Ponatinib
Ponatinib là một loại thuốc theo toa dùng để điều trị các giai đoạn khác nhau của bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML) hoặc bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính nhiễm sắc thể Philadelphia (Ph+) (ALL).
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Tên thương hiệu: Iclusig.
Nhóm thuốc: Thuốc ức chế tyrosine Kinase chống ung thư.
Ponatinib là một loại thuốc theo toa dùng để điều trị các giai đoạn khác nhau của bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML) hoặc bệnh bạch cầu nguyên bào lympho cấp tính nhiễm sắc thể Philadelphia (Ph+) (ALL).
Liều lượng
Thuốc viên: 10 mg; 15 mg; 30 mg; 45 mg.
Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính giai đoạn mãn tính (CP) (CML)
45 mg uống mỗi ngày một lần ban đầu.
Giảm xuống 15 mg uống mỗi ngày một lần khi đạt được dưới 1% BCR-ABL1IS.
Tăng lại liều lên liều dung nạp trước đó là 30 mg hoặc 45 mg uống mỗi ngày một lần ở những bệnh nhân mất đáp ứng.
Tiếp tục cho đến khi mất đáp ứng ở liều tăng dần hoặc độc tính không được chấp nhận.
Cân nhắc ngừng điều trị nếu không thấy đáp ứng trong vòng 3 tháng.
Pha tăng tốc (AP) hoặc pha nổ (BP) CML:
45 mg uống mỗi ngày một lần:
Cân nhắc giảm liều AP-CML ở những bệnh nhân đã đạt được đáp ứng di truyền tế bào chính.
Tiếp tục cho đến khi mất phản ứng hoặc độc tính không được chấp nhận.
Cân nhắc ngừng điều trị nếu không thấy đáp ứng trong vòng 3 tháng.
Bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính
45 mg uống mỗi ngày một lần ban đầu.
Tiếp tục cho đến khi mất phản ứng hoặc độc tính không được chấp nhận.
Cân nhắc ngừng điều trị nếu không thấy đáp ứng sau 3 tháng.
Tác dụng phụ
Tác dụng phụ thường gặp
Phát ban da, đau bụng hoặc đau dạ dày, mệt mỏi, đau đầu, da khô, táo bón, sốt, đau khớp, hoặc buồn nôn.
Tác dụng phụ nghiêm trọng
Đau ngực hoặc cảm giác nặng nề, đau lan xuống cánh tay hoặc vai, tê hoặc yếu đột ngột (đặc biệt là ở một bên cơ thể), vấn đề về tầm nhìn, lời nói hoặc sự cân bằng, ho đột ngột, thở nhanh, ho ra máu, dễ bầm tím, chảy máu bất thường, lú lẫn, buồn ngủ trầm trọng, cảm giác như bạn sắp ngất đi, sốt, ớn lạnh, triệu chứng cúm, lở loét ở miệng và cổ họng, nhịp tim không đều, khó thở (ngay cả khi gắng sức nhẹ), vàng da hoặc mắt, đau dữ dội ở vùng bụng trên lan ra phía sau, đi tiểu ít hoặc không đi tiểu, cảm giác tê hoặc ngứa ran quanh miệng, phản xạ hoạt động quá mức, mạch yếu, ngất xỉu; hoặc huyết áp cao nguy hiểm (nhức đầu dữ dội, mờ mắt, ù tai, lo lắng, co giật).
Chống chỉ định
Không có.
Cảnh báo
Các biến cố tắc nghẽn động mạch, kể cả tử vong, đã xảy ra.
Đã xảy ra VTE nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng.
Đã báo cáo các trường hợp suy tim gây tử vong, nghiêm trọng hoặc trầm trọng.
Có thể gây nhiễm độc gan, bao gồm suy gan và tử vong; các trường hợp nhiễm độc gan đã được báo cáo, bao gồm tăng alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST), phosphatase kiềm, gamma-glutamyl transferase (GGT).
Viêm tụy nặng đã xảy ra.
Bệnh lý thần kinh ngoại biên và sọ được báo cáo; theo dõi bệnh nhân về các triệu chứng của bệnh lý thần kinh, chẳng hạn như giảm cảm giác, tăng cảm giác, dị cảm, khó chịu, cảm giác nóng rát, đau hoặc yếu thần kinh; ngừng dùng thuốc, sau đó tiếp tục dùng liều cũ hoặc giảm liều hoặc ngừng thuốc dựa trên mức độ tái phát/mức độ nghiêm trọng.
Đã có báo cáo về độc tính nghiêm trọng ở mắt dẫn đến mù lòa hoặc mờ mắt; kích ứng kết mạc, xói mòn hoặc mài mòn giác mạc, khô mắt, viêm kết mạc, xuất huyết kết mạc, sung huyết và phù nề hoặc đau mắt đục thủy tinh thể, phù quanh ổ mắt, viêm bờ mi, tăng nhãn áp, phù mí mắt, sung huyết mắt, viêm mống mắt, viêm mống mắt và viêm loét giác mạc; tiến hành khám mắt toàn diện lúc ban đầu và định kỳ trong quá trình điều trị.
Đã xảy ra các biến cố xuất huyết gây tử vong và nghiêm trọng, làm gián đoạn liều dùng cho trường hợp xuất huyết nặng.
Suy tủy nặng (Cấp độ 3 hoặc 4) được quan sát thấy sớm, với thời gian khởi phát trung bình là 1 tháng (trong khoảng dưới 1-40 tháng).
Theo dõi tình trạng giữ nước; làm gián đoạn, giảm bớt hoặc ngừng.
Theo dõi các triệu chứng rối loạn nhịp tim; theo dõi các dấu hiệu và triệu chứng gợi ý nhịp tim chậm (ngất xỉu, chóng mặt) hoặc nhịp tim nhanh (đau ngực, đánh trống ngực hoặc chóng mặt) và quản lý bệnh nhân theo chỉ định lâm sàng; tạm dừng, sau đó tiếp tục dùng liều tương tự hoặc giảm liều hoặc ngừng thuốc dựa trên mức độ tái phát/mức độ nghiêm trọng; nhịp tim chậm có triệu chứng và nhịp tim nhanh trên thất được báo cáo.
Giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu trung tính và thiếu máu có thể cần phải ngừng hoặc giảm liều; theo dõi CBC 2 tuần một lần trong 3 tháng, sau đó hàng tháng và theo chỉ định lâm sàng; gián đoạn khi ANC dưới 1000/mm^3 hoặc giảm tiểu cầu dưới 50.000/mm^3.
Hội chứng ly giải khối u nghiêm trọng phát triển và xảy ra tình trạng tăng axit uric máu; đảm bảo đủ nước và điều chỉnh nồng độ axit uric cao trước khi bắt đầu điều trị để giảm nguy cơ mắc hội chứng ly giải khối u.
Có thể ảnh hưởng đến quá trình lành vết thương hoặc tăng nguy cơ thủng GI; tạm thời gián đoạn điều trị ở những bệnh nhân trải qua các cuộc phẫu thuật lớn.
Theo dõi lipase huyết thanh 2 tuần một lần trong 2 tháng đầu và sau đó hàng tháng sau đó hoặc theo chỉ định lâm sàng; xem xét theo dõi lipase huyết thanh bổ sung ở những bệnh nhân có tiền sử viêm tụy hoặc lạm dụng rượu; tạm dừng, sau đó tiếp tục với liều tương tự hoặc giảm liều hoặc ngừng thuốc tùy theo mức độ nghiêm trọng; đánh giá viêm tụy khi tăng lipase kèm theo các triệu chứng ở bụng.
Có thể gây hại cho thai nhi; tư vấn cho phụ nữ về nguy cơ tiềm ẩn đối với thai nhi.
Revere hội chứng bệnh não chất trắng phía sau.
Hội chứng bệnh não chất trắng phía sau có thể đảo ngược (RPLS; còn được gọi là hội chứng bệnh não não có thể đảo ngược phía sau ) đã được báo cáo; các triệu chứng bao gồm tăng huyết áp, co giật, nhức đầu, giảm tỉnh táo, thay đổi chức năng tâm thần, giảm thị lực và các rối loạn thị giác và thần kinh khác.
Xác nhận chẩn đoán bằng MRI
Điều trị gián đoạn cho đến khi giải quyết được; Chưa rõ sự an toàn khi tiếp tục sử dụng lại ở bệnh nhân sau khi giải quyết RPLS.
Tăng huyết áp
Tăng huyết áp nghiêm trọng hoặc nặng, bao gồm cả cơn tăng huyết áp, đã xảy ra.
Có thể cần can thiệp lâm sàng khẩn cấp đối với trường hợp tăng huyết áp kèm theo lú lẫn, nhức đầu, đau ngực hoặc khó thở.
Theo dõi huyết áp lúc ban đầu và theo chỉ định lâm sàng và kiểm soát huyết áp theo chỉ định lâm sàng.
Ngắt, giảm liều hoặc ngừng điều trị nếu tăng huyết áp không được kiểm soát về mặt y tế.
Đối với tình trạng tăng huyết áp nặng hơn, không ổn định hoặc kháng trị, hãy ngừng điều trị và xem xét đánh giá chứng hẹp động mạch thận.
Tăng độc tính ở CP-CML mới được chẩn đoán.
Các nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân được điều trị bằng ponatinib mắc CP-CML có nguy cơ gặp phản ứng bất lợi nghiêm trọng cao gấp 2 lần so với imatinib.
Thời gian tiếp xúc điều trị trung bình là dưới 6 tháng.
Huyết khối và tắc nghẽn động mạch và tĩnh mạch xảy ra với tần suất ít nhất gấp đôi ở nhóm ponatinib so với imatinib; Bệnh nhân được điều trị bằng ponatinib cũng có tỷ lệ mắc bệnh ức chế tủy, nhiễm độc gan, suy tim, tăng huyết áp và rối loạn mô dưới da cao hơn.
Ponatinib không được chỉ định cũng như không được khuyến nghị cho CP-CML mới được chẩn đoán.
Tương tác thuốc
Chất nền CYP3A4
Ức chế bơm xuất P-GP, BCRP và muối mật.
Chất ức chế CYP3A mạnh
Tránh dùng đồng thời .
Chất ức chế CYP3A mạnh làm tăng nồng độ và độc tính của ponatinib trong huyết tương; nếu không thể tránh được, hãy giảm liều ponatinib.
Chất gây cảm ứng CYP3A4 mạnh
Tránh dùng đồng thời trừ khi lợi ích lớn hơn rủi ro; theo dõi mức độ giảm hiệu quả của ponatinib.
Chất gây cảm ứng CYP3A mạnh làm giảm nồng độ ponatinib trong huyết tương.
Mang thai và cho con bú
Không có dữ liệu về việc sử dụng ở phụ nữ mang thai.
Xác minh tình trạng mang thai của phụ nữ có khả năng sinh sản trước khi bắt đầu.
Phụ nữ có khả năng sinh sản: Sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả trong quá trình điều trị và trong 3 tuần sau liều cuối cùng.
Không rõ liệu những tác động này lên khả năng sinh sản có thể đảo ngược được hay không.
Không có dữ liệu về sự hiện diện của thuốc trong sữa mẹ hoặc ảnh hưởng đến trẻ bú mẹ hoặc sản xuất sữa.
Khuyên phụ nữ không cho con bú trong thời gian điều trị và trong 6 ngày sau liều cuối cùng.
Bài viết cùng chuyên mục
Pyrantel
Pyrantel là một thuốc diệt giun có hiệu quả cao với giun kim, giun đũa, giun móc, giun mỏ, giun Trichostrongylus colubriformis và T. orientalis.
Permixon: thuốc điều trị rối loạn tiểu tiện do phì đại tuyến tiền liệt
Permixon ức chế sự hình thành các prostaglandin và các leucotrien. Kìm hãm sự tăng sinh của những tế bào từ tuyến tiền liệt phì đại lành tính khi tế bào này được kích thích bởi các yếu tố sinh trưởng.
Pacritinib
Pacritinib là một loại thuốc theo toa được sử dụng để điều trị bệnh xơ tủy nguyên phát hoặc thứ phát có nguy cơ trung bình hoặc cao (sau đa hồng cầu nguyên phát hoặc sau tăng tiểu cầu vô căn) với số lượng tiểu cầu dưới 50 x 10^9/L ở người lớn.
Phentolamin
Phentolamin, một dẫn chất imidazolin, là một thuốc đối kháng cạnh tranh alpha - adrenergic, có ái lực giống nhau với những thụ thể alpha1 và alpha2.
Posaconazol
Posaconazol là một loại thuốc kê đơn dùng để điều trị các triệu chứng của Aspergillus xâm lấn, nhiễm trùng Candida và bệnh nấm candida hầu họng.
Promethazine/Codeine
Promethazine / Codeine là thuốc kê đơn dùng để điều trị ho và các triệu chứng ở đường hô hấp trên liên quan đến dị ứng hoặc cảm lạnh thông thường.
Provironum
Khi dùng Provironum, số lượng và chất lượng của tinh trùng cũng như nồng độ fructose trong lúc xuất tinh có thể được cải thiện hay trở về bình thường, do đó làm tăng cơ hội có con.
Paracetamol (acetaminophen)
Paracetamol (acetaminophen hay N acetyl p aminophenol) là chất chuyển hóa có hoạt tính của phenacetin, là thuốc giảm đau hạ sốt hữu hiệu có thể thay thế aspirin.
Paclitaxel
Paclitaxel làm tăng quá trình trùng hợp các dime tubulin tạo thành các vi quản và làm ổn định các vi quản do ức chế quá trình giải trùng hợp.
Postinor
Levonorgestrel là một progestogen ức chế sự bám của trứng vào nội mạc tử cung, kích thích sự chuyển động của vòi tử cung, và làm tăng độ nhớt của niêm mạc tử cung. Dùng vào giữa chu kỳ kinh Postinor ức chế rụng trứng.
Phenoxymethyl penicillin
Phenoxymethyl penicilin, được dùng tương tự như benzylpenicilin, trong điều trị hoặc phòng các nhiễm khuẩn, gây ra bởi các vi khuẩn nhạy cảm.
Phytomenadion
Bình thường, vi khuẩn ruột tổng hợp đủ vitamin K. Ðiều trị phòng ngừa cho trẻ sơ sinh được khuyến cáo dùng với liều 1 mg vitamin K1 (phytomenadion) ngay sau khi sinh.
Panfurex
Trường hợp tiêu chảy nhiễm trùng có biểu hiện lâm sàng của hiện tượng xâm lấn (đặc biệt là tiêu nhầy hoặc có máu), cần dùng bổ sung thêm các kháng sinh có tính khuếch tán tốt.
Photphoric acid/dextrose/fructose
Photphoric acid/dextrose/fructose là sản phẩm không kê đơn (OTC) được sử dụng ở trẻ em để giảm chứng khó chịu ở dạ dày liên quan đến buồn nôn.
Praziquantel
Praziquantel trị tất cả sán máng gây bệnh cho người, sán lá gan nhỏ Clonorchis sinensis, Opisthorchis viverrini, Fasciola hepatica, sán phổi Paragonimus westermani, P. uterobilateralis.
Propylene Glycol nhỏ mắt
Propylene Glycol nhãn khoa là thuốc không kê đơn (OTC) dùng để điều trị khô mắt ở người lớn. Tên biệt dược: Systane Balance.
Papaverine
Tác dụng điều trị chủ yếu của papaverin là chống co thắt cơ trơn. Papaverin cũng gây giãn cơ trơn phế quản, đường tiêu hóa, niệu quản, và đường mật.
Potassium bicarbonate/potassium citrate
Potassium bicarbonate/potassium citrate ngăn ngừa và điều trị hạ kali máu và ở những bệnh nhân mắc bệnh thận mãn hoặc tình trạng suy giảm bài tiết kali cần phải theo dõi cẩn thận.
Paclihope
Như liệu pháp đầu tiên điều trị ung thư buồng trứng có khối u ác tính hoặc tồn lưu sau khi đã mổ, điều trị ung thư phổi tế bào không nhỏ ở bệnh nhân không đủ tiêu chuẩn để tiến hành phẫu thuật.
Prednisolon
Viêm khớp dạng thấp, lupút ban đỏ toàn thân, một số thể viêm mạch; viêm động mạch thái dương và viêm quanh động mạch nút, bệnh sarcoid, hen phế quản, viêm loét đại tràng.
Protamin sulfat
Protamin sulfat là một protein đơn giản có trọng lượng phân tử thấp, chứa nhiều arginin và có tính base mạnh. Khi dùng đơn độc, thuốc có tác dụng chống đông máu yếu.
Primaquin
Primaquin là thuốc chống sốt rét nhóm 8 - aminoquinolin có tác dụng diệt thể ngoài hồng cầu trong gan của tất cả các loài ký sinh trùng sốt rét và được sử dụng để trị tiệt căn sốt rét do Plasmodium vivax và P. ovale.
Pralsetinib
Pralsetinib là một loại thuốc kê đơn được sử dụng để điều trị ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, ung thư tuyến giáp thể tuỷ và ung thư tuyến giáp.
Piflufolastat F 18
Piflufolastat F 18 là một tác nhân hình ảnh được sử dụng để chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) của các tổn thương dương tính với kháng nguyên màng đặc hiệu tuyến tiền liệt.
Pseudoephedrine-Fexofenadine
Pseudoephedrine - Fexofenadine là thuốc không kê đơn dùng để điều trị các triệu chứng của Viêm mũi dị ứng theo mùa kèm nghẹt mũi.
