Các dạng khác nhau của các tuyến tiêu hóa

Xuyên suốt chiều dài của đường tiêu hóa, các tuyến bài tiết phục vụ 2 mục đích căn bản: Thứ nhất, các enzym tiêu hóa được bài xuất ở phần lớn các vùng của đường tiêu hóa, từ miệng cho tới điểm tận cùng ở hồi tràng. Thứ hai, các tuyến nhày nằm từ miệng cho đến lỗ hậu môn cung cấp chất nhày nhằm bôi trơn và bảo vệ tất cả các phần của đường tiêu hóa.

Hầu hết sự tạo thành các enzym tiêu hóa đều là do việc đáp ứng lại với sự có mặt của thức ăn trong đường tiêu hóa, và lượng được bài tiết trong mỗi đoạn của đường tiêu hóa luôn luôn phù hợp với lượng thức ăn đó. Hơn thế nữa, tại một số phần của đường tiêu hóa, ngay cả loại enzym và cấu thành của các chất bài xuất cũng có sự phù hợp với loại thức ăn được tiêu hóa.

Các dạng tuyến khác nhau cung cấp các chất tiết khác nhau trong đường tiêu hóa. Thứ nhất, trên bề mặt biểu mô của đa số các phần của đường tiêu hóa là hàng triệu các tuyến đơn tế bào tiết nhày gọi là các tế bào nhày đơn giản hoặc đôi khi được gọi là các tế bào hình đài do có hình dạng giống như chiếc ly có chân. Chúng hoạt động chủ yếu khi đáp ứng với những kích thích tại chỗ vào bề mặt niêm mạc: chúng bài xuất chất nhày trực tiếp lên bề mặt của lớp niêm mạc để hoạt động như một chất bôi trơn, đồng thời cũng có tác dụng bảo vệ bề mặt niêm mạc khỏi bi trầy xước và phân hủy.

Thứ hai, nhiều vùng bề mặt của đường tiêu hóa có các nếp nhăn dạng hốc được hình thành do lớp biểu mô lõm vào lớp dưới niêm mạc. Ở ruột non, những nếp nhăn này, được gọi là các tiểu nang Lieberkuhn, chúng lõm sâu và chứa những tế bào bài tiết chuyên biệt.

Hình. Chức năng điển hình của tế bào tuyến trong hình thành và bài tiết các enzym và các chất bài tiết khác.

Thứ ba, ở dạ dày và phần trên của tá tràng là một số lượng lớn các ống tuyến sâu. Một ống tuyến điển hình, với các tuyến tiết acid và pepsinogen ở dạ dày (oxyntic gland?).

Hình. Tuyến tiết acid từ thân dạ dày

Thứ tư, cũng có mối liên quan đến đường tiêu hóa là một vài tuyến phức hợp - tuyến nước bọt, tuyến tụy và gan - cung cấp các chất tiết cho sự tiêu hóa và nhũ tương hóa thức ăn. Gan có cấu trúc đặc trưng cao. Tuyến nước bọt và tuyến tụy là dạng tuyến nang phức hợp.

Hình. Sự hình thành và tiết nước bọt bởi một tuyến nước bọt dưới hàm.

Những tuyễn này nằm bên ngoài đường tiêu hóa và, ở chính vì ở điểm nà nên chúng khác biệt so với những tuyến bên trong đường tiêu hóa khác. Chúng chứa hàng triệu các tiểu thùy được lót bên trong bằng các tết bào tuyến bài tueets, những tiểu thùy này được dẫn vào một hệ thông các ống dẫn và cuối cùng đổ vào đường tiêu hóa.