Sự liên quan giữa kháng nguyên HLA và các bệnh đặc hiệu

Ở người, rất nhiều sự kết hợp nổi bật giữa các kháng nguyên HLA đặc biệt và các bệnh đặc hiệụ. Sự việc này là quan trọng trong mối liên hệ HLA với các bệnh: Tần xuất kháng nguyên HLA thay đổi một cách căn bản trong các nhóm dân tộc khác nhau và do vậy việc kiểm tra các quần thể phải chọn lọc cẩn thận. Những điều chỉnh thống kê thích hợp cần phải được tiến hành để bù trừ cho số lượng lớn kháng nguyên được thử. Định nghĩa lâm sàng chính xác bệnh là cần thiết để tránh làm phai mờ một bệnh HLA phối hợp với các bệnh pha trộn vào nhau có bệnh khác nhau nhưng rất giống nhau về lâm sàng. Nếu bệnh nghiêm cứu có hậu quả tàn khốc thì giai đoạn bệnh đích thực phải được chọn lựa để chứng tỏ có những phối hợp. Một vài đo lường về mức độ phối hợp là cần để so sánh mối liên qụan khác nhau với bệnh HLA.

Nghiên cứu cho thay phối hợp mạnh nhất là giữa HLA B27 và bệnh nhân viêm cột sống dính khớp mà mọi nhóm dân tộc đều bị nhưng thường là ờ dân Nhật Bản nhiều hơn là dân Cáp ca-zơ. Các bệnh khớp cột sống khác (như hội chứng Reiter, viêm khớp sau nhiễm Salmonella hay Yersinia) cũng thường phối hợp với B27 gợi ý cho thấy mặc dù nguyên nhân có vẻ khác nhau nhưng bệnh sinh của những bệnh này có phần một số yếu tố chung liên quan đến dấu ấn B27. B27 không phải là đặc hiệu cho mọi viêm khỏp thí dụ như: viêm khớp dạng thấp không phối hợp với kháng nguyên này mà với kháng nguyên DR4.

Vả lại sự phối hợp bệnh không chỉ giới hạn ở B và DR: như bệnh vẩy nến thường phối hợp với kháng nguyên locus C và trong bệnh bạch cầu cấp thể lympho với kháng nguyên locus A. Trong bệnh đái tháo dường những cá thế dị hợp tử có cả kháng nguyên DR3 và DR4 và có nguy cơ tương đối của 33, bỏ xa nhiều hơn dự kiến bằng cộng đơn thuần nguy cơ của DR3 + DR4. Có vẻ như một cơ chế đơn độc có thể phối hợp với các kháng nguyên khác nhau ở những nhóm dân tộc khác nhau, trong số những nghiên cứu trên người Cáp-ca-zơ, trong đó kháng nguyên DW12 hầu như không có, DW3 thường phối hợp với bệnh Graves. Trong số người Nhật Bản DW3 hầu như hoàn toàn thiếu vắng, DW12 liên quan với bệnh Graves.

Đôi khi sự kết hợp với kháng nguyên biểu lộ kết hợp các bệnh tật. Điều này gợi ý hoặc sự tương tác giữa những gen khác nhau có khả năng gây bệnh hoặc là mối liên kết bất thường giữa những gen HLA đã biết và một vài gen bên cạnh chịu trách nhiệm về tính nhậy cảm bệnh tật.