Bệnh động mạch vành: điều trị bằng thủ thuật và phẫu thuật

Phẫu thuật bắc cầu động mạch chủ - vành

Ở nhiều bệnh nhân thiếu máu cục bộ vành, các vùng co thắt của động mạch vành chỉ nằm ở một vài điểm rời rạc bị tắc nghẽn do bệnh xơ vữa động mạch, còn các mạch vành ở những nơi khác vẫn bình thường hoặc gần như bình thường. Vào những năm 1960, một quy trình phẫu thuật được gọi là bắc cầu động mạch chủ-vành hoặc ghép nối động mạch vành (CABG) đã được phát triển trong đó một phần của tĩnh mạch dưới da được lấy ra khỏi cánh tay hoặc chân và sau đó được ghép từ gốc của động mạch chủ đến bên cạnh của động mạch vành ngoại vi ngoài điểm mảng xơ vữa tắc nghẽn. Một đến năm mảnh ghép như vậy thường được thực hiện.

Đau thắt ngực thuyên giảm ở hầu hết các bệnh nhân. Ngoài ra, ở những bệnh nhân có tim không bị tổn thương quá nặng trước khi phẫu thuật, thủ thuật bắc cầu mạch vành có thể cung cấp cho bệnh nhân kỳ vọng sống sót bình thường. Tuy nhiên, nếu trái tim đã bị tổn thương nghiêm trọng, thủ tục bắc cầu có thể không có giá trị.

Nong mạch vành và đặt stent

Từ những năm 1980, một thủ thuật đã được sử dụng để mở các mạch vành bị tắc một phần trước khi chúng bị tắc hoàn toàn. Thủ thuật này, được gọi là nong động mạch vành, được thực hiện như sau: Một ống thông nhỏ có gắn bóng, đường kính khoảng 1 mm, được đưa qua hướng dẫn chụp ảnh X quang vào hệ thống mạch vành và được đẩy qua động mạch bị tắc một phần cho đến khi phần bóng của ống thông thắt lại điểm bị tắc một phần. Sau đó, quả bóng được bơm căng với áp suất cao, làm căng động mạch bị tắc. Sau khi thủ thuật này được thực hiện, lưu lượng máu qua mạch thường tăng gấp 3 đến 4 lần, và hơn 75% bệnh nhân trải qua thủ thuật đã thuyên giảm các triệu chứng thiếu máu cục bộ vành trong ít nhất vài năm, mặc dù nhiều bệnh nhân cuối cùng vẫn được yêu cầu phẫu thuật bắc cầu mạch vành.

Các ống lưới thép không gỉ nhỏ được gọi là “stent” đôi khi được đặt bên trong động mạch vành được giãn nở bằng phương pháp nong mạch để giữ động mạch mở, do đó ngăn chặn sự tái hẹp của nó. Trong vòng vài tuần sau khi đặt stent vào động mạch vành, lớp nội mạc thường phát triển trên bề mặt kim loại của stent, cho phép máu lưu thông thuận lợi trong stent. Tuy nhiên, sự tái hẹp của động mạch vành bị tắc nghẽn xảy ra ở khoảng 25 đến 40 phần trăm bệnh nhân được điều trị bằng nong mạch, thường trong vòng 6 tháng sau thủ thuật ban đầu. Hẹp thường là do sự hình thành quá nhiều mô sẹo phát triển bên dưới lớp nội mạc mới khỏe mạnh đã phát triển trên stent. Stent giải phóng thuốc từ từ (stent giải thuốc) có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển quá mức của mô sẹo.

Các quy trình mới hơn để mở các động mạch vành bị xơ vữa không ngừng được phát triển thử nghiệm. Một trong những thủ thuật này sử dụng chùm tia laze từ đầu ống thông động mạch vành nhằm vào tổn thương xơ vữa động mạch. Tia laser làm tan tổn thương theo đúng nghĩa mà không làm tổn thương đáng kể phần còn lại của thành động mạch.