Phác đồ điều trị viêm xoang cấp

2024-03-18 09:48 AM

Viêm xoang cấp tính là tình trạng viêm nhiễm của một hoặc nhiều hốc xoang do nhiễm trùng hoặc dị ứng. Hầu hết các bệnh nhiễm trùng xoang cấp tính là do virus và tự khỏi trong vòng 10 ngày.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Viêm xoang cấp tính là tình trạng viêm nhiễm của một hoặc nhiều hốc xoang do nhiễm trùng hoặc dị ứng.

Hầu hết các bệnh nhiễm trùng xoang cấp tính là do virus và tự khỏi trong vòng 10 ngày. Điều trị là triệu chứng. Viêm xoang cấp tính do vi khuẩn có thể là nhiễm trùng tiên phát, biến chứng của viêm xoang do virus hoặc do răng. Các sinh vật gây bệnh chính là Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae và Moraxella catarrhalis.

Cần phân biệt giữa viêm xoang do vi khuẩn và viêm mũi họng thông thường (xem Viêm mũi và viêm mũi họng). Chỉ cần điều trị bằng kháng sinh trong trường hợp viêm xoang do vi khuẩn.

Nếu không điều trị, viêm xoang nặng ở trẻ em có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng do sự lây lan của nhiễm trùng sang các cấu trúc xương lân cận, hốc mắt hoặc màng não.

Đặc điểm lâm sàng

Viêm xoang ở người lớn

Chảy mủ một bên hoặc hai bên, tắc mũi và;

Đau một bên hoặc hai bên mặt, tăng lên khi cúi xuống; áp lực đau đớn ở vùng hàm trên hoặc sau trán.

Sốt thường nhẹ hoặc không có.

Viêm xoang có thể xảy ra nếu các triệu chứng kéo dài hơn 10 đến 14 ngày hoặc trầm trọng hơn sau 5 đến 7 ngày hoặc nghiêm trọng (đau dữ dội, sốt cao, tình trạng chung xấu đi).

Viêm xoang ở trẻ em

Các triệu chứng giống nhau; Ngoài ra, có thể có biểu hiện khó chịu hoặc thờ ơ hoặc ho hoặc nôn.

Trong trường hợp nhiễm trùng nặng: tình trạng chung xấu đi, sốt trên 39°C, phù quanh hốc mắt hoặc mặt.

Điều trị

Điều trị triệu chứng

Sốt và đau.

Làm sạch mũi bằng natri clorua 0,9%.

Liệu pháp kháng sinh

Ở người trưởng thành:

Liệu pháp kháng sinh được chỉ định nếu bệnh nhân đáp ứng các tiêu chí về thời gian hoặc mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Amoxicillin uống là phương pháp điều trị đầu tay.

Nếu chẩn đoán không chắc chắn (các triệu chứng vừa phải < 10 ngày) và bệnh nhân có thể được tái khám trong vài ngày tới, bắt đầu điều trị triệu chứng, như đối với viêm mũi họng hoặc viêm xoang do virus.

Còn bé:

Liệu pháp kháng sinh được chỉ định nếu trẻ có các triệu chứng nặng hoặc triệu chứng nhẹ liên quan đến các yếu tố nguy cơ (ví dụ: suy giảm miễn dịch, bệnh hồng cầu hình liềm, hen suyễn).

Amoxicillin uống là phương pháp điều trị đầu tay. amoxicillin PO trong 7 đến 10 ngày:

Trẻ em: 30 mg/kg 3 lần mỗi ngày (tối đa 3 g mỗi ngày) Người lớn: 1 g 3 lần mỗi ngày

Trong trường hợp không đáp ứng trong vòng 48 giờ điều trị:

Amoxicillin/axit clavulanic PO trong 7 đến 10 ngày. Chỉ sử dụng các công thức theo tỷ lệ 8:1 hoặc 7:1. Liều được biểu thị bằng amoxicillin:

Trẻ em < 40 kg: 25 mg/kg x 2 lần/ngày Trẻ em ≥ 40 kg và người lớn:

Tỷ lệ 8:1: 2000 mg mỗi ngày (2 viên 500/62,5 mg 2 lần mỗi ngày) Tỷ lệ 7:1: 1750 mg mỗi ngày (1 viên 875/125 mg 2 lần mỗi ngày).

Ở những bệnh nhân dị ứng với penicillin: uống erythromycin trong 7 đến 10 ngày: Trẻ em: 30 đến 50 mg/kg mỗi ngày b.

Người lớn: 1g, ngày 2 đến 3 lần.

Ở trẻ sơ sinh bị viêm màng phổi, xem Viêm mô tế bào quanh hốc mắt và hốc mắt.

Phương pháp điều trị khác

Đối với viêm xoang thứ phát do nhiễm trùng răng: nhổ răng khi đang điều trị kháng sinh.

Trong trường hợp có biến chứng nhãn khoa (liệt vận nhãn, giãn đồng tử, giảm thị lực, tê giác mạc), chỉ định phẫu thuật dẫn lưu.

Chú thích:

(a) Đối với trẻ em: đặt trẻ nằm ngửa, đầu quay sang một bên và nhỏ dung dịch natri clorid 0,9% vào mỗi lỗ mũi.

(b) Để biết liều lượng theo độ tuổi hoặc cân nặng, xem erythromycin trong hướng dẫn Thuốc thiết yếu.

Bài viết cùng chuyên mục

Phác đồ điều trị tắc nghẽn đường hô hấp trên cấp do dị vật

Tắc nghẽn đường thở cấp tính, không có dấu hiệu cảnh báo, thường xuyên nhất ở đứa trẻ 6 tháng đến 5 tuổi chơi với đồ vật nhỏ hoặc ăn.

Phác đồ điều trị viêm tai ngoài cấp tính

Ngứa ống tai hoặc đau tai, thường nặng, và trầm trọng hơn bởi chuyển động của loa tai, cảm giác đầy trong tai, có hoặc không có mủ xả.

Phác đồ điều trị viêm tai giữa cấp (AOM)

Điều trị sốt và đau: paracetamol, làm sạch tai bằng dịch là chống chỉ định nếu màng nhĩ bị rách, hoặc không thể quan sát đầy đủ màng nhĩ.

Phác đồ điều trị tâm phế mạn

Bệnh nhân được chỉ định dùng kháng sinh, thuốc kháng sinh có thể dùng penicillin, ampicillin, amoxilin, amoxilin và acid clavulanic.

Phác đồ điều trị nấm phổi

Điều trị cơ bản là corticoid đường uống, nhằm làm giảm phản ứng viêm quá mẫn với Aspergillus, hai tuần đầu dùng prednisolon 0,5 mg kg ngày, sau đó giảm dần.

Phác đồ điều trị shock mất nước cấp tính nặng do vi khuẩn, virus viêm dạ dày ruột

Khẩn trương khôi phục lại khối lượng tuần hoàn, sử dụng liệu pháp bolus tĩnh mạch, Ringer lactate, hoặc natri clorid.

Phác đồ điều trị viêm họng cấp tính

Benzathine benzylpenicillin là thuốc cho Streptococcus A, vì kháng vẫn còn hiếm; nó chỉ là kháng sinh hiệu quả trong việc giảm tỷ lệ mắc bệnh sốt thấp khớp.

Phác đồ điều trị sốt

Trong trường hợp sốt xuất huyết, và sốt xuất huyết dengue, acid acetylsalicylic, và ibuprofen là chống chỉ định; sử dụng paracetamol thận trọng khi suy gan.

Phác đồ điều trị viên nắp thanh quản mới nhất

Nhiễm khuẩn nắp thanh quản ở trẻ nhỏ do Haemophilus influenzae (Hib) gây ra, rất hiếm xảy ra khi tỷ lệ tiêm vắc xin Hib cao. Nó có thể được gây ra bởi các vi khuẩn khác và xảy ra ở người lớn.

Phác đồ điều trị tràn mủ màng phổi

Mủ màng phổi phải được điều trị nội trú tại bệnh viện, ở các đơn vị có khả năng đặt ống dẫn lưu màng phổi, các trường hợp nhiễm trùng, nhiễm độc nặng.

Phác đồ điều trị viêm phổi kẽ

Các điều trị khác như điều trị viêm khớp dạng thấp, nên dùng corticoid ngay từ đầu, không dùng liều vượt quá 100 mg ngày.

Phác đồ điều trị viêm phổi dai dẳng

Viêm phổi dai dẳng có thể khó điều trị, phải xem xét các nguyên nhân như bệnh lao hoặc bệnh phổi nang, đặc biệt là ở những bệnh nhân mắc HIV/AIDS.

Phác đồ điều trị cơn hen phế quản nặng ở người lớn

Salbutamol hoặc terbutalin dung dịch khí dung 5 mg, Khí dung qua mặt nạ 20 phút một lần, có thể khí dung đến 3 lần liên tiếp.

Phác đồ điều trị viêm tiểu phế quản

Trường hợp nặng có thể xảy ra, trong đó đứa trẻ có nguy cơ do kiệt sức, hoặc nhiễm khuẩn thứ phát, nằm viện là cần thiết khi các dấu hiệu triệu chứng nghiêm trọng.

Phác đồ điều trị shock tim

Digoxin không còn nên sử dụng cho sốc tim, trừ những trường hợp hiếm hoi khi một nhịp tim nhanh trên thất, đã được chẩn đoán bằng điện tâm đồ.

Phác đồ điều trị viêm phổi cộng đồng

Thời gian dùng kháng sinh từ 7 đến 10 ngày nếu do các tác nhân gây viêm phổi điển hình, 14 ngày nếu do các tác nhân không điển hình, trực khuẩn mủ xanh.

Phác đồ điều trị cảm lạnh thông thường

Viêm mũi (viêm niêm mạc mũi) và viêm mũi họng (viêm niêm mạc mũi và họng) nói chung là lành tính, tự giới hạn và thường có nguồn gốc từ virus.

Phác đồ điều trị viêm tiểu phế quản

Viêm tiểu phế quản là một bệnh nhiễm trùng do vi-rút ảnh hưởng đến đường hô hấp dưới. Vi-rút hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân phổ biến nhất, gây ra khoảng 70% các trường hợp.

Phác đồ điều trị bệnh sán máng phổi (Pulmonary Schistosomiasis)

Ngày nay, người ta còn phát hiện thấy nhiều trường hợp mắc schistosomiasis, ở cả những nước không có yếu tố dịch tễ, do tình trạng di cư và khách.

Phác đồ điều trị tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi áp lực dương nhịp thở trên 30 lần phút, nhịp tim trên 120 lần phút, huyết áp tụt, trung thất bị đẩy lệch về bên đối diện.

Phác đồ điều trị giãn phế quản

Những trường hợp giãn phế quản nặng, vi khuẩn kháng thuốc, thường cần dùng kháng sinh dài ngày hơn, hoặc bội nhiễm do Pseudomonas aeruginosa.

Phác đồ điều trị hen mãn tính

Bệnh nhân gặp các triệu chứng như thở khò khè, tức ngực, khó thở và ho. Các triệu chứng này có thể thay đổi về tần suất, mức độ nghiêm trọng và thời gian kéo dài.

Phác đồ điều trị viêm phế quản mãn

Viêm phế quản mãn tính là chẩn đoán lâm sàng đặc trưng bởi tình trạng ho có đờm trong hơn ba tháng trong hai năm liên tiếp và có tình trạng tắc nghẽn luồng khí.

Phác đồ điều trị bệnh bạch hầu

Bạch hầu là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae, lây lan từ người này sang người khác qua hít phải các giọt hô hấp bị nhiễm bệnh của những người có triệu chứng hoặc không.

Phác đồ điều trị tăng áp động mạch phổi

Thuốc chẹn kênh calci, thường chỉ định cho tăng áp động mạch phổi nguyên phát, các thuốc thường dùng là nifedipin 20mg 8 giờ 1 lần.