Phác đồ điều trị viêm xoang cấp

2024-03-18 09:48 AM

Viêm xoang cấp tính là tình trạng viêm nhiễm của một hoặc nhiều hốc xoang do nhiễm trùng hoặc dị ứng. Hầu hết các bệnh nhiễm trùng xoang cấp tính là do virus và tự khỏi trong vòng 10 ngày.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Viêm xoang cấp tính là tình trạng viêm nhiễm của một hoặc nhiều hốc xoang do nhiễm trùng hoặc dị ứng.

Hầu hết các bệnh nhiễm trùng xoang cấp tính là do virus và tự khỏi trong vòng 10 ngày. Điều trị là triệu chứng. Viêm xoang cấp tính do vi khuẩn có thể là nhiễm trùng tiên phát, biến chứng của viêm xoang do virus hoặc do răng. Các sinh vật gây bệnh chính là Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae và Moraxella catarrhalis.

Cần phân biệt giữa viêm xoang do vi khuẩn và viêm mũi họng thông thường (xem Viêm mũi và viêm mũi họng). Chỉ cần điều trị bằng kháng sinh trong trường hợp viêm xoang do vi khuẩn.

Nếu không điều trị, viêm xoang nặng ở trẻ em có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng do sự lây lan của nhiễm trùng sang các cấu trúc xương lân cận, hốc mắt hoặc màng não.

Đặc điểm lâm sàng

Viêm xoang ở người lớn

Chảy mủ một bên hoặc hai bên, tắc mũi và;

Đau một bên hoặc hai bên mặt, tăng lên khi cúi xuống; áp lực đau đớn ở vùng hàm trên hoặc sau trán.

Sốt thường nhẹ hoặc không có.

Viêm xoang có thể xảy ra nếu các triệu chứng kéo dài hơn 10 đến 14 ngày hoặc trầm trọng hơn sau 5 đến 7 ngày hoặc nghiêm trọng (đau dữ dội, sốt cao, tình trạng chung xấu đi).

Viêm xoang ở trẻ em

Các triệu chứng giống nhau; Ngoài ra, có thể có biểu hiện khó chịu hoặc thờ ơ hoặc ho hoặc nôn.

Trong trường hợp nhiễm trùng nặng: tình trạng chung xấu đi, sốt trên 39°C, phù quanh hốc mắt hoặc mặt.

Điều trị

Điều trị triệu chứng

Sốt và đau.

Làm sạch mũi bằng natri clorua 0,9%.

Liệu pháp kháng sinh

Ở người trưởng thành:

Liệu pháp kháng sinh được chỉ định nếu bệnh nhân đáp ứng các tiêu chí về thời gian hoặc mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Amoxicillin uống là phương pháp điều trị đầu tay.

Nếu chẩn đoán không chắc chắn (các triệu chứng vừa phải < 10 ngày) và bệnh nhân có thể được tái khám trong vài ngày tới, bắt đầu điều trị triệu chứng, như đối với viêm mũi họng hoặc viêm xoang do virus.

Còn bé:

Liệu pháp kháng sinh được chỉ định nếu trẻ có các triệu chứng nặng hoặc triệu chứng nhẹ liên quan đến các yếu tố nguy cơ (ví dụ: suy giảm miễn dịch, bệnh hồng cầu hình liềm, hen suyễn).

Amoxicillin uống là phương pháp điều trị đầu tay. amoxicillin PO trong 7 đến 10 ngày:

Trẻ em: 30 mg/kg 3 lần mỗi ngày (tối đa 3 g mỗi ngày) Người lớn: 1 g 3 lần mỗi ngày

Trong trường hợp không đáp ứng trong vòng 48 giờ điều trị:

Amoxicillin/axit clavulanic PO trong 7 đến 10 ngày. Chỉ sử dụng các công thức theo tỷ lệ 8:1 hoặc 7:1. Liều được biểu thị bằng amoxicillin:

Trẻ em < 40 kg: 25 mg/kg x 2 lần/ngày Trẻ em ≥ 40 kg và người lớn:

Tỷ lệ 8:1: 2000 mg mỗi ngày (2 viên 500/62,5 mg 2 lần mỗi ngày) Tỷ lệ 7:1: 1750 mg mỗi ngày (1 viên 875/125 mg 2 lần mỗi ngày).

Ở những bệnh nhân dị ứng với penicillin: uống erythromycin trong 7 đến 10 ngày: Trẻ em: 30 đến 50 mg/kg mỗi ngày b.

Người lớn: 1g, ngày 2 đến 3 lần.

Ở trẻ sơ sinh bị viêm màng phổi, xem Viêm mô tế bào quanh hốc mắt và hốc mắt.

Phương pháp điều trị khác

Đối với viêm xoang thứ phát do nhiễm trùng răng: nhổ răng khi đang điều trị kháng sinh.

Trong trường hợp có biến chứng nhãn khoa (liệt vận nhãn, giãn đồng tử, giảm thị lực, tê giác mạc), chỉ định phẫu thuật dẫn lưu.

Chú thích:

(a) Đối với trẻ em: đặt trẻ nằm ngửa, đầu quay sang một bên và nhỏ dung dịch natri clorid 0,9% vào mỗi lỗ mũi.

(b) Để biết liều lượng theo độ tuổi hoặc cân nặng, xem erythromycin trong hướng dẫn Thuốc thiết yếu.

Bài viết cùng chuyên mục

Phác đồ điều trị tắc nghẽn đường hô hấp trên cấp do dị vật

Tắc nghẽn đường thở cấp tính, không có dấu hiệu cảnh báo, thường xuyên nhất ở đứa trẻ 6 tháng đến 5 tuổi chơi với đồ vật nhỏ hoặc ăn.

Phác đồ điều trị tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi áp lực dương nhịp thở trên 30 lần phút, nhịp tim trên 120 lần phút, huyết áp tụt, trung thất bị đẩy lệch về bên đối diện.

Phác đồ điều trị tâm phế mạn

Bệnh nhân được chỉ định dùng kháng sinh, thuốc kháng sinh có thể dùng penicillin, ampicillin, amoxilin, amoxilin và acid clavulanic.

Phác đồ điều trị thiếu máu huyết tán

Trong một số trường hợp, đặc biệt là ở trẻ em bị sốt rét nặng, thiếu máu có thể gây ra suy tim, có thể được bù bằng cách truyền máu.

Phác đồ xử trí viêm phổi không đáp ứng điều trị

Chỉ nên thay đổi kháng sinh sau 72 giờ điều trị, ngoại trừ những trường hợp bệnh nhân nặng, tình trạng lâm sàng không ổn định, tiến triển X quang nhanh.

Phác đồ điều trị thiếu máu thiếu sắt

Thiếu máu được định nghĩa là mức độ hemoglobin thấp hơn giá trị tham khảo, nó là một triệu chứng thường gặp ở những vùng nhiệt đới.

Phác đồ điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính giai đoạn ổn định

Các thuốc giãn phế quản sử dụng điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ưu tiên các loại thuốc giãn phế quản dạng phun hít khí dung.

Phác đồ điều trị bệnh sán máng phổi (Pulmonary Schistosomiasis)

Ngày nay, người ta còn phát hiện thấy nhiều trường hợp mắc schistosomiasis, ở cả những nước không có yếu tố dịch tễ, do tình trạng di cư và khách.

Phác đồ điều trị viêm xoang cấp tính

Điều trị kháng sinh là cần thiết trong trường hợp chỉ có viêm xoang do vi khuẩn, nếu không, viêm xoang nặng ở trẻ em có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng.

Phác đồ điều trị đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Chỉ định kháng sinh khi bệnh nhân có triệu chứng nhiễm trùng rõ, ho khạc đờm nhiều, đờm đục, hoặc có sốt và các triệu chứng nhiễm trùng khác kèm theo.

Phác đồ điều trị viêm phổi cộng đồng

Thời gian dùng kháng sinh từ 7 đến 10 ngày nếu do các tác nhân gây viêm phổi điển hình, 14 ngày nếu do các tác nhân không điển hình, trực khuẩn mủ xanh.

Phác đồ điều trị shock nhiễm khuẩn

Sử dụng dung dịch pha loãng, nghĩa là thêm 1 mg epinephrine với 9 ml natri clorid 0,9 phần trăm để thu được dung dịch 0,1 mg mỗi ml.

Phác đồ điều trị viêm phế quản do vi khuẩn

Nhiễm khuẩn khí quản ở trẻ em, xảy ra do biến chứng của nhiễm virus trước đó (viêm thanh khí phế quản, cúm, sởi, v.v.).

Phác đồ điều trị viêm phổi kẽ

Các điều trị khác như điều trị viêm khớp dạng thấp, nên dùng corticoid ngay từ đầu, không dùng liều vượt quá 100 mg ngày.

Phác đồ điều trị nấm phổi

Điều trị cơ bản là corticoid đường uống, nhằm làm giảm phản ứng viêm quá mẫn với Aspergillus, hai tuần đầu dùng prednisolon 0,5 mg kg ngày, sau đó giảm dần.

Phác đồ điều trị lao phổi

Bệnh lao phổi do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Lây lan qua việc hít phải các giọt hô hấp bị nhiễm bệnh từ bệnh nhân lao đang hoạt động.

Phác đồ điều trị tăng áp động mạch phổi

Thuốc chẹn kênh calci, thường chỉ định cho tăng áp động mạch phổi nguyên phát, các thuốc thường dùng là nifedipin 20mg 8 giờ 1 lần.

Phác đồ điều trị bệnh ho gà

Ho gà là một bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới rất dễ lây lan, kéo dài, do Bordetella pertussis.

Phác đồ điều trị viêm phế quản cấp

Viêm phế quản cấp tính thường bắt đầu bằng viêm mũi họng (viêm họng, viêm thanh quản, viêm khí quản). Ban đầu ho khan và sau đó ho có đờm. Sốt nhẹ.

Phác đồ điều trị tắc nghẽn đường hô hấp trên cấp tính

Tắc nghẽn đường hô hấp trên cấp tính có thể do hít phải dị vật, nhiễm vi-rút hoặc vi khuẩn (viêm thanh khí phế quản, viêm nắp thanh quản, viêm khí quản), sốc phản vệ, bỏng hoặc chấn thương.

Phác đồ điều trị co giật trong khi mang thai

Chỉ trong trường hợp không có sẵn magiê sulfate, sử dụng tĩnh mạch chậm diazepam 10 mg tiếp theo là 40 mg trong 500 ml glucose.

Phác đồ điều trị viêm khí quản do vi khuẩn

Trái ngược với viêm nắp thanh quản, triệu chứng dần dần và đứa trẻ thích nằm phẳng, trong trường hợp nghiêm trọng, có nguy cơ tắc nghẽn đường thở hoàn toàn.

Phác đồ điều trị shock mất nước cấp tính nặng do vi khuẩn, virus viêm dạ dày ruột

Khẩn trương khôi phục lại khối lượng tuần hoàn, sử dụng liệu pháp bolus tĩnh mạch, Ringer lactate, hoặc natri clorid.

Phác đồ điều trị cơn động kinh co giật

Hầu hết các cơn động kinh tự hạn chế một cách nhanh chóng, sử dụng ngay thuốc chống co giật là không đúng phương pháp.

Phác đồ điều trị bệnh nhân shock (sốc) do xuất huyết

Ưu tiên khôi phục lại khối lượng máu trong lòng mạch, càng nhanh càng tốt, đặt 2 đường truyền tĩnh mạch ngoại vi.