Kiểm soát lưu lượng máu đến cơ vân

2020-08-20 09:26 AM

Ngoài cơ chế giãn mạch mô cục bộ, các cơ xương còn được cung cấp các dây thần kinh co mạch giao cảm và (ở một số loài động vật) cũng như các dây thần kinh giãn mạch giao cảm.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Trong hoạt động thể thao, hệ tuần hoàn phải chịu một áp lực lớn nhằm cung cấp máu cho lượng lớn của cơ vân => lưu lượng máu phải lớn. Ngoài ra, tim phải hoạt động tăng 4-5 lần so với bình thường và 6-7 lần đối với các vận động viên.

Oxy giảm trong cơ bắp cải thiện đáng kể lưu lượng máu

Sự gia tăng mạnh mẽ của lưu lượng máu đến cơ xảy ra trong quá trình hoạt động của cơ xương chủ yếu là do các chất hóa học tác động trực tiếp lên các tiểu động mạch cơ gây ra sự giãn nở. Một trong những tác động hóa học quan trọng nhất là giảm oxy trong các mô cơ.

Khi cơ hoạt động, chúng sử dụng oxy nhanh chóng, do đó làm giảm nồng độ oxy trong dịch mô.

Điều này lại gây ra hiện tượng giãn mạch cục bộ tại các tiểu động mạch vì các thành tiểu động mạch không thể duy trì sự co bóp trong điều kiện thiếu ôxy và do thiếu ôxy làm giải phóng các chất giãn mạch. Adenosine có thể là một chất làm giãn mạch quan trọng, nhưng các thí nghiệm đã chỉ ra rằng ngay cả một lượng lớn adenosine được truyền trực tiếp vào động mạch cơ cũng không thể làm tăng lưu lượng máu đến mức như khi tập luyện cường độ cao và không thể duy trì sự giãn mạch trong cơ xương trong hơn 2 giờ.

May mắn thay, ngay cả sau khi các mạch máu cơ không còn nhạy cảm với tác dụng giãn mạch của adenosine, các yếu tố giãn mạch khác vẫn tiếp tục duy trì lưu lượng máu mao mạch tăng lên miễn là tiếp tục tập luyện. Những yếu tố này bao gồm (1) ion kali, (2) adenosine triphosphate (ATP), (3) axit lactic và (4) carbon dioxide. Chúng ta vẫn chưa biết một cách định lượng rằng mỗi yếu tố này đóng vai trò to lớn như thế nào trong việc tăng lưu lượng máu đến cơ trong quá trình hoạt động của cơ.

Kiểm soát thần kinh của lưu lượng máu cơ

Thần kinh co mạch giao cảm. Các sợi thần kinh co mạch giao cảm tiết ra norepinephrine ở các đầu dây thần kinh của chúng. Khi được kích hoạt tối đa, cơ chế này có thể làm giảm lưu lượng máu qua các cơ đang nghỉ ngơi xuống mức từ một phần hai đến một phần ba bình thường. Sự co mạch này có tầm quan trọng sinh lý trong việc làm giảm huyết áp trong sốc tuần hoàn và trong các giai đoạn căng thẳng khác khi thậm chí có thể cần thiết phải tăng huyết áp.

Ngoài norepinephrine được tiết ra ở đầu tận cùng dây thần kinh co mạch giao cảm, tủy của hai tuyến thượng thận cũng tiết ra một lượng lớn norepinephrine cộng với epinephrine thậm chí nhiều hơn vào máu tuần hoàn khi vận động gắng sức. Norepinephrine trong tuần hoàn tác động lên mạch cơ gây ra tác dụng co mạch tương tự như tác dụng do kích thích thần kinh giao cảm trực tiếp. Tuy nhiên, epinephrine thường có tác dụng giãn mạch nhẹ vì epinephrine kích thích nhiều hơn các thụ thể beta-adrenergic của mạch, là các thụ thể giãn mạch, trái ngược với các thụ thể co mạch alpha bị kích thích đặc biệt bởi norepinephrine.

Bài viết cùng chuyên mục

Kênh cổng điện thế natri và kali

Khi các kênh kali mở, chúng vẫn mở cho toàn bộ thời gian điện thế màng hoạt động và không đóng lại cho đến khi điện thế màng được giảm trở lại một giá trị âm.

Hệ thần kinh trung ương: so sánh với máy tính

Trong các máy tính đơn giản, các tín hiệu đầu ra được điều khiển trực tiếp bởi các tín hiệu đầu vào, hoạt động theo cách tương tự như phản xạ đơn giản của tủy sống.

Bài tiết dịch tiêu hóa ruột bởi hang Lieberkuhn

Tế bào biểu mô nằm sâu trong các hang tuyến Lieberkuhn liên tục phân chia, và những tế bào mới di chuyển dọc theo màng đáy lên phía trên và ra ngoài tới đỉnh của các lông nhung.

Sự kích thích bài tiết acid dạ dày

Khi thức ăn có chứa protein tới vùng tận cùng hang vị, một vài protein từ thức ăn tác động kích thích tế bào tiết gastrin của tuyến môn vị gây nên sự giải phóng Gastrin vào máu để sau đó được vận chuyển đến các tế bào ECL ở dạ dày.

Khuếch tán khí hô hấp: chênh lệch áp suất gây nên khuếch tán khí

Ngoài sự khác biệt áp suất, một số yếu tố khác ảnh hưởng đến tốc độ khuếch tán khí trong dịch, là độ tan của khí trong dịch, diện tích mặt cắt ngang của dịch, khoảng cách khí phải khuếch tán, trọng lượng của khí, và nhiệt độ dịch.

Giải phóng năng lượng từ Glucose theo con đường Pentose Phosphate

Con đường Pentose Phosphate có thể cung cấp năng lượng một cách độc lập với tất cả các enzym của chu trình citric acid và do đó là con đường thay thế cho chuyển hóa năng lượng khi có bất thường của enzym xảy ra trong tế bào.

Dẫn truyền thị giác: đường dẫn truyền từ hai võng mạc đến vỏ não thị giác

Đường dẫn thị giác có thể được chia sơ bộ thành một hệ thống cũ tới trung não và nền não trước và một hệ thống mới để truyền trực tiếp tín hiệu hình ảnh về vỏ não thị giác ở thùy chẩm.

Các đặc trưng của hệ thống điều hòa cơ thể

Một yếu tố nào đó quá tăng hoặc quá giảm, hệ thống điều khiển sẽ thực hiện cơ chế điều hòa đưa nó trở về giá trị bình thường nhờ hàng loạt các biến đổi trong cơ thể, cũng vì thế mà hằng tính nội môi luôn được giữ ổn định.

Tổ chức lại cơ để phù hợp với chức năng

Các đường kính, chiều dài, cường độ, và cung cấp mạch máu của chúng bị thay đổi, và ngay cả các loại của sợi cơ cũng bị thay đổi ít nhất một chút.

Sinh lý hoạt động trí nhớ

Trí nhớ là khả năng lưu giữ thông tin về môi trường ngoài tác dụng lên cơ thể. Nơi lưu giữ thông tin, chủ yếu là những cấu trúc của não, có tác giả cho rằng ở cả phần dưới cuả hệ thần kinh.

Tiêu hóa chất béo khi ăn

Bước đầu tiên trong tiêu hoá chất béo là phá vỡ tự nhiên các giọt mỡ thành kích thước nhỏ để những enzyme tiêu hoá tan trong nước có thể tác động lên bề mặt các giọt mỡ.

Cấu tạo và chức năng các thành phần của răng

Cấu trúc tinh thể của muối làm cho men răng vô cùng cứng, cứng hơn nhiều so với ngà răng. Ngoài ra, lưới protein đặc biệt, mặc dù chỉ chiếm khoảng 1 phần trăm khối lượng men răng, nhưng làm cho răng có thể kháng axit, enzym.

Chuyển hóa khoáng chất trong cơ thể

Số lượng trong cơ thể của các khoáng chất quan trọng nhất, và nhu cầu hằng ngày được cung cấp gồm magnesium, calcium, phosphorus, sắt, những nguyên tố vi lượng.

Sợi thần kinh: sự tương quan về trạng thái

Một số tế bào thần kinh trong hệ thần kinh trung ương hoạt động liên tục vì ngay cả trạng thái kích thích bình thường cũng trên ngưỡng cho phép.

Cử động định hình của mắt: cử động làm cho mắt tập trung

Vận động chú ý tự ý được điều hòa bởi một vùng vỏ não ở hai bên vùng tiền vận động của thùy trán. Mất chức năng hai bên hoặc tổn thương vùng này gây khó khăn cho việc mở khóa mắt.

Đo lưu lượng máu não và tác động của hoạt động não bộ trên lưu lượng máu não

Chứng minh tác động của hoạt động thần kinh tại chỗ trên lưu lượng máu não bằng cách chỉ ra sự gia tăng đặc hiệu lưu lượng máu vùng chẩm ghi lại trên não một con mèo khi chiếu ánh sáng mạnh vào mắt nó trong một phút rưỡi.

Điều chỉnh huyết áp: vai trò của hệ thống thận - thể dịch

Hệ thống dịch thận - thể dịch trong kiểm soát huyết áp là một cơ chế căn bản cho kiểm soát huyết áp lâu dài. Tuy nhiên, qua các giai đoạn của quá trình tiến hóa, đã có nhiều biến đổi để làm cho hệ thống này chính xác hơn trong thực hiện vai trò của nó.