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính; EPO, erythropoietin; Hct, hematocrit; IVP, chụp X quang bể thận đường tĩnh mạch.

Biến chứng

Tăng độ nhớt máu (với giảm vận chuyển O2) cùng với nguy cơ tổn thương cơ quan do thiếu máu nuôi và tạo huyết khối (tĩnh mạch hoặc động mạch) là thường gặp nhất.

Điều trị đa hồng cầu

Khuyến cáo trích máu tĩnh mạch khi Hct ≥ 55%, dù bất kì nguyên nhân nào, giảm Hct về giá trị bình thường.

Bài xem nhiều nhất