Phác đồ điều trị loãng xương ở trẻ em

Nhận định chung

Thiếu xương và loãng xương (xương xốp) là tình trạng giảm khối xương và bất thường vi cấu trúc của xương dẫn đến nguy cơ gãy xương. Theo ISCD (International Society for Clinical Densitometry) năm 2007, loãng xương ở trẻ em được định nghĩa khi có một trong các triệu chứng sau:

Gãy 1 xương dài ở chi dưới.

Gãy trên 2 xương dài ở chi trên.

Lún xẹp đốt sống Và tỉ số z-score của tỉ trọng khoáng xương (BMD) ≤ -2 SD theo tuổi, giới, kích thước cơ thể. Nguyên nhân gây loãng xương ở trẻ em.

Nguyên phát

Tạo xương bất toàn.

Hội chứng loãng xương- giả u thần kinh.

Loãng xương thiếu niên nguyên phát.

Thứ phát

Suy dinh dưỡng.

Chán ăn tâm thần.

Hội chứng kém hấp thu.

Thiếu Vitamin D B.

Chậm phát triển thể chất.

Suy sinh dục.

Cường giáp.

Suy tuyến yên.

Hội chứng Cushing

Tình trạng bất động cơ thể.

Bệnh lupus hệ thống.

Viêm khớp thiếu niên.

Viêm da cơ.

Viêm ruôt mãn tính.

Hội chứng thận hư.

Glucocorticoids, ức chế miễn dịch, thuốc chống động kinh, thuốc kháng siêu vi.

Nghiện rượu, thuốc lá.

Phác đồ điều trị loãng xương ở trẻ em

Nguyên tắc điều trị

Chế độ tập luyện và dinh dưỡng phù hợp.

Cung cấp calcium và vitamin D.

Ngăn ngừa tình trạng hủy xương bằng thuốc biphosphonate.

Điều trị nguyên nhân gây loãng xương.

Điều trị cụ thể

Calcium nguyên tố: liều khuyến cáo dành cho mọi trẻ

Trẻ 0 - 6 tháng: 210 mg/ ngày.

Trẻ 6 - 12 tháng: 270 mg/ ngày.

Trẻ 1 - 3 tuổi: 500 mg/ ngày.

Trẻ 4 - 8 tuổi: 800 mg/ ngày.

Trẻ 9 - 15 tuổi: 1300 mg/ ngày.

Vitamin D2: Liều cơ bản: 400 UI/ ngày

Mục tiêu: giữ nồng độ 25 - OH vitamin D > 32 ng/ml.

Biphosphonate (vd Pamidronate, Zoledronic acid)

Cơ chế của thuốc làm ức chế hủy cốt bào hủy xương, giữ can xi trong cấu trúc xương. Hiệu quả của thuốc làm giảm nguy cơ gãy xương và làm giảm đau ở bệnh nhân loãng xương do tạo xương bất toàn. Tác dụng phụ của thuốc hiếm gặp, bao gồm khó chịu, yếu cơ, đau xương, tiêu chảy, hạ can xi, hạ phosphore và hạ ma giê máu. Thuốc cần được sử dụng tại trung tâm có kinh nghiệm. Zoledronic acid (Zometa), chỉ định trong trường hợp loãng xương trong bệnh Tạo xương bất toàn. Liều tối đa 5 mg. Đối với trẻ >2 tuổi liều thuốc là 0,05 mg/kg, truyền tĩnh mạch trong 50 phút, 6 tháng 1 lần. Đối với trẻ < 2 tuổi cần có nghiên cứu thêm.

Cách pha và truyền tĩnh mạch Zoledronic acid

Trước truyền Zoledronic acid cần đo cân năng, chiều cao, xét nghiệm nồng độ Ca (toàn phần, ion), Vitamin D. Đối với bệ nh nhân chưa được truyền bisphosphonate thì cần nhập viện và xuất viện sau 48 giờ sau truyền thuốc. Không truyền bisphosphonate cho bệnh nhân mà phải can thiệp xương trong 4 tháng, bệnh nhân có hạ Ca, bệnh nhân có thai.

Theo dõi

Ca, P, Mg máu mỗi 3 tháng.

Đo mật độ xương bằng PP DEXA, PTH, Vitamin D máu mỗi 6 tháng.