Tiểu kiến trung thang

Thành phần

1.  Quế chi                 8 gam.

2.  Bạch thược         16 gam.

3.  Cam thảo             4 gam.

4.  Đại táo                  5 quả.

5.  Kẹo Mạch nha    40-80 gam.

6.  Sinh khương      4 gam.

Cách dùng

Ngày dùng 1 thang, chia làm 2 lần uống.

Công dụng

Ôn dưỡng tỳ vị thông dương khí, hòa doanh huyết.

Chủ trị

Tỳ vị hư hàn dẫn đến đau dạ dày, tâm khí bất trú sinh chứng tâm quí (hồi hộp mà hư phiền).

Giải bài thuốc

Phương này tức là Quế chi thang dùng gấp bội Thược dược gia Di đường (kẹo mầm lúa). Thược dược tăng hàm lượng lên hợp với Quế chi mà điều hòa vinh vệ có thờ làm mềm (nhu) tạng can, hòa doanh huyết mà khối đau bụng, lại gia Di đường tính cam ôn cùng với Cam thảo, Sinh khương phối hợp để tăng cường tác dụng ôn dưỡng của phương, cho nên có tên gọi là “KIẾN TRUNG”, là phương chủ yếu trị chứng tỳ vị hư hàn dẫn đến đau bụng.

Bản phương lấy bài Quế chi thang làm cơ sở, bội Bạch thược và gia Di đường, tác dụng không phải là phát hãn giải biểu mà là để ôn vận huyết mạch thông tâm dương, ích tâm khí, hòa vinh huyết, nên còn chữa được chứng hư phiền hồi hộp do tâm khí bất túc.

Gia giảm

Bản phương gia Hoàng kỳ gọi là Hoàng kỳ kiến trung thang để kiêm thêm tác dụng bổ khí, đau bụng do tỳ vị hư hàn, biểu hư tự hãn v.v… gia Đương quy gọi là Đương quy kiến trung thang kiêm thêm tác dụng bổ huyết trị chứng đau bụng do huyết hư. Nếu muốn bổ cả khí lẫn huyết thì gia Hoàng kỳ, Đảng sâm, Đương quy vào bản phương (Sâm kỳ quy kiến trung thang) trong lâm sàng thường dùng phương này trị bệnh đái són, rối loạn công năng vị tràng mà hiện chứng tỳ vị hư hàn, khí huyết lưỡng hư rất có hiệu quả.