Phác đồ điều trị viêm tai giữa cấp (AOM)

2017-01-07 04:52 PM
Điều trị sốt và đau: paracetamol, làm sạch tai bằng dịch là chống chỉ định nếu màng nhĩ bị rách, hoặc không thể quan sát đầy đủ màng nhĩ.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Viêm tai giữa do nhiễm virus hoặc vi khuẩn, rất phổ biến ở trẻ em dưới 3 tuổi, nhưng không phổ biến ở người lớn.

Các vi khuẩn gây bệnh chủ yếu của viêm tai giữa là Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influemae, Moraxella catarrhalis và ở trẻ lớn, Streptococcus pyogenes.

Đặc điểm lâm sàng

 Khởi đầu đau tai nhanh chóng (ở trẻ: khóc, khó chịu, mất ngủ) và dịch tai (otorrhoea) hoặc sốt.       

Các dấu hiệu khác thường kèm theo như sổ mũi, ho, tiêu chảy hoặc nôn, và có thể gây chẩn đoán nhầm lẫn, do đó cần thiết phải kiểm tra màng nhĩ.       

Khám tai thấy màng nhĩ màu đỏ tươi (hoặc hơi vàng nếu xảy ra vỡ sắp) và sự hiện diện của mủ, hoặc chảy ra ngoài. Sự kết hợp của các dấu hiệu bị đau tai hoặc sốt khẳng định chẩn đoán.       

Phác đồ điều trị

Trong mọi trường hợp

Điều trị sốt và đau: paracetamol PO.

Làm sạch tai bằng dịch là chống chỉ định nếu màng nhĩ bị rách, hoặc không thể quan sát đầy đủ màng nhĩ. Nhỏ dịch vào tai không được chỉ định.    

Chỉ định điều trị kháng sinh

Trẻ dưới 2 tuổi : thuốc kháng sinh được chỉ định khi thấy nhiễm trùng nặng (nôn mửa, sốt > 390C, đau nặng) và trẻ có nguy cơ kết quả không thuận lợi (suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch, tai dị tật).    

Với những trẻ em khác:

Nếu trẻ tái khám trong vòng 48 đến 72 giờ: trì hoãn kê toa kháng sinh có thể là một lợi thế. Điều trị triệu chứng thời gian ngắn, sốt và đau có thể là đủ. Thuốc kháng sinh được chỉ định nếu không có cải thiện hay các triệu chứng xấu đi sau 48 - 72 giờ.    

Nếu trẻ không khám lại: thuốc kháng sinh được chỉ định.    

Đối với trẻ em được điều trị bằng kháng sinh: tư vấn cho các bà mẹ đưa con trở lại nếu sốt và đau kéo dài sau 48 giờ.    

Lựa chọn điều trị kháng sinh:

Amoxicillin là điều trị đầu tay: amoxicillln PO.   

Trẻ em: 80 - 100 mg / kg / ngày chia 3 liều trong 5 ngày.

Người lớn: 3 g / ngày, chia làm 3 lần uống trong 5 ngày.

Amoxicillin / clavulanic acid được sử dụng như điều trị hàng thứ hai, trong trường hợp điều trị thất bại. Điều trị thất bại được định nghĩa là sự tồn tại của sốt và / hoặc đau tai sau 48 giờ điều trị kháng sinh.    

Amoxicillin - clavulanic acid (co-amoxiclav) PO trong 5 ngày. Liều được thể hiện trong amoxicillin:

Trẻ em < 40 kg: 45 - 50 mg / kg / ngày chia làm 2 lần (nếu sử dụng tỷ lệ 8: 1 hoặc 7: 1) hoặc chia làm 3 lần (nếu sử dụng tỷ lệ 4: 1).

Liều acid clavulanic không được vượt quá 12,5 mg / kg / ngày hoặc 375 mg / ngày.

Trẻ em 40 kg và người lớn: 1500 - 2000 mg / ngày tùy thuộc vào công thức có sẵn:

Tỷ lệ 8: 1: 2000 mg / ngày = 2 viên 500 / 62,5 mg 2 lần mỗi ngày.

Tỷ lệ 7: 1: 1750 mg / ngày = 1 viên 875/125 mg 2 lần mỗi ngày.

Tỷ lệ 4: 1: 1500 mg / ngày = 1 viên 500/125 mg 3 lần mỗi ngày.

Liều acid clavulanic không được vượt quá 375 mg / ngày.

Azithromycin hoặc erythromycin nên dành cho bệnh nhân dị ứng penicillin.

Azithromycin PO:

Trẻ em trên 6 tháng tuổi: 10 mg / kg mỗi ngày một lần trong 3 ngày.

Erythromycin PO:

30 - 50 mg / kg / ngày chia 2 - 3 liều trong 10 ngày.

Bài viết cùng chuyên mục

Phác đồ điều trị tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi áp lực dương nhịp thở trên 30 lần phút, nhịp tim trên 120 lần phút, huyết áp tụt, trung thất bị đẩy lệch về bên đối diện.

Phác đồ điều trị co giật trong khi mang thai

Chỉ trong trường hợp không có sẵn magiê sulfate, sử dụng tĩnh mạch chậm diazepam 10 mg tiếp theo là 40 mg trong 500 ml glucose.

Phác đồ điều trị viêm khí quản do vi khuẩn

Trái ngược với viêm nắp thanh quản, triệu chứng dần dần và đứa trẻ thích nằm phẳng, trong trường hợp nghiêm trọng, có nguy cơ tắc nghẽn đường thở hoàn toàn.

Phác đồ điều trị viêm phổi dai dẳng

Viêm phổi dai dẳng có thể khó điều trị, phải xem xét các nguyên nhân như bệnh lao hoặc bệnh phổi nang, đặc biệt là ở những bệnh nhân mắc HIV/AIDS.

Phác đồ điều trị viêm họng cấp

Viêm cấp amidan và hầu họng. Phần lớn các trường hợp có nguồn gốc từ virus và không cần điều trị bằng kháng sinh. Liên cầu nhóm A (GAS) là nguyên nhân chính do vi khuẩn gây ra và chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em từ 3 đến 14 tuổi.

Phác đồ điều trị viêm phế quản cấp

Điều trị kháng sinh được chỉ định khi, bệnh nhân đang trong tình trạng có bệnh nền, suy dinh dưỡng, bệnh sởi, bệnh còi xương, thiếu máu nặng.

Phác đồ điều trị viêm phổi cộng đồng

Thời gian dùng kháng sinh từ 7 đến 10 ngày nếu do các tác nhân gây viêm phổi điển hình, 14 ngày nếu do các tác nhân không điển hình, trực khuẩn mủ xanh.

Phác đồ điều trị cơn động kinh co giật

Hầu hết các cơn động kinh tự hạn chế một cách nhanh chóng, sử dụng ngay thuốc chống co giật là không đúng phương pháp.

Phác đồ điều trị cơn hen phế quản cấp

Các cơn hen có thể khá nguy kịch và điều cần thiết là phải nhận ra các dấu hiệu ngay lập tức.

Phác đồ điều trị giãn phế quản

Những trường hợp giãn phế quản nặng, vi khuẩn kháng thuốc, thường cần dùng kháng sinh dài ngày hơn, hoặc bội nhiễm do Pseudomonas aeruginosa.

Phác đồ điều trị hen mãn tính

Bệnh nhân gặp các triệu chứng như thở khò khè, tức ngực, khó thở và ho. Các triệu chứng này có thể thay đổi về tần suất, mức độ nghiêm trọng và thời gian kéo dài.

Phác đồ điều trị sốt

Trong trường hợp sốt xuất huyết, và sốt xuất huyết dengue, acid acetylsalicylic, và ibuprofen là chống chỉ định; sử dụng paracetamol thận trọng khi suy gan.

Phác đồ điều trị ho kéo dài

Ho quá nhiều gây mệt nhiều, chưa xác định rõ nguyên nhân, hoặc một số trường hợp đã xác định được nguyên nhân, nhưng không có rối loạn thông khí.

Phác đồ điều trị nấm phổi

Điều trị cơ bản là corticoid đường uống, nhằm làm giảm phản ứng viêm quá mẫn với Aspergillus, hai tuần đầu dùng prednisolon 0,5 mg kg ngày, sau đó giảm dần.

Phác đồ điều trị thiếu máu huyết tán

Trong một số trường hợp, đặc biệt là ở trẻ em bị sốt rét nặng, thiếu máu có thể gây ra suy tim, có thể được bù bằng cách truyền máu.

Phác đồ điều trị lao phổi

Bệnh lao phổi do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Lây lan qua việc hít phải các giọt hô hấp bị nhiễm bệnh từ bệnh nhân lao đang hoạt động.

Phác đồ điều trị bệnh động kinh

Một sự gián đoạn đột ngột của điều trị có thể gây tình trạng động kinh, tỷ lệ giảm liều thay đổi theo thời gian điều trị; thời gian điều trị càng dài, thời gian giảm liều cũng dài.

Phác đồ điều trị bệnh Sacoit

Những trường hợp có tổn thương tim, thần kinh, hoặc đường hô hấp trên, kKhởi liều corticoid: 80 đến 100mg ngày.

Phác đồ điều trị áp xe phổi

Có thể nội soi phế quản ống mềm để hút mủ ở phế quản, giúp dẫn lưu ổ áp xe, soi phế quản ống mềm còn giúp phát hiện các tổn thương gây tắc nghẽn phế quản.

Phác đồ điều trị tràn dịch màng phổi do lao

Chọc hút dịch màng phổi được chỉ định sớm, để chẩn đoán và giảm nhẹ triệu chứng, nhắc lại khi có triệu chứng khó thở.

Phác đồ điều trị tràn dịch màng phổi

Trường hợp tràn mủ màng phổi khu trú, đã vách hóa: cần tiến hành mở màng phổi dưới hướng dẫn của siêu âm màng phổi, hoặc chụp cắt lớp vi tính lồng ngực.

Phác đồ điều trị viêm phế quản cấp

Viêm phế quản cấp tính thường bắt đầu bằng viêm mũi họng (viêm họng, viêm thanh quản, viêm khí quản). Ban đầu ho khan và sau đó ho có đờm. Sốt nhẹ.

Phác đồ xử trí viêm phổi không đáp ứng điều trị

Chỉ nên thay đổi kháng sinh sau 72 giờ điều trị, ngoại trừ những trường hợp bệnh nhân nặng, tình trạng lâm sàng không ổn định, tiến triển X quang nhanh.

Phác đồ điều trị trạng thái động kinh co giật

Không bao giờ sử dụng phenobarbital bằng cách tiêm tĩnh mạch nhanh, giám sát hô hấp, và huyết áp, đảm bảo rằng hỗ trợ hô hấp.

Phác đồ điều trị bệnh sán máng phổi (Pulmonary Schistosomiasis)

Ngày nay, người ta còn phát hiện thấy nhiều trường hợp mắc schistosomiasis, ở cả những nước không có yếu tố dịch tễ, do tình trạng di cư và khách.