Tiếp cận chẩn đoán với bệnh nhân

2016-05-30 06:40 PM

Nói chung, các bệnh nhân có vẻ có khả năng tốt nhớ lại các hướng dẫn dùng thuốc theo đơn hơn là theo đúng các lời khuyên bảo theo một chế độ ăn, tập luyện đều đặn.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Cách tiếp cận chẩn đoán bắt đầu bằng bệnh sử và thăm khám thực thể thích hợp, cả hai đều dễ lại sai lầm do các thiếu sót và sại phạm. Phỏng vấn y học phải hoàn thành ba chức năng quan trọng. Thu lượm thông tin, đáp ứng thích hợp với trạng thái cảm xúc của bệnh nhân, giáo dục bệnh nhân và tác động có lợi đến hành vi của bệnh nhân, Sự hài lòng của bệnh nhân có thể tăng thêm do thảo luận các vấn đề tâm lý - xã hội và ưu thế của thầy thuốc có từ trước cuộc gặp gỡ. Nếu có chỉ định làm các thủ tục chẩn đoán, chúng phải dựa trên các nguyên tắc lựachon test chẩn đoán, các nguyên tắc này tiếp đó phụ thuộc vào các nguyên tắc về đặc điểm của test (độ nhậy và độ đặc hiệu), tỷ lệ mắc bệnh và lưu hành bệnh, khả năng nguy cơ đối với bệnh nhân và phác thảọ phân tích giá thành, hiệu quả của test được xác định liên quan với các chỉ định dùng test. Điều trị có kết quả - nhất là việc xử lý các bệnh nhân bị bệnh mạn tính - phải được tiến hành thích ứng với các hoàri cảnh của từng bệnh nhân riêng biệt, và tăng cường bằng mối quan hệ bác sĩ - bệnh nhân bền vững.

Sự tuân thủ của bệnh nhân

Đối với nhiều bệnh, việc điều trị phụ thuộc vào các thay đổi cơ bản về hành vi - kể cả các biến đổi trong chế độ ăn, tâp luyện, hút thuốc lá, uống rượu - điều này có thể khó khăn ngay cả cho các bệnh nhân tích cực vì có động cơ. Việc tuân thủ các chế độ chỉ định thuốc là một vấn đề ở mọi nơi hành nghề, với gần 50% số bệnh nhân quên không theo đúng hoàn toàn và một phần ba không dùng thuốc chút nào. Các tỷ lệ tuân thủ đối với các liệu pháp tự dùng thuốc ngắn hạn là cao hơn (ban đầu vào khoảng 75%) các liệu pháp dài hạn (< 25% đối với việc hoàn thành liệu pháp kháng sinh chống nhiễm khuẩn cấp tính). Các tỷ lệ tuân thủ có mối tương quan nghịch với số các thuốc hoặc hoạt động được ấn định, tính phức tạp và giá cả của chúng.

Nói chung, các bệnh nhân có vẻ có khả năng tốt nhớ lại các hướng dẫn dùng thuốc theo đơn hơn là theo đúng các lời khuyên bảo theo một chế độ ăn, tập luyện đều đặn, hoặc thực hiện các hoạt động tự chăm sóc khác nhau (như là theo dõi các mức độ glucose huyết tại nhà). Ngay cả khi họ ghi nhớ các hướng dẫn của thầy thuốc, sự tuân thủ có thể khác nhau nhiều. Trong một nghiên cứu gần đây 91% bệnh nhân đái tháo đường đã uống thuốc hạ đường huyết theo chỉ định, nhưng chỉ có 69% theo chế độ ăn đái tháo đường, 53% kiểm tra mức độ glucose huyết, 29% tập luyện đều đặn, và 8% giảm bớt hoặc bỏ hút thuốc lá. Còn trong số những cá nhân cần insulin, sự tuân thủ tốt hơn tương quan với các mức độ glucose huyết và glýcdhemoglobin thấp hơn.

Sự tuân thủ cúa bệnh nhân được nâng cao khi tạo dựng được mối quan hệ bác sĩ - bệnh nhân vững vàng và tin tưởng. Các thầy thuốc có thể nâng cao sự tuân thủ của bệnh nhân bằng cằch điều tra cụ thể về hành vi có liên quan và củng cố thông qua những người chủ chốt trong gia đình. Khi trực tiếp đối chất, nhiều bệnh nhân thú nhận sự không tuân thủ các chế độ thuốc men hoặc những thúc giục về bỏ thuốc lá hoặc cam kết chỉ thực hiện "giao hợp an toàn". Các cách trực tiếp phát hiện sự không tuân thủ bao gồm việc đếm các viên thuốc, so sánh ngày tháng trên nhãn ghi đơn thuổc với số các viên thuốc còn lại, theo dõi kiểm tra các mức độ của thuốc hoặc chất chuyển hóa trong huyết thanh, nước tiểu hoặc nước bọt, hoặc lượng giá các tác dụng phụ của thuốc dự đoán như là giảm kali huyết do các thuốc lợi tiểu thiazid. Các phương pháp gián tiếp đo sự tuân thủ bao gồm việc theo dõi giữ đúng hẹn, đánh gíá các đẩp ứng điều trị và tra cứu các sổ sách hiệu thuốc. Nói chung, việc thiếu tuân thủ liên quan với một tiên lượng xấu hơn. Đáng lưu ý là các bệnh nhân tuân thủ điều trị, ngay cả khi điều trị là thuốc trấn an (loại chất vô tác dụng), có kết quả về sức khỏe tốt hơn là các bệnh nhân kém tuân thủ. Có thể là do các bệnh nhân mong đợi hiệu quả điều trị tham gia vào các hành vi khác cải thiện kết quả về sức khỏe.

Các nguyên tắc chỉ đạo

Các nguyên tắc đạo đức cơ bản cũng phải làm nền tảng bao quanh cách tiếp cận chẩn đoán và điều trị có hiệu quả: lòng trung thực, lòng nhân đức, sự công bằng, tránh các xung đột quyền lợi và lời thề không làm điều gì gây hại. Càng ngày y học phương Tây càng lôi cuốn các bệnh nhân vào các quyết định quan trọng về chăm sóc y tế, bao gồm cả việc tiếp tục điều trị đến mức độ nào cho các bệnh nhân không chữa được ở giai đoạn cuối.

Cuối cùng, vai trò của thầy thuốc chưa chấm dứt bằng chẩn đoán và chỉ định một chế độ điều trị. Tầm quan trọng của thầy thuốc đồng cảm trong việc giúp đỡ các bệnh nhân và gia đình họ mang gánh nặng của bệnh tật và cái chết không thể được nhấn mạnh quá mức. "Đôi khi chữa khỏi, nhiều khi làm giảm nhẹ và luôn luôn an ủi" câu tục ngữ Pháp vẫn còn thích hợp với hôm nay như với trước đây năm thế kỷ - giống như lời khuyên bảo của Francis Peabody: "Bí quyết của việc chăm sóc bệnh nhân là ở lòng quan tâm đến bệnh nhân".

Bài viết cùng chuyên mục

Chăm sóc và điều trị bằng thuốc an thần gây ngủ

Lo âu có thể là một bộ phận của phức hợp triệu chứng, gặp ỏ trầm cảm nặng, rối loạn, hoảng loạn, nhiễm độc thuốc hoặc hội chứng cắt thuốc.

Chăm sóc và điều trị giảm đau cho bệnh nhân

Đau cấp thường chỉ đòi hỏi giảm đau tạm thời nhằm vào nguyên nhân được dự đoán. Đau mạn tính có thể gặp trong nhiều hoàn cảnh. Khi có thể thì nên dùng những chế phẩm không gây ngủ.

Chăm sóc và điều trị sốt cho bệnh nhân

Sốt có thể gây tăng dị hóa tổ chức, mắt nước, kịch phát suy tim, mê sảng và co giật, điều trị sốt được chỉ định khi các tác dụng có hại đó được bộc lộ.

Chỉ định và thực hiện điều trị bằng thuốc cho bệnh nhân

Phản ứng phụ của thuốc xảy ra thường xuyên và mức độ tăng lên tỷ lệ với số thuốc dùng. Các phản ứng đó có thể là dị ứng, đặc ứng hoặc tăng thêm, các tác dụng đã biết do tăng liều.

Y lệnh điều trị và chăm sóc bệnh nhân

Những y lệnh đầu tiên cần được ghi càng sớm càng tốt, sau khi tiếp nhận và đánh giá bệnh nhân, mỗi một phiếu y lệnh phải kèm theo ngày giờ viết, và chữ ký rõ ràng của thầy thuốc.

Tiếp cận bệnh nhân mệt nhọc

Hội chứng mệt nhọc mạn tính không phải là bệnh đồng nhất và không có một cơ chế sinh bệnh duy nhất. Không có phát hiện thực thể hoặc test ở labô nào có thể xác minh chẩn đoán về hội chứng này.

Tiếp cận bệnh nhân sụt cân

Sụt cân từ từ và nhẹ xẩy ra ở một số người già. Đó là do các thay đổi sinh lý trong cấu tạo cơ thể, bao gồm sụt cân và khối cơ thể gầy mảnh, mức chuyển hóa cơ bản thấp hơn.

Tiếp cận điều trị sốt và tăng thân nhiệt

Tăng thân nhiệt không có sự điều chỉnh của cytokin xảy ra khi sự sản xuất nhiệt do chuyển hóa của cơ thể hoặc tái nhiệt của môi trường vượt quá khả năng mất nhiệt bình thường.

Tiếp cận triệu chứng đau và thuốc điều trị

Các thuốc giảm đau dạng thuốc phiện, được chỉ định cho đau nặng, mà các tác nhân kém hiệu lực hơn không thể làm giảm nhẹ.

Tiếp cận và dự phòng lạm dụng các chất

Mặc dù số những người Mỹ dùng các chất ma túy phi pháp giảm xuống đều đặn, kể cả cocain lác đác từng nơi hoặc thất thường từng lúc, song việc sử dụng các chất này vẫn là một vấn đề quan trọng.

Tiếp cận và dự phòng các tai nạn và bạo lực

Mới đây, các tư liệu nghiên cứu đã xác minh rằng việc nghiện rượu kinh niên ảnh hưởng xấu đến kết quả điều trị chấn thương và làm tăng nguy cơ vào viện do chấn thương mới.

Tiếp cận và dự phòng bệnh ung thư

Có những kỹ thuật được mọi người chấp nhận để dự phòng cấp hai các ung thư vú, ruột kết, cổ tử cung bằng các thủ tục kiểm tra phát hiện ung thư.

Phòng bệnh do thiếu hoạt động thân thể và lối sống tĩnh tại

Những người nam và nữ bị viêm khớp xương triệu chứng mạn tính ở một hoặc hai bên đầu gối nhận được lợi ích từ một chương trình đi bộ có giám sát.

Tiếp cận và dự phòng các bệnh tim mạch và mạch não

Trên 50 triệu người lớn tại Hoa Kỳ bị tăng huyết áp, Ở mỗi nhóm tuổi người lớn, các giá trị cao hơn về huyết áp tâm thu và tâm trương mang đến các nguy cơ cao hơn.

Tiếp cận và dự phòng các bệnh truyền nhiễm

Thủ nghiệm da tìm bệnh lao và sau đó điều trị các bệnh nhân có lựa chọn, phản ứng da dương tính với isoniazid phòng bệnh làm giảm nguy cơ bệnh lao hoạt động trở lại.

Duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật

Dự phòng bước đầu là phương pháp khống chế bệnh hiệu nghiệm và tiết kiệm nhất, hơn xa so với các phương pháp khác, nhưng phần lớn các thầy thuốc còn thiếu sót trong hành nghề.