Nguyên tắc chung tiếp cận ban đầu với bệnh nhân

2016-01-02 08:05 PM

Hãy nhớ rằng y học cũng nhiều sự phiền phức giống như bệnh tật. Bất kể bệnh gì, kể cả là ung thư hay nhiễm trùng ở ngực thì sự lo lắng về những gì có thể xảy ra là mối quan tâm chủ yếu của bệnh nhân.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Những mục tiêu tổng quát

Khi sinh viên (hoặc bác sĩ) tiếp cận bệnh nhân, dưới đây là 4 mục tiêu ban đầu:

Tạo ra mối quan hệ nghề nghiệp tốt với bệnh nhân và có được sự tin tưởng của bệnh nhân.

Có được tất cả các thông tin có liên quan cho phép đánh giá bệnh và chẩn đoán sơ bộ.

Có được thông tin tổng thể về bệnh nhân, hoàn cảnh bệnh nhân, tình trạng và các vấn đề xã hội. Đặc biệt quan trọng nếu tìm hiểu được bệnh tật đã ảnh hưởng đến bệnh nhân, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp của bệnh nhân như thế nào. Việc đánh giá toàn thể bệnh nhân là rất quan trọng.

Hiểu được những suy nghĩ của bệnh nhân về các vấn đề của họ, mối quan tâm của họ và họ mong đợi gì khi nhập viện, điều trị ngoại trú hay khi tư vấn nói chung.

Hãy nhớ rằng y học cũng nhiều sự phiền phức giống như bệnh tật. Bất kể bệnh gì, kể cả là ung thư hay nhiễm trùng ở ngực thì sự lo lắng về những gì có thể xảy ra là mối quan tâm chủ yếu của bệnh nhân. Hãy chăm chú lắng nghe.

Những chú ý dưới đây cung cấp chỉ dẫn để lấy được thông tin cần thiết.

Những mục tiêu cụ thể

Trong lấy tiền sử, bệnh sử và thăm khám, có hai mục tiêu bổ sung:

Có được tất cả các thông tin cần thiết về bệnh nhân và bệnh tật của họ. o Giải quyết vấn đề ví dụ như các chẩn đoán.

Phân tích cách tiếp cận vấn đề

Đối với mỗi triệu chứng hay dấu hiệu thì cần phải nghĩ đến một chẩn đoán phân biệt, và thông tin khác có liên quan( bằng tiền sử, thăm khám và nghiên cứu) mà một trong số chúng có thể cần để bác bỏ hoặc củng cố thêm những chẩn đoán có thể. Không bao giờ nên tiếp cận bệnh nhân bằng những câu hỏi mang tính học vẹt. Tuy nhiên, trước khi biết nhiều kiến thức về y học thì người ta không thể biết được ý nghĩa của các thông tin có ích, và rõ ràng là sự thay đổi những câu hỏi có thể cần đến. Những chú ý này cung cấp thông tin cơ bản để việc khai thác tiền sử và thăm khám đầy đủ được thực hiện. Điều này cung cấp một cơ sở cần thiết để tiếp cận về sau, phát triển cách tiếp cận kỹ lưỡng hơn giống như tăng kiến thức về bệnh tật tiếp thu được.

Khả năng tự lập

Sinh viên phải có được tiền sử, bệnh sử bệnh nhân, thăm khám lâm sàng và viết bệnh án lâm sàng. Sau một tháng, sinh viên phải thành thạo trong việc này và những ghi chép của họ có thể trở thành báo cáo cuối cùng của họ ở bệnh viện khi thi cử. Sinh viên cần thêm một bản tóm tắt về đánh giá của sinh viên đối với các vấn đề, chẩn đoán sơ bộ, những nghiên cứu sơ bộ. Những bước đầu này sẽ không đầy đủ và đôi khi không chính xác. Tuy nhiên, nó sẽ giúp sinh viên ghi nhớ phương pháp tiếp cận và để làm nổi bật các vấn đề trong các câu hỏi, nghiên cứu hay đọc là cần thiết.

Điều gì là quan trọng khi bạn bắt đầu?

Nền tảng của tất cả các lĩnh vực y học là năng lực lâm sàng. Không có kiến thức, kỹ thuật sẽ giảm đi.

Trong vài tuần đầu tiên, điều này là cần thiết để hiểu được những kiến thức cơ bản về y học lâm sàng, bao gồm những ghi chú dưới đây:

Làm thế nào để tạo mối quan hệ với bệnh nhân.

Làm thế nào để khai thác được tiền sử, bệnh sử có hiệu quả, biết những câu hỏi để hỏi sau đó và tránh các câu hỏi mang tính ám thị.

Làm thế nào để khám cho bệnh nhân với một cử chỉ hợp lý, trong một thói quen được rèn luyện mà bạn sẽ không bỏ qua một dấu hiệu không lường trước.

Bạn sẽ ngạc nhiên về việc sinh viên y khoa có thể không đạt kết quả trong bài thi, không phải vì họ thiếu kiến thức mà do họ không thành thạo các kỹ năng lâm sàng. Những ghi chú này được viết để giúp bạn xác định điều gì là quan trọng và những phát hiện có liên quan trong các tình huống lâm sàng phổ biến.

Không có gì là khó khăn mặc nhiên về y học lâm sàng. Bạn sẽ nhanh chóng trở thành một người có kỹ năng lâm sàng tốt nếu bạn: Áp dụng đối với bản thân.

Bắt đầu học bằng cách thuộc lòng những kỹ năng mà là thích hợp với mỗi tình huống.

Cảm nhận theo kinh nghiệm

Cảm nhận theo kinh nghiệm là nền tảng của y học.

Luôn nhận thức được nhu cầu của bệnh nhân o Luôn đánh giá thông tin quan trọng gì là cần thiết:

- Để chẩn đoán được.

- Để có điều trị thích hợp.

- Để đảm bảo bệnh nhân vẫn được chăm sóc tiếp theo tại nhà.

Nhiều sai lầm gây ra do bị kéo đi chệch hướng vì những khía cạnh chẳng quan trọng tí nào.

Kiến thức và kỹ năng lâm sàng của bạn có thể nâng lên nhanh chóng nhờ một sự tổ chức tốt.

Hãy tận dụng khi gặp nhiều bệnh nhân ở bệnh viện, phòng khám và cộng đồng. Điều này là đặc biệt hữu ích khi bệnh nhân đang được coi là ở trong tình trạng cấp cứu hoặc ở phòng khám trong lần đầu đi khám. o Có được một kinh nghiệm rộng lớn về các bệnh trên lâm sàng, chúng được quản lý như thế nào.

Y học là một môn học liên quan thực hành và những kinh nghiệm trực tiếp là vô giá. Ngoài việc thực hành trên bệnh nhân, bạn có thể thực hiện trên bản thân, điều này được thực hiện sớm thì bạn sẽ thành thạo và học được nhiều hơn từ bệnh nhân và bệnh tật của họ.

Xây dựng kiến thức

Ban đầu y học dường như là rất rộng lớn và những điều thực tế bạn học được dường như chỉ là một phần của các thông tin. Làm thế nào để bạn có thể biết những gì là cần thiết? Bạn sẽ tìm thấy các phần của thông tin có liên quan sau một vài tháng và bạn có thể đưa các phần thông tin mới vào trong bối cảnh. Các phần sẽ phù hợp với nhau và sự tự tin của bạn sẽ tăng lên. Tuy vậy bạn sẽ cần phải học nhiều hơn, điều này cũng không kém phần quan trọng để có được quan điểm trong đặt câu hỏi, lập luận và biết tìm kiếm các thông tin bổ sung khi nào và ở đâu.

Lựa chọn một cuốn sách dày vừa phải để đọc về mỗi bệnh bạn gặp trên lâm sàng hay mỗi vấn đề mà bạn gặp phải.

Kiến thức gắn liền với mỗi bệnh nhân là một trợ giúp lớn trong việc tiếp thu và ghi nhớ kiến thức. Thực hành y học mà không có sách giáo khoa cũng giống như thủy thủ mà không có hải đồ, trong khi nghiên cứu

trên sách vở nhiều hơn là trên bệnh nhân thì lại giống như một thủy thủ mà không đi biển.

Hiểu những thông tin khoa học về bệnh tật, bao gồm cả những tiến bộ đang được thực hiện và làm thế nào để có thể áp dụng chúng vào việc cải thiện chăm sóc.

Thường xuyên cập nhật và đọc các bài xã luận hoặc bất cứ bài viết nào mà bạn quan tâm trên một tạp chí y học nói chung ví dụ New England Journal of Medicine, Lancet or British Medical Journal.

Những mối quan hệ

Đào tạo để trở thành một bác sĩ bao gồm những khó khăn riêng biệt của việc học:

Có mối quan hệ tự nhiên, chân thành, dễ tiếp thu và khi cần thiết thì có sự trợ giúp bệnh nhân và nhân viên bệnh viện. o Các phương tiện được bố trí tốt trong làm việc với bệnh nhân và đồng nghiệp để tạo điều kiện chăm sóc tốt nhất.

Điều trị bệnh

Bạn sẽ sớm thấy những phương pháp điều trị đang được đưa ra.

Y học dựa vào bằng chứng, phương pháp phân tích thống kê và giải thích các xét nghiệm.

Nhiều tiến bộ y học đang xuất hiện. Điều này cung cấp một kiến thức nền tảng giúp ích trong việc đánh giá những thông tin mới, thử nghiệm lâm sàng và các kỹ thuật.

Trong việc đào tạo để trở thành một bác sĩ

Quyền lợi trong việc phát triển mối quan hệ giúp đỡ với bệnh nhân và nhân viên y tế.

Cơ hội để phát triển các kỹ năng thực hành đặc biệt.

Cơ hội để hiểu được sự phát triển của những vấn đề học thuật mà đang được thực hiện.

Chúng tôi chúc bạn may mắn trong sự nghiệp của bạn và thành thạo trong tất cả các kỹ năng lâm sàng cơ bản.

Trình tự thông thường của cách tiếp cận

Bệnh sử - Khám thực thể - Danh sách các vấn đề - Chẩn đoán phân biệt - Lập luận - Chẩn đoán xác định - Điều trị.

Bài viết cùng chuyên mục

Kỹ năng thăm khám người cao tuổi, người tàn tật

Thăm khám định kỳ và lấy tiền sử sẽ giúp bộc lộ những khiếm khuyết, Các phương pháp đo lường chuẩn trên lâm sàng được thêm vào để hỗ trợ việc định lượng.

Kỹ năng khám bụng, gan, lách, thận

Các triệu chứng của bệnh gan mạn thường rõ ràng tuy nhiên ở phụ nữ mang thai việc có tới 6 sao mạch có thể được coi là bình thường.

Các kỹ thuật hỏi bệnh khai thác bệnh sử cơ bản

Bí quyết hỏi hiệu quả nằm ở nghệ thuật đặt câu hỏi. Từ ngữ của câu hỏi thường ít quan trọng hơn giọng điệu được sử dụng để hỏi nó, những câu hỏi kích thích nói chuyện được ưu tiên hơn.

Tác động của bệnh ngoài da đối với bệnh nhân

Bác sĩ lâm sàng nên thảo luận về những lo lắng này với bệnh nhân để cố gắng phá vỡ chu kỳ. Người phỏng vấn cố gắng khơi gợi cảm xúc của bệnh nhân về căn bệnh này sẽ cho phép bệnh nhân ''cởi mở''.

Kỹ năng trình bày một ca bệnh

Trình bày không phải là để chứng minh bạn đã thấu đáo và đã hỏi tất cả các câu hỏi, nhưng là thời gian để thể hiện bạn thông minh khi tập hợp các yếu tố cần thiết.

Thực hiện kiểm soát nhiễm trùng khi điều trị bệnh nhân

Hướng dẫn phòng ngừa đã được thiết lập. Tất cả các bác sỹ cần tuân thủ thường xuyên các hướng dẫn bất cứ khi nào có khả năng tiếp xúc với các vật có khả năng lây nhiễm như máu hoặc các dịch cơ thể

Nguyên tắc khám bệnh cơ bản

Khi khám, các triệu chứng đặc trưng nên được ưu tiên phát hiện, và trong trường hợp có bất cứ dấu hiệu bất thường nào khác, các triệu chứng kèm theo sẽ được thu thập để củng cố thêm sự nghi ngờ của người bác sĩ.

Phát hiện triệu chứng và dấu hiệu qua hỏi bệnh

Nhiệm vụ chính của bác sỹ là phân loại các triệu chứng và dấu hiệu liên quan đến một căn bệnh cụ thể. Một lợi thế chính mà bác sỹ dày dạn kinh nghiệm có được so với người mới là hiểu rõ hơn về các quá trình sinh lý.

Kỹ năng khám hệ tim mạch

Ở người lớn tuổi, mạch có thể cứng, đập mạnh, nhịp nhàng, bắt mạch quay khi đó cho thấy có xơ cứng động mạch, thành mạch xơ cứng song song với sự lão hóa không có vữa xơ động mạch gắn liền với tăng huyết áp tâm thu.

Tiếp cận bệnh nhân khai thác bệnh sử

Thông báo cho bệnh nhân khoảng thời gian bạn làm và bạn mong chờ điều gì, Ví dụ, sau khi thảo luận điều gì xảy ra đối với bệnh nhân, bạn sẽ muốn khám anh ta. 

Đánh giá diễn biến bệnh hiện tại và các triệu chứng

Trong quá trình đánh giá lấy bệnh nhân làm trung tâm, bác sỹ phải xác định xem có bất kỳ triệu chứng nào cũng xuất hiện hay không và chúng có ảnh hưởng gì đến bệnh nhân hay không.

Kỹ năng khám toàn thân

Hệ cơ quan nào có liên quan đến các triệu chứng đang hiện diện thì khám trước, Nếu không thì cứ theo trình tự khám thông thường của mình, khám lần lượt từng phần của cơ thể, đi hết tất cả các hệ cơ quan.

Các kỹ năng cần thiết khi khám lâm sàng

Mặc dù bác sỹ không sử dụng tất cả các kỹ thuật này cho mọi hệ cơ quan, bác sỹ nên nghĩ đến bốn kỹ năng này trước khi chuyển sang lĩnh vực đánh giá tiếp theo.

Mục tiêu của khám bệnh nhân

Hiệu lực của một phát hiện lâm sàng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Kinh nghiệm lâm sàng và độ tin cậy của các kỹ thuật khám là quan trọng nhất.

Các bước hỏi bệnh khi thăm khám lâm sàng

Thông thường, bác sỹ và bệnh nhân nên ngồi thoải mái ở cùng một vị trí. Đôi khi việc để bệnh nhân ngồi cao hơn bác sỹ cũng rất hữu ích để tạo lợi thế về thị giác cho bệnh nhân.

Quan sát khi thăm khám bệnh về da

Da đã phát triển thành một lớp bề mặt tương đối không thấm nước có tác dụng ngăn ngừa sự mất nước, bảo vệ khỏi các nguy cơ bên ngoài và cách nhiệt chống lại sự thay đổi nhiệt. 

Kỹ năng thăm khám hệ thần kinh

Việc thăm khám thần kinh có thể phải được tiến hành rất tỉ mỉ trong nhiều lần. Quan trọng hơn là bạn phải có được khả năng tiến hành thăm khám kỹ lưỡng nhưng tương đối nhanh chóng và tự tsin với các triệu chứng phát hiện được.

Nguyên tắc cơ bản của hỏi bệnh khai thác bệnh sử khi khám bệnh

Hỏi bệnh khi thăm khám y tế là sự hòa trộn giữa nhận thức và kỹ năng của bác sỹ và cảm xúc, tính cách của cả bệnh nhân và bác sỹ. Cuộc hỏi bệnh phải linh hoạt, tự phát và không thẩm vấn.

Các phương pháp chẩn đoán xét nghiệm và khảo sát lâm sàng

Soi mẫu máu có thể cung cấp thông tin hữu ích về căn nguyên thiếu máu. Hình thái hồng cầu quan trọng trong việc nhận ra nguyên nhân tan máu, ví dụ bệnh tăng hồng cầu nhỏ, hồng cầu mảnh, hồng cầu hình liềm.

Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh và khảo sát lâm sàng

Theo một tiến trình logic từ trung tâm ra ngoại vi của phim- bóng của ranh giới chỉ nhìn thấy khi sự cản năng lượng tia X của mô liền kề khác nhau, Vì vậy bờ của tim không thấy khi xẹp hoặc đồng nhất với mô phổi bên cạnh.

Hiểu cấu trúc và sinh lý học của da khi khám lâm sàng

Trong da, có 2 đến 3 triệu tuyến mồ hôi nhỏ (eccrine), cuộn lại. Các tuyến phân bố trên bề mặt cơ thể và đặc biệt nhiều ở trán, nách, lòng bàn tay và lòng bàn chân.

Hỏi về những triệu chứng bệnh của da trên lâm sàng

Tất cả bệnh nhân nên được hỏi xem có bất kỳ vùng da đỏ, có vảy hoặc đóng vảy nào mà không lành hay không. Bệnh nhân đã từng bị ung thư da chưa?

Lịch sử nghề nghiệp và môi trường khi hỏi bệnh

Cần phải chú ý đến bất kỳ mối quan hệ thời gian nào giữa việc khởi phát bệnh tật và tiếp xúc với chất độc tại nơi làm việc. Các triệu chứng có bắt đầu sau khi bệnh nhân bắt đầu công việc mới không?

Kỹ năng khám hô hấp lồng ngực

Rung thanh, tiếng thở và tiếng âm vang tất cả đều phụ thuộc vào tiêu chuẩn giống và khác nhau. Để xác định rõ hơn cần tiếp tục kiểm tra các dấu hiệu: ngực chuyển động không đối xứng, sự di lệch của trung thất, tiếng gõ thành ngực.

Kỹ năng làm bệnh án

Tốt nhất là bạn nên phân chia các triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân thực sự hoặc có các triệu chứng tiềm tàng đòi hỏi phải có sự điều trị hoặc cần theo dõi các triệu chứng đã hết.