Dịch não tủy và chức năng đệm của nó

2022-02-10 04:43 PM

Chức năng chính của dịch não tủy là lót đệm cho não trong hộp sọ cứng. Não và dịch não tủy có cùng trọng trượng riêng (chỉ khác biệt 4%), do đo não nổi trong dịch não tủy.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Toàn bộ khoang bao quanh não và tủy sống có dung tích khoảng 1600 đến 1700 ml. Khoảng 150ml dung tích bị chiếm chỗ bởi dịch não tủy và phần còn lại bởi não và tủy sống. Lượng dịch này có mặt trong các não thất, bể quanh não và trong khoang dưới nhện bao quanh não và tủy sống. Các khoang đó thông nối với nhau và áp suất dịch được duy trì ở mức hằng định đáng ngạc nhiên.

Đường đi của dòng dịch não tủy

Hình. Các mũi tên cho thấy đường đi của dòng dịch não tủy từ các đám rối màng mạch trong não thất bên đến các nhung mao màng nhện nhô vào xoang màng cứng.

Chức năng chính của dịch não tủy là lót đệm cho não trong hộp sọ cứng. Não và dịch não tủy có cùng trọng trượng riêng (chỉ khác biệt 4%), do đo não nổi trong dịch não tủy. Nhờ đó, một cú đập vào đầu, nếu không quá mạnh, làm não chuyển động cùng với hộp sọ, và không gây biến dạng bất cứ phần nào của não.

Khi một cú đập vào đầu quá mạnh, nó có thể không gây tổn thương vùng não phía bị đập mà lại gây tổn thương bên đối diện. Hiện tượng này gọi là “contrecoup”, và lý do cho hiện tượng này là: Khi xảy ra va chạm, dịch não tủy phía va chạm không chịu nén ép khi hộp sọ di chuyển, do đó dịch não tủy đẩy não di chuyển cùng với hộp sọ. Ở phía đối diện, chuyển động đột ngột của hộp sọ khiến nó bị kéo xa khỏi não trong thoáng chốc do quán tính của bộ não, tạo ra một khoảng chân không trong hộp sọ ở vị trí đối diện cú đập. Sau đó khi hộp sọ ngừng di chuyển, khoảng chân không đột ngột xẹp xuống và não đập vào bề mặt phía trong của hộp sọ.

Cực và mặt dưới thùy trán và thùy thái dương, nơi não tiếp xúc với các ụ xương của nền sọ, thường xuyên bị tổn thương và đụng dập sau những cú đập mạnh vào đầu, ví dụ như trường hợp các võ sĩ đấm bốc. Nếu đụng dập ở cùng bên lực tác động thì gọi là tổn thương cùng bên; nếu đụng dập ở bên đối diện thì gọi là tổn thương đối bên.

Tổn thương cùng và đối bên cũng có thể gây ra bới sự tăng hoặc giảm tốc đột ngột mà không có mặt tác động vật lý do một cú đánh vào đầu. Trong trường hợp đó, não có thể va vào thành hộp sọ gây tổn thương cùng bên rồi văng vào thành đối diện gây tổn thương đối bên. Những tổn thương đó có thể xảy ra trong “hội chứng rung lắc ở trẻ em” hoặc đôi khi trong tai nạn xe cộ.

Dịch não tủy và chức năng đệm của nó

Bài viết cùng chuyên mục

Điều hòa tuần hoàn: vai trò hệ thống thần kinh tự chủ

Chức năng của vỏ Limbic

Dẫn truyền tín hiệu từ vỏ não đến tủy sống: nhân đỏ hoạt động như con đường phụ

Hàng rào chắn lipid của màng tế bào và các protein mang trên màng tế bào

Điện thế hoạt động trong cơ tim

Bạch huyết: các kênh bạch huyết của cơ thể

Vùng dưới đồi điều khiển sự bài tiết của tuyến yên

Sinh lý học các chất điện giải trong cơ thể

Vùng chi phối vận động chuyên biệt trên vỏ não

Sinh lý tiêu hóa ở ruột già (đại tràng)

Kiểm soát giải phóng năng lượng trong tế bào

TSH từ thùy trước tuyến yên kiểm soát bài tiết hormon giáp

Sinh lý nơ ron thần kinh

Phế nang: tốc độ thông khí của phế nang

Sinh lý tiêu hóa ở miệng và thực quản

Các yếu tố ảnh hưởng đến mức năng lượng trong cơ thể

Receptor: sự thích nghi và chức năng dự báo receptor tốc độ

Hoạt hóa và các receptor của hormone

Đại cương sinh lý hệ thần kinh

hCG của thể vàng và quá trình ngăn chặn chu kỳ kinh nguyệt

Kênh cổng điện thế natri và kali

Các hệ thống kiểm soát Cortisol

Vùng vận động sơ cấp: chức năng vận động của vỏ não và thân não

Chức năng cảm giác thân thể: một số khía cạnh đặc biệt

Hoàng thể và giai đoạn hoàng thể của chu kỳ buồng trứng