Thoái hóa hoàng điểm liên quan đến tuổi cao

2016-07-28 03:35 PM

Trong thoái hóa tiết dịch, giảm thị lực bắt đầu nhanh hơn, mức độ nặng hơn và cả hai mắt bị đau nối tiếp nhau trong khoảng vài ba năm.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Thoái hóa hoàng điểm liên quan đến tuổi là nguyên nhân hàng đầu làm giảm thị lực ở người cao tuổi.

Nguyên nhân chính xác chưa được biết rõ nhưng tỷ lệ bệnh tăng cứ mỗi mười năm ở tuổi ngoài 50 (khoảng 30% ở tuổi 75). Ngoài vấn đề tuổi, có những yếu tố khác bao gồm dân tộc (chủ yếu da trắng), giới (phụ nữ có phần bị nhiều hơn), tiền sử gia đình có bệnh, và tiền sử hút thuốc lá.

Thoái hóa hoàng điểm người già bao gồm nhiều triệu chứng lâm sàng và bệnh lý có thể chia thành hai nhóm: teo ("khô") và loét dịch ("ướt"). Mặc dù cả hai nhóm đều tiến triển và ở cả hai mát nó khác nhau bởi các biểu hiện lâm sàng, tiên lượng và xử trí.

Thoái hóa teo được đặc trưng bằng giảm thị lực tiến triển từng bậc, tính trầm trọng vừa phải do thoái hóa của võng mạc ngoài biểu mô sắc tố võng mạc, màng Bruch, mao mạch hắc mạc. Trong thoái hóa tiết dịch, giảm thị lực bắt đầu nhanh hơn, mức độ nặng hơn và cả hai mắt bị đau nối tiếp nhau trong khoảng vài ba năm. Hình thái tiết dịch xuất hiện trong khoảng 90% cáo trường hợp mù pháp lý do bệnh. Giảm sút chức năng của màng Bruch (giữa biểu mô sắc tố võng mạc và mao mạch hắc mạc) tạo điều kiện cho dịch trong hoặc máu thấm vào võng mạc và làm cho biểu mô sắc tố võng mạc nổi cao khỏi màng Bruch (bong biểu mô sắc tố võng mặc) và tách võng mạc thần kinh cảm giác khỏi biểu mô sắc tố võng mạc (bong võng niậc nước). Những biến đổi này có thể tự hết với sự thay đổi thị lực nhất định, nhưng thường hay phối hợp với tân mạch xuất hiện từ mạch máu hắc mạc và phát triển giữa biểu mô sắc tố võng mạc và màng Bruch (màng mạch máu mới dưới võng mạc). Màng này gây giảm thị lực dần dần, vĩnh viễn. Giảm thị lực đột ngột trên bệnh nhân cao tuổi bị thoái hóa hoàng điểm tiết dịch xuất hiện ở thời gian của bong biểu mô sắc tố hoặc bong võng mạc cảm thụ hoặc thoát huyết từ một màng tân mạch dưới võng mạc.

Tất cả những biến đổi trên có thể xuất hiện trên những bệnh nhân trước đây chưa được chẩn đoán, trên những bệnh nhân được biết là đã có biến đổi teo và trên mắt kia của bệnh nhân có bệnh xuất tiết ở một mắt. Quang đông bằng tia lazer những màng tân mạch dưới võng mạc có thể làm lui lại sự bắt đầu giảm thị lực vĩnh viễn trên bệnh nhân nhưng chỉ khi nào màng tiết dịch ở xa hoàng điểm mới cho phép điều trị như vậy. Giá trị của quang đông bằng lazer hạn chế sự tiến triển của giảm thị lực tiến triển trên những bệnh nhân bị tổn thương ở hoàng điểm hãy còn đang được bàn cãi. Bệnh nhân cao tuổi bị giảm thị lực đột ngột do tổn thương hoàng điểm - đặc biệt ở vùng cạnh hoàng điểm hoặc có điểm mù, với thị lực trung tâm được duy trì - cần được gửi ngay đến thầy thuốc nhãn khoa để đánh giá.

Không có điều trị đặc hiệu đối vối tổn thương thoái hóa hoàng điểm gây teo. Tuy nhiên - cũng như đối với hình thái tiết dịch - bệnh nhân sẽ tốt hơn với sự chăm sóc để duy trì thị lực dù thấp. Cần thiết để làm cho bệnh nhân yên tâm là bệnh chỉ làm giảm sút thị lực trung tâm. Thị lực chu biên và do đó, thị lực chu biên vẫn được duy trì. Tuy nhiên thị lực chu biên có thể bị giảm do đục thể thủy tinh. Lúc này phẫu thuật sẽ có ích.

Bài viết cùng chuyên mục

Tật khúc xạ

Trong loạn thị những tật khúc xạ ở các kinh tuyến dọc và ngang khác nhau. Có nhiều kỹ thuật phẫu thuật có giá trị để điều chỉnh tật khúc xạ, đặc biệt là cận thị.

Glocom cấp: glocom góc đóng

Glocom góc đóng cấp cũng có thể xuất hiện trong viêm màng bồ đào trước kéo dài hoặc lệch thể thủy tinh.

Viêm thần kinh thị giác

Trong tất cả cảc hình thái của viêm thị thần kinh, teo gai thị sẽ xuất hiện sau đó, nếu có sự phá hủy của sợi thần kinh với số lượng đủ.

Dị vật nội nhãn

Những bệnh nhân này cần được điều trị như giác mạc bị xé rách và gửi ngay đến bác sĩ nhãn khoa.

Viêm kết mạc và giác mạc do hóa chất

Cần bắt đầu ngay tra kháng sinh tại chỗ. Trong bỏng vừa và nặng, cần tra nhiều corticoid và vitamin C tại chỗ và toàn thân.

Đụng giập mắt

Một tổn thương đủ trầm trọng để gây chảy máu tiền phòng tạo nên nguy cơ thoát huyết tái phát, có thể gây glocom khó chữa và mất thị lực vĩnh viễn.

Viêm giác mạc do tia cực tím

Khám bằng đèn khe sau khi tra thuốc nhuộm huỳnh quang vô trùng sẽ phát hiện chấm tỏa lan bắt mầu ở cả hai giác mạc.

Nguyên tắc điều trị các nhiễm khuẩn mắt

Sulfomid còn có thuận lợi thêm là ít gây dị ứng và có tác dụng chống nhóm chlamydia. Thuốc có thể dùng dưới dạng mỡ hoặc nước.

Tổn thương thần kinh thị giác phần trước do thiếu máu cục bộ

Trong hình thái không phổ biến, tiến triển của tổn thương thị thần kinh phần trước thiếu mảu không do viêm mạch máu đặc trưng bằng giảm thị lực tăng lên trong 6 tuần lễ từ khi bắt đầu đã áp dụng cách đục lỗ bao thị thần kinh.

Glocom góc mở

Trong glocom góc mở, nhãn áp cao thường xuyên sau nhiều năm, nhiều tháng, hậu qủa sẽ là teo gai thị với mất thị lực đi từ thu hẹp nhẹ của thị trường phía giữa trên đến mù hoàn toàn.

Tổn thương xé rách ở mắt

Mắt được băng nhẹ và bảo vệ bằng một vỏ kim khí, dựa trên xương hốc mắt trên và dưới. Bệnh nhân cần được hướng dẫn không bóp vào mắt đã nhắm kín để mát càng yên càng tốt.

Khám mắt

Đo thị trường đối chiếu là một phương pháp rất có giá trị để phát hiện các thu hẹp thị trường.

Tắc tĩnh mạch và tắc nhánh trung tâm vong mạc

Tất cả bệnh nhân bị tắc tĩnh mạch võng mạc cần được gửi ngay tới bác sỹ nhãn khoa để xác định chẩn đoán và xử trí.

Những mối liên quan đến mắt

Bệnh nhân cận thị cần được báo động về nguy cơ bong võng mạc, và cần được thông báo về tầm quan trọng của việc mô tả những triệu chứng liên quan.

Bong võng mạc

Vùng thái dương trên là vị trí phổ biến nhất của bong, diện bong ngày càng phát triển nhanh chóng, làm cho thị lực cũng mất theo tương ứng.

Hạt kết mạc góc mắt và mộng thịt

Hạt kết mạc góc mắt rất hiếm khi phát triển nhưng hiện tượng viêm có thể xuất hiện. Không cần thiết phải điều trị.

Những điều cần chú ý khi xử trí tổn thương mắt

Cảm giác bỏng hoặc đau nhức được tạo nên do tra thuốc hoặc đặt kính tiếp xúc, đôi khi xơ hóa hoặc sẹo hóa kết giác mạc có thể xuất hiện.

Liệt vận nhãn

Chấn thương là nguyên nhân chính mắc phải của dây IV, đặc biệt khi ở hai mắt những khối u trong não và những nguyên nhân giống như trong liệt dây III cũng cần được chú ý.

Tắc động mạch và tắc nhánh trung tâm võng mạc

Viêm tĩnh mạch do tế bào khổng lồ cần được loại trừ đối với tất cả bệnh nhân cao tuổi, đặc biệt do nguy cơ rất cao trong những ngày đầu của tổn thương ở mắt bên kia.

Viêm kết mạc

Cần chẩn đoán phân biệt giữa viêm kết mạc và viêm màng bồ đào cấp, glocom cấp và tổn thương giác mạc.

Viêm màng bồ đào

Trong viêm màng bồ đào sau có tế bào viêm trong dịch kính, tổn thương viêm có thể có ở võng mạc và hắc mạc.

Xước giác mạc

Nếu nghi ngờ có trầy xước giác mạc mà không phát hiện được cần tra thuốc nhuộm huỳnh quang vô trùng vào túi kết mạc.

Di vật kết giác mạc

Cần nhấn mạnh là biểu mô giác mạc nguyên vẹn là một hàng rào có ích để chống nhiễm khuẩn nhưng một khi biểu mô bị tổn thương nó sẽ rất dễ dàng bị nhiễm khuẩn.

Viêm tổ chức hốc mắt

Ngoài ra còn có tổn thương màng não và não. Sự đáp ứng đối với kháng sinh rất tốt những áp xe khi hình thành cần được tiến hành phẫu thuật dẫn lưu.

Tổn thương võng mạc phối hợp với bệnh toàn thân

Tổn thương không tăng sinh được đặc trưng bằng tân mạch hoặc xuất phát từ đĩa thị giác hoặc từ những vòng quai mạch máu lớn.