Kiểm soát lưu lượng máu đến cơ vân

2020-08-20 09:26 AM

Ngoài cơ chế giãn mạch mô cục bộ, các cơ xương còn được cung cấp các dây thần kinh co mạch giao cảm và (ở một số loài động vật) cũng như các dây thần kinh giãn mạch giao cảm.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Trong hoạt động thể thao, hệ tuần hoàn phải chịu một áp lực lớn nhằm cung cấp máu cho lượng lớn của cơ vân => lưu lượng máu phải lớn. Ngoài ra, tim phải hoạt động tăng 4-5 lần so với bình thường và 6-7 lần đối với các vận động viên.

Oxy giảm trong cơ bắp cải thiện đáng kể lưu lượng máu

Sự gia tăng mạnh mẽ của lưu lượng máu đến cơ xảy ra trong quá trình hoạt động của cơ xương chủ yếu là do các chất hóa học tác động trực tiếp lên các tiểu động mạch cơ gây ra sự giãn nở. Một trong những tác động hóa học quan trọng nhất là giảm oxy trong các mô cơ.

Khi cơ hoạt động, chúng sử dụng oxy nhanh chóng, do đó làm giảm nồng độ oxy trong dịch mô.

Điều này lại gây ra hiện tượng giãn mạch cục bộ tại các tiểu động mạch vì các thành tiểu động mạch không thể duy trì sự co bóp trong điều kiện thiếu ôxy và do thiếu ôxy làm giải phóng các chất giãn mạch. Adenosine có thể là một chất làm giãn mạch quan trọng, nhưng các thí nghiệm đã chỉ ra rằng ngay cả một lượng lớn adenosine được truyền trực tiếp vào động mạch cơ cũng không thể làm tăng lưu lượng máu đến mức như khi tập luyện cường độ cao và không thể duy trì sự giãn mạch trong cơ xương trong hơn 2 giờ.

May mắn thay, ngay cả sau khi các mạch máu cơ không còn nhạy cảm với tác dụng giãn mạch của adenosine, các yếu tố giãn mạch khác vẫn tiếp tục duy trì lưu lượng máu mao mạch tăng lên miễn là tiếp tục tập luyện. Những yếu tố này bao gồm (1) ion kali, (2) adenosine triphosphate (ATP), (3) axit lactic và (4) carbon dioxide. Chúng ta vẫn chưa biết một cách định lượng rằng mỗi yếu tố này đóng vai trò to lớn như thế nào trong việc tăng lưu lượng máu đến cơ trong quá trình hoạt động của cơ.

Kiểm soát thần kinh của lưu lượng máu cơ

Thần kinh co mạch giao cảm. Các sợi thần kinh co mạch giao cảm tiết ra norepinephrine ở các đầu dây thần kinh của chúng. Khi được kích hoạt tối đa, cơ chế này có thể làm giảm lưu lượng máu qua các cơ đang nghỉ ngơi xuống mức từ một phần hai đến một phần ba bình thường. Sự co mạch này có tầm quan trọng sinh lý trong việc làm giảm huyết áp trong sốc tuần hoàn và trong các giai đoạn căng thẳng khác khi thậm chí có thể cần thiết phải tăng huyết áp.

Ngoài norepinephrine được tiết ra ở đầu tận cùng dây thần kinh co mạch giao cảm, tủy của hai tuyến thượng thận cũng tiết ra một lượng lớn norepinephrine cộng với epinephrine thậm chí nhiều hơn vào máu tuần hoàn khi vận động gắng sức. Norepinephrine trong tuần hoàn tác động lên mạch cơ gây ra tác dụng co mạch tương tự như tác dụng do kích thích thần kinh giao cảm trực tiếp. Tuy nhiên, epinephrine thường có tác dụng giãn mạch nhẹ vì epinephrine kích thích nhiều hơn các thụ thể beta-adrenergic của mạch, là các thụ thể giãn mạch, trái ngược với các thụ thể co mạch alpha bị kích thích đặc biệt bởi norepinephrine.

Bài viết cùng chuyên mục

Sinh lý học thính giác và bộ máy thăng bằng (tiền đình)

Tai ngoài có loa tai và ống tai ngoài. Loa tai ở người có những nếp lồi lõm, có tác dụng thu nhận âm thanh từ mọi phía mà không cần xoay như một số động vật.

Đại cương sinh lý nước điện giải trong cơ thể

Nước là thành phần đơn độc lớn nhất của cơ thể. Trẻ em có tỷ lệ phần trăm nước so với trọng lượng cơ thể cao nhất, chiếm 75%

Cơ chế kiểm soát lưu lượng máu đến mô cơ thể

Kiểm soát tức thời đạt được bằng cách co hoặc giãn các tiểu động mạch, mao mạch và cơ vòng trước mao mạch, trong vài giây đến vài phút. Kiểm soát lâu dài thay đổi từ từ, trong khoảng vài ngày, vài tuần thậm chí hàng tháng.

Sự phát triển của nang trứng giai đoạn nang của chu kỳ buồng trứng

Giai đoạn đầu tiên của sự phát triển nang trứng là sự phát triển ở mức trung bình của nang, đường kính tăng gấp đôi hoặc gấp ba. Sau đó theo sự lớn lên thêm vào của lớp tế bào hạt ở một số nang; những nang này được gọi là nang trứng nguyên phát.

Tái nhận xung vòng vào lại: nền tảng của rung thất rối loạn điện tim

Đường đi dài gặp trong giãn cơ tim, giảm tốc độ dẫn truyền gặp trong block hệ thống Purkinje, thiếu máu cơ tim, tăng kali máu, thời gian trơ ngắn thường diễn ra trong đáp ứng với vài thuốc như epinephrine hoặc sau kích thích điện.

Đại cương sinh lý thần kinh cao cấp

Người và các loài động vật cao cấp có một số hành vi và thái độ đáp ứng với hoàn cảnh mà các quy luật sinh lý thông thường không giải thích được. Ở ngườiì khi vui thì ăn ngon miệng, khi buồn thì chán không muốn ăn, mặc dầu đói.

Kích thích thần kinh: thay đổi điện thế qua màng

Một điện thế qua màng tế bào có thể chống lại sự chuyển động của các ion qua màng nếu điện thế đó thích hợp và đủ lớn. Sự khác nhau về nồng độ trên màng tế bào thần kinh của ba ion quan trọng nhất đối với chức năng thần kinh: ion natri, ion kali, và ion clorua.

Cấu trúc chức năng sinh lý tim

Thành cơ tim thất trái dày gấp hai đến bốn lần thành thất phải, do nó phải bơm máu với áp lực cao hơn để thắng sức cản lớn của tuần hoàn hệ thống.

Giải phẫu và sinh lý của tụy

Tụy tiết nhiều hormon, như amylin, somatostatin, và pancreatic polypeptide, chức năng của chúng chưa được biết rõ. Mục đích chính là bàn về vai trò sinh lý của insulin và glucagon và sinh lý bệnh của các bệnh lý.

Vai trò của hải mã trong học tập

Hải mã bắt nguồn như một phần của vỏ não thính giác. Ở nhiều động vật bậc thấp, phần vỏ não này có vai trò cơ bản trong việc xác định con vật sẽ ăn thức ăn ngon hay khi ngửi thấy mùi nguy hiểm.

Thành phần dịch nội bào và dịch ngoại bào của cơ thể người

Sự khác biệt lớn nhất giữa nội ngoại bào là nồng độ protein được tập trung cao trong huyết tương, do mao mạch có tính thấm kém với protein chỉ cho 1 lượng nhỏ protein đi qua.

Chức năng của túi tinh

Tinh dịch có chứa nhiều fructose và nhiều chất dinh dưỡng khác đảm bảo nuôi dưỡng tinh trùng từ lúc xuất tinh đến khi một trong số chúng có thể thụ tinh với trứng.

Phản xạ tủy sống gây co cứng cơ

Các xương bị gẫy gửi các xung động về cảm giác đau về tủy sống, gây ra co cơ xung quanh. Khi gây tê cục bộ hay gây tê toàn thân, kích thích đau biến mất, sự co thắt cũng biến mất.

Điều khiển của gen trong cơ thể người

Một số các protein trong tế bào là protein cấu trúc, nó kết hợp với những phân tử lipid khác và carbohydrate. Tuy nhiên, phần lớn các protein là enzyme xúc tác các phản ứng hóa học khác nhau trong tế bào.

Điều chỉnh lượng thức ăn ăn vào và dự trữ năng lượng của cơ thể

Duy trì sự cung cấp năng lượng đầy đủ trong cơ thể quan trọng đến nỗi mà rất nhiều các cơ chế kiểm soát ngắn hạn và dài hạn tồn tại không chỉ điều chỉnh năng lượng hấp thu mà cả năng lượng tiêu thụ và năng lượng dự trữ.

Sinh lý quá trình sinh nhiệt thải nhiệt cơ thể

Hầu hết lượng nhiệt sinh ra trong cơ thể được tạo thành từ các cơ quan ở sâu như gan, não, tim và cơ (khi có vận cơ). Rồi thì nhiệt được vận chuyển đến da là nơi có thể thải nhiệt vào môi trường xung quanh.

Sự điều hòa bài tiết pepsinogen ở dạ dày

Tốc độ bài tiết pepsinogen - tiền chất của pepsin gây nên sự tiêu hóa protein - bị ảnh hưởng rất mạnh bởi lượng acid có mặt trong dạ dày. Ở những bệnh nhân mất khả năng bài tiết lượng acid cơ bản.

Cung lượng tim và áp lực nhĩ phải: đánh giá qua đường cong cung lượng tim và tuần hoàn tĩnh mạch

Hệ giao cảm tác động đến cả tim và tuần hoàn ngoại vi, giúp tim đập nhanh và mạnh hơn làm tăng áp lực hệ thống mạch máu trung bình vì làm co mạch, đặc biêt là các tĩnh mạch và tăng sức cản tuần hoàn tĩnh mạch.

Sự phát triển của hệ cơ quan thai nhi

Sự phát triển các tế bào trên mỗi cơ quan thường chưa được hoàn thiện và cần 5 tháng mang thai còn lại để phát triển hoàn toàn. Ngay cả lúc sinh, những cấu trúc nhất định, đặc biệt là hệ thần kinh, thận và gan, thiếu sự phát triển hoàn toàn, như được mô tả sau.