Ponatinib

2024-01-30 04:00 PM

Ponatinib là một loại thuốc theo toa dùng để điều trị các giai đoạn khác nhau của bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML) hoặc bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính nhiễm sắc thể Philadelphia (Ph+) (ALL).

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Tên thương hiệu: Iclusig.

Nhóm thuốc: Thuốc ức chế tyrosine Kinase chống ung thư.

Ponatinib là một loại thuốc theo toa dùng để điều trị các giai đoạn khác nhau của bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML) hoặc bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính nhiễm sắc thể Philadelphia (Ph+) (ALL).

Liều lượng

Thuốc viên: 10 mg; 15 mg; 30 mg; 45 mg.

Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính giai đoạn mãn tính (CP) (CML)

45 mg uống mỗi ngày một lần ban đầu.

Giảm xuống 15 mg uống mỗi ngày một lần khi đạt được dưới 1% BCR-ABL1IS.

Tăng lại liều lên liều dung nạp trước đó là 30 mg hoặc 45 mg uống mỗi ngày một lần ở những bệnh nhân mất đáp ứng.

Tiếp tục cho đến khi mất đáp ứng ở liều tăng dần hoặc độc tính không được chấp nhận.

Cân nhắc ngừng điều trị nếu không thấy đáp ứng trong vòng 3 tháng.

Pha tăng tốc (AP) hoặc pha nổ (BP) CML:

45 mg uống mỗi ngày một lần:

Cân nhắc giảm liều AP-CML ở những bệnh nhân đã đạt được đáp ứng di truyền tế bào chính.

Tiếp tục cho đến khi mất phản ứng hoặc độc tính không được chấp nhận.

Cân nhắc ngừng điều trị nếu không thấy đáp ứng trong vòng 3 tháng.

Bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính

45 mg uống mỗi ngày một lần ban đầu.

Tiếp tục cho đến khi mất phản ứng hoặc độc tính không được chấp nhận.

Cân nhắc ngừng điều trị nếu không thấy đáp ứng sau 3 tháng.

Tác dụng phụ

Tác dụng phụ thường gặp

Phát ban da, đau bụng hoặc đau dạ dày, mệt mỏi, đau đầu, da khô, táo bón, sốt, đau khớp, hoặc buồn nôn.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Đau ngực hoặc cảm giác nặng nề, đau lan xuống cánh tay hoặc vai, tê hoặc yếu đột ngột (đặc biệt là ở một bên cơ thể), vấn đề về tầm nhìn, lời nói hoặc sự cân bằng, ho đột ngột, thở nhanh, ho ra máu, dễ bầm tím, chảy máu bất thường, lú lẫn, buồn ngủ trầm trọng, cảm giác như bạn sắp ngất đi, sốt, ớn lạnh, triệu chứng cúm, lở loét ở miệng và cổ họng, nhịp tim không đều, khó thở (ngay cả khi gắng sức nhẹ), vàng da hoặc mắt, đau dữ dội ở vùng bụng trên lan ra phía sau, đi tiểu ít hoặc không đi tiểu, cảm giác tê hoặc ngứa ran quanh miệng, phản xạ hoạt động quá mức, mạch yếu, ngất xỉu; hoặc huyết áp cao nguy hiểm (nhức đầu dữ dội, mờ mắt, ù tai, lo lắng, co giật).

Chống chỉ định

Không có.

Cảnh báo

Các biến cố tắc nghẽn động mạch, kể cả tử vong, đã xảy ra.

Đã xảy ra VTE nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng.

Đã báo cáo các trường hợp suy tim gây tử vong, nghiêm trọng hoặc trầm trọng.

Có thể gây nhiễm độc gan, bao gồm suy gan và tử vong; các trường hợp nhiễm độc gan đã được báo cáo, bao gồm tăng alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST), phosphatase kiềm, gamma-glutamyl transferase (GGT).

Viêm tụy nặng đã xảy ra.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên và sọ được báo cáo; theo dõi bệnh nhân về các triệu chứng của bệnh lý thần kinh, chẳng hạn như giảm cảm giác, tăng cảm giác, dị cảm, khó chịu, cảm giác nóng rát, đau hoặc yếu thần kinh; ngừng dùng thuốc, sau đó tiếp tục dùng liều cũ hoặc giảm liều hoặc ngừng thuốc dựa trên mức độ tái phát/mức độ nghiêm trọng.

Đã có báo cáo về độc tính nghiêm trọng ở mắt dẫn đến mù lòa hoặc mờ mắt; kích ứng kết mạc, xói mòn hoặc mài mòn giác mạc, khô mắt, viêm kết mạc, xuất huyết kết mạc, sung huyết và phù nề hoặc đau mắt đục thủy tinh thể, phù quanh ổ mắt, viêm bờ mi, tăng nhãn áp, phù mí mắt, sung huyết mắt, viêm mống mắt, viêm mống mắt và viêm loét giác mạc; tiến hành khám mắt toàn diện lúc ban đầu và định kỳ trong quá trình điều trị.

Đã xảy ra các biến cố xuất huyết gây tử vong và nghiêm trọng, làm gián đoạn liều dùng cho trường hợp xuất huyết nặng.

Suy tủy nặng (Cấp độ 3 hoặc 4) được quan sát thấy sớm, với thời gian khởi phát trung bình là 1 tháng (trong khoảng dưới 1-40 tháng).

Theo dõi tình trạng giữ nước; làm gián đoạn, giảm bớt hoặc ngừng.

Theo dõi các triệu chứng rối loạn nhịp tim; theo dõi các dấu hiệu và triệu chứng gợi ý nhịp tim chậm (ngất xỉu, chóng mặt) hoặc nhịp tim nhanh (đau ngực, đánh trống ngực hoặc chóng mặt) và quản lý bệnh nhân theo chỉ định lâm sàng; tạm dừng, sau đó tiếp tục dùng liều tương tự hoặc giảm liều hoặc ngừng thuốc dựa trên mức độ tái phát/mức độ nghiêm trọng; nhịp tim chậm có triệu chứng và nhịp tim nhanh trên thất được báo cáo.

Giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu trung tính và thiếu máu có thể cần phải ngừng hoặc giảm liều; theo dõi CBC 2 tuần một lần trong 3 tháng, sau đó hàng tháng và theo chỉ định lâm sàng; gián đoạn khi ANC dưới 1000/mm^3 hoặc giảm tiểu cầu dưới 50.000/mm^3.

Hội chứng ly giải khối u nghiêm trọng phát triển và xảy ra tình trạng tăng axit uric máu; đảm bảo đủ nước và điều chỉnh nồng độ axit uric cao trước khi bắt đầu điều trị để giảm nguy cơ mắc hội chứng ly giải khối u.

Có thể ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương hoặc tăng nguy cơ thủng GI; tạm thời gián đoạn điều trị ở những bệnh nhân trải qua các cuộc phẫu thuật lớn.

Theo dõi lipase huyết thanh 2 tuần một lần trong 2 tháng đầu và sau đó hàng tháng sau đó hoặc theo chỉ định lâm sàng; xem xét theo dõi lipase huyết thanh bổ sung ở những bệnh nhân có tiền sử viêm tụy hoặc lạm dụng rượu; tạm dừng, sau đó tiếp tục với liều tương tự hoặc giảm liều hoặc ngừng thuốc tùy theo mức độ nghiêm trọng; đánh giá viêm tụy khi tăng lipase kèm theo các triệu chứng ở bụng.

Có thể gây hại cho thai nhi; tư vấn cho phụ nữ về nguy cơ tiềm ẩn đối với thai nhi.

Revere hội chứng bệnh não chất trắng phía sau.

Hội chứng bệnh não chất trắng phía sau có thể đảo ngược (RPLS; còn được gọi là hội chứng bệnh não não có thể đảo ngược phía sau ) đã được báo cáo; các triệu chứng bao gồm tăng huyết áp, co giật, nhức đầu, giảm tỉnh táo, thay đổi chức năng tâm thần, giảm thị lực và các rối loạn thị giác và thần kinh khác.

Xác nhận chẩn đoán bằng MRI

Điều trị gián đoạn cho đến khi giải quyết được; Chưa rõ sự an toàn khi tiếp tục sử dụng lại ở bệnh nhân sau khi giải quyết RPLS.

Tăng huyết áp

Tăng huyết áp nghiêm trọng hoặc nặng, bao gồm cả cơn tăng huyết áp, đã xảy ra.

Có thể cần can thiệp lâm sàng khẩn cấp đối với trường hợp tăng huyết áp kèm theo lú lẫn, nhức đầu, đau ngực hoặc khó thở.

Theo dõi huyết áp lúc ban đầu và theo chỉ định lâm sàng và kiểm soát huyết áp theo chỉ định lâm sàng.

Ngắt, giảm liều hoặc ngừng điều trị nếu tăng huyết áp không được kiểm soát về mặt y tế.

Đối với tình trạng tăng huyết áp nặng hơn, không ổn định hoặc kháng trị, hãy ngừng điều trị và xem xét đánh giá chứng hẹp động mạch thận.

Tăng độc tính ở CP-CML mới được chẩn đoán.

Các nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân được điều trị bằng ponatinib mắc CP-CML có nguy cơ gặp phản ứng bất lợi nghiêm trọng cao gấp 2 lần so với imatinib.

Thời gian tiếp xúc điều trị trung bình là dưới 6 tháng.

Huyết khối và tắc nghẽn động mạch và tĩnh mạch xảy ra với tần suất ít nhất gấp đôi ở nhóm ponatinib so với imatinib; Bệnh nhân được điều trị bằng ponatinib cũng có tỷ lệ mắc bệnh ức chế tủy, nhiễm độc gan, suy tim, tăng huyết áp và rối loạn mô dưới da cao hơn.

Ponatinib không được chỉ định cũng như không được khuyến nghị cho CP-CML mới được chẩn đoán.

Tương tác thuốc

Chất nền CYP3A4

Ức chế bơm xuất P-GP, BCRP và muối mật.

Chất ức chế CYP3A mạnh

Tránh dùng đồng thời    .

Chất ức chế CYP3A mạnh làm tăng nồng độ và độc tính của ponatinib trong huyết tương; nếu không thể tránh được, hãy giảm liều ponatinib.

Chất gây cảm ứng CYP3A4 mạnh

Tránh dùng đồng thời trừ khi lợi ích lớn hơn rủi ro; theo dõi mức độ giảm hiệu quả của ponatinib.

Chất gây cảm ứng CYP3A mạnh làm giảm nồng độ ponatinib trong huyết tương.

Mang thai và cho con bú

Không có dữ liệu về việc sử dụng ở phụ nữ mang thai.

Xác minh tình trạng mang thai của phụ nữ có khả năng sinh sản trước khi bắt đầu.

Phụ nữ có khả năng sinh sản: Sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả trong quá trình điều trị và trong 3 tuần sau liều cuối cùng.

Không rõ liệu những tác động này lên khả năng sinh sản có thể đảo ngược được hay không.

Không có dữ liệu về sự hiện diện của thuốc trong sữa mẹ hoặc ảnh hưởng đến trẻ bú mẹ hoặc sản xuất sữa.

Khuyên phụ nữ không cho con bú trong thời gian điều trị và trong 6 ngày sau liều cuối cùng.

Bài viết cùng chuyên mục

Prasugrel

Prasugrel là thuốc kháng tiểu cầu có tác dụng ngăn chặn các tiểu cầu trong máu kết tụ và hình thành cục máu đông,  sử dụng để ngăn ngừa cục máu đông ở những người mắc hội chứng mạch vành cấp.

Pramipexole

Pramipexole có thể cải thiện khả năng di chuyển và có thể làm giảm tình trạng run rẩy (run rẩy), cứng khớp, cử động chậm lại và đứng không vững.

Pyrantel

Pyrantel là một thuốc diệt giun có hiệu quả cao với giun kim, giun đũa, giun móc, giun mỏ, giun Trichostrongylus colubriformis và T. orientalis.

Physostigmine

Physostigmine là thuốc giải độc dùng để đảo ngược tác dụng của độc tính kháng cholinergic.

Pylobact

Pylobact là một bộ thuốc gồm omeprazole, clarithromycin và tinidazole với đúng liều của 3 thuốc này trong 1 gói và gồm 7 gói đủ cho liệu pháp điều trị 7 ngày.

Pyrantel pamoate

Pyrantel pamoate là một loại thuốc kê đơn dùng để loại bỏ giun đũa hoặc giun kim. Tên thương hiệu: Pin Rid, Pin X.

Propofol Abbott

Propofol là thuốc ngủ, an thần, gây mê tĩnh mạch tác dụng nhanh được dùng khởi mê, duy trì hay an thần liên tục cho người bệnh thở máy.

Plavix (Clopidogrel)

Clopidogrel giữ tiểu cầu trong máu không kết dính (đông máu) để ngăn ngừa cục máu đông không mong muốn có thể xảy ra với điều kiện trong tim hoặc mạch máu.

Perindopril: Biorindol, Cadovers, Cardiper, Cardovers, thuốc ức chế enzym chuyển

Ở người tăng huyết áp, perindopril làm giảm huyết áp bằng cách làm giảm sức cản ngoại vi toàn thân, do đó lưu lượng máu ngoại vi tăng mà không tác động đến tần số tim

Phentolamin

Phentolamin, một dẫn chất imidazolin, là một thuốc đối kháng cạnh tranh alpha - adrenergic, có ái lực giống nhau với những thụ thể alpha1 và alpha2.

Proctolog

Việc điều trị này không thể thay thế được việc điều trị chuyên biệt các bệnh khác ở hậu môn. Chỉ điều trị ngắn hạn. Nếu những triệu chứng vẫn dai dẳng, cần thăm khám lại trực tràng.

Pyridostigmin bromid

Pyridostigmin bromid là một hợp chất amoni bậc bốn gây ức chế hoạt tính enzym cholinesterase có tác dụng giống neostigmin, nhưng tác dụng xuất hiện chậm và kéo dài hơn.

Panadol Extra

Đau nhẹ đến vừa và hạ sốt bao gồm: đau đầu, đau nửa đầu, đau cơ, đau bụng kinh, đau họng, đau cơ xương, sốt và đau sau tiêm vắc xin, đau sau khi nhổ răng hoặc sau thủ thuật nha khoa, đau răng, đau do viêm xương khớp.

Polydexa solution auriculaire

Thuốc nhỏ tai Polydexa có tác dụng như một trị liệu tại chỗ và đa năng do tính chất kháng viêm của dexam thasone (ester tan trong nước), khả năng kháng khuẩn của phối hợp hai kháng sinh.

Picaroxin: thuốc Ciprofloxacin chỉ định điều trị nhiễm khuẩn

Cần thận trọng khi sử dụng ciprofloxacin cho bệnh nhân mắc bệnh động kinh hoặc có tiền sử rối loạn hệ thần kinh trung ương và chỉ nên dùng khi lợi ích điều trị được xem là vượt trội so với nguy cơ gặp phải những tác dụng phụ trên hệ thần kinh trung ương.

Pentaglobin

Sử dụng khi nhiễm trùng nặng (phối hợp kháng sinh) như nhiễm trùng huyết, shock nhiễm trùng, viêm phúc mạc, viêm phổi, nhiễm trùng sơ sinh, mổ tim có nguy cơ cao.

Pamidronat: Pamidronat disodium, Pamidronate Acetate, thuốc ức chế tiêu xương chống tăng calci máu

Việc sử dụng pamidronat để điều trị chứng tăng calci huyết trong ung thư có liên quan, phát hiện trong các nghiên cứu trên động vật rằng thuốc này ức chế được sự tiêu xương xảy ra do một số khối u tăng hoạt động hủy cốt bào gây nên

Pseudoephedrine-Fexofenadine

Pseudoephedrine - Fexofenadine là thuốc không kê đơn dùng để điều trị các triệu chứng của Viêm mũi dị ứng theo mùa kèm nghẹt mũi.

Palivizumab: kháng thể dự phòng nhiễm vi rút đường hô hấp

Palivizumab có phổ kháng virus hẹp, chỉ tác dụng kháng virus hợp bào hô hấp, thuốc có tác dụng đối với cả 2 chủng phụ A và B, là 2 chủng chính của virus hợp bào hô hấp

Predian

Predian là tác nhân kích thích bài tiết insuline và làm tăng tác dụng bài tiết insuline của glucose. Predian làm tăng đáp ứng của tụy tạng và tái lập lại đỉnh bài tiết sớm insuline sau khi ăn.

Pemirolast: Alegysal, thuốc chống dị ứng nhãn khoa

Có thể cân nhắc dùng pemirolast cho người bệnh có triệu chứng kéo dài suốt mùa dị ứng, hoặc một số người bệnh không đáp ứng tốt với thuốc kháng histamin dùng tại chỗ

Pyrethrins/piperonyl butoxide

Pyrethrins/piperonyl butoxide điều trị chấy rận ở đầu, cơ thể và mu. Tên khác: RID Shampoo, Klout Shampoo, Pronto Shampoo, RID Mousse, A-200 Shampoo, Tisit Gel, Tisit Lotion, và Tisit Shampoo.

Potassium citrate/citric acid

Potassium citrate/citric acid là một loại thuốc kết hợp dùng để làm cho nước tiểu bớt axit hơn, giúp thận loại bỏ axit uric, từ đó giúp ngăn ngừa bệnh gút và sỏi thận.

Ponstan

Khi bắt đầu điều trị, cần tăng cường theo dõi thể tích bài niệu và chức năng thận ở những bệnh nhân bị suy tim, suy gan hay suy thận mạn tính.

Phenoxymethyl penicillin

Phenoxymethyl penicilin, được dùng tương tự như benzylpenicilin, trong điều trị hoặc phòng các nhiễm khuẩn, gây ra bởi các vi khuẩn nhạy cảm.