Nhân trần cao thang

2013-06-04 11:10 AM

Đây là bài thuốc chuyên chữa bệnh hoàng đản thấp nhiệt, nhân trần thanh thấp nhiệt, lợi đản là vị thuốc chủ yếu chữa bệnh hoàng đản.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Thành phần

1.  Nhân trần             20-40 gam.

2.  Chi tử                    12-20 gam.

3.  Đại hoàng             18-12 gam.

Cách dùng

Ngày dùng một thang sắc nước chia 2 lần uống. Công dụng: Thanh nhiệt thấp, thoái hoàng đản.

Chữa chứng bệnh

Dương hoàng, thân nhiệt, mát mặt, toàn thân vàng như nghệ, tiểu tiện vàng đỏ, giọt ngắn, đại tiện không thông (hoặc tích táo) miệng khát, bụng ngực chướng ách rêu lưỡi vàng nhờn.

Giải bài thuốc

Đây là bài thuốc chuyên chữa bệnh hoàng đản thấp nhiệt, nhân trần thanh thấp nhiệt, lợi đản là vị thuốc chủ yếu chữa bệnh hoàng đản trong bài thuốc này. Ghép với Chi tử khổ tả hỏa để thấp nhiệt theo đường tiểu tiện mà ra; Đại hoàng thang nhuận tràng vị để thấp nhiệt theo đường đại tiện mà xuống. Dùng cả 3 vị thuốc để thanh lợi thấp nhiệt, tiêu ra theo đường tiểu tiện, đại tiện để chữa người mắc bệnh hoàng đản thuộc chứng dương chứng thực, chứng nhiệt.

Cách gia giảm

Bài này bỏ Chi tử, Đại hoàng mà phối hợp với bài Ngũ linh tán gọi là Nhân trần ngũ linh tán, nhằm chủ trị khử thấp lợi tiểu tiện, thích hợp với người mắc bệnh hoàng đản mà đại tiểu thông thoáng. Bỏ Chi tử, Đại hoàng gia Thương truật (hoặc Bạch truật), Phụ tử gọi là Nhân trần truật phụ thang, hoặc gia Can khương, Phụ tử gọi là Nhân trần phụ tử can khương thang để chữa chứng âm hoàng, da vàng tối, sợ lạnh, ngực ách nước, bụng chướng, miệng nhạt, đại tiện lỏng, rêu lưỡi trắng nhờn. Nhân trần tuy dược tính khổ hàn, nhưng truật, phụ, Can khương tính ôn, nên có tác dụng lợi thấp thoái hoàng, không vì khổ hàn mà thương tổn đến tỳ.

Bài phụ

Chi tử bá bì thang:

Gồm 3 vị Chi tử, Hoàng bá, Cam thảo hợp thành.

Nhằm thanh nhiệt, lợi tiểu tiện, chủ trị chứng đương hoàng thân nhiệt, bụng không đầy chướng, đại tiện thông nhuận nên trong bài không dùng Đại hoàng; dùng Hoàng bá ý nghĩa cơ bản giống như dùng Nhân trần (có thể gia Nhân trần); dùng Cam thảo vừa hòa hoãn tính khổ hàn của Chi tử, Hoàng bá vừa thanh nhiệt giải độc.

Các danh mục

Sổ tay cập nhật chẩn đoán và điều trị bệnh lý

Triệu chứng học nội khoa

Triệu chứng học ngoại khoa

Bệnh học nội khoa

Bài giảng bệnh học nội khoa

Bệnh học ngoại khoa

Bệnh học nhi khoa

Bài giảng sản phụ khoa

Bài giảng truyền nhiễm

Bệnh học và điều trị đông y

Bài giảng tai mũi họng

Bài giảng răng hàm mặt

Bài giảng nhãn khoa

Bài giảng da liễu

Thực hành chẩn đoán và điều trị

Bệnh học nội thần kinh

Bệnh học lao

Đại cương về bệnh ung thư

Nội khoa miễn dịch dị ứng

Sách châm cứu học

Bài giảng sinh lý bệnh

Bài giảng miễn dịch

Bài giảng giải phẫu bệnh

Gây mê hồi sức

Sinh lý y học

Phôi thai học

Bài giảng dược lý lâm sàng

Chẩn đoán hình ảnh

Y pháp trong y học

Sách điện tâm đồ

Các bài thuốc đông y hiệu nghiệm

Sách siêu âm tim

Xét nghiệm sinh hóa trong lâm sàng

Tâm lý học và lâm sàng

Thực hành tim mạch

Cẩm nang điều trị

Thực hành chẩn đoán điện tâm đồ bệnh lý

Điều dưỡng học nội khoa

Phương pháp viết báo trong nghiên cứu y học

Hồi sức cấp cứu toàn tập

Điều dưỡng truyền nhiễm

Kỹ thuật điều dưỡng cơ bản

Giải phẫu cơ thể người

Bài giảng huyết học và truyền máu

Những kỹ năng lâm sàng

Bài giảng vi sinh y học

Bệnh nội khoa: hướng dẫn điều trị