Quy trình làm sạch và rửa dụng cụ khám chữa bệnh

2015-03-25 08:17 PM

Mục đích của cọ rửa dụng cụ là để loại bỏ toàn bộ các chất bẩn dính trên dụng cụ, nơi ẩn náu của vi khuẩn tránh tiếp xúc với các hoá chất sát khuẩn.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Trong công tác khám bệnh, chăm sóc và điều trị cho người bệnh thì không thể thiếu được dụng cụ y tế và dụng cụ y tế là một trong các đường lây truyền trong nhiễm trùng bệnh viện, vì vậy vô khuẩn, tiệt khuẩn dụng cụ đóng vai trò rất quan trọng nhằm hạn chế nhiễm trùng bệnh viện. Cọ rửa dụng cụ là một trong các bước của quy trình vô khuẩn, tiệt khuẩn dụng cụ. Việc cọ rửa dụng cụ nếu không được thực hiện đúng thì không những không đảm bảo hiệu quả của công tác vô khuẩn và tiệt khuẩn dụng cụ mà còn có thể làm hư hỏng dụng cụ, tổn thương cho nhân viên y tê dẫn tới chi phí y tế tăng lên.

Lý thuyết liên quan

Dụng cụ có thể được cọ rửa bằng tay hoặc bằng máy. Mục đích của cọ rửa dụng cụ là để loại bỏ toàn bộ các chất bẩn dính trên dụng cụ, nơi ẩn náu của vi khuẩn tránh tiếp xúc với các hoá chất sát khuẩn.

Trước khi cọ rửa dụng cụ cần được phân loại: dụng cụ bỏ đi sau mỗi lần dùng, dụng cụ sử dụng lại gồm các dụng cụ bằng kim loại, bằng cao su, bằng thuỷ tinh... và sắp xếp các dụng cụ sao cho đồng chất với nhau (kim loại với kim loại, thuỷ tinh với thuỷ tinh, nhựa với nhựa). Các sản phẩm chứa chất tẩy rửa phải thích hợp với loại dụng cụ xử lý.

Ngày nay, vấn đề vô khuẩn rất được chú trọng trên khắp thế giới. Nhiều tác nhân gây bệnh có thể lây truyền qua đường máu như HIV, viêm gan B v.v... thông qua dụng cụ y tế. Vì vậy nhiều dụng cụ được khuyên cáo sử dụng một lần nêu có thể như bơm kim tiêm, các ống bơm hút bằng nhựa v.v... Trong bài này chỉ đề cập đến việc cọ rửa dụng cụ bằng kim loại bằng tay.

Nguyên tắc cọ rửa dụng cụ bằng tay:

Nơi rửa dụng cụ phải được ngăn cách tương đối riêng biệt vối các khu sạch khác.

Bồn rửa dụng cụ phải bằng inox hoặc ốp gạch men.

Tất cả dụng cụ phải được tháo rời trước khi cọ rửa và đã được ngâm vào dung dịch sát khuẩn.

Rửa dụng cụ bằng bàn chải dưới vòi nước chảy.

Sau khi cọ rửa, dụng cụ phải được làm khô, các khớp nối cần được bào dưỡng (bàng dầu hoả) trước khi dóng gói.

Nhân viên y tế phải mang găng tốt khi cọ rửa dụng cụ.

Quy trình kỹ thuật

Chuẩn bị phương tiện cọ rửa

Hộp/ chậu đựng dung dịch khử khuẩn ban đầu.

Nước xà phòng.

Bàn chài.

Hộp đựng các vật thài bỏ.

Tạp dề, găng tay, khẩu trang.

Phân loại dụng cụ

Bỏ các dụng cụ dùng một lẩn.

Phân loại dung cụ thường và dung cụ sắc nhọn.

Với dao mổ: dùng panh (kẹp) tháo rời lưỡi dao và cho vào hộp đựng các vật sắc nhọn.

Ngâm ngập dụng cụ vào trong dung dịch khử khuẩn.

Mở tối đa tất cả các khớp nói của dụng cụ và xếp theo chiều vào hộp đựng dụng dịch khử khuẩn ban đầu.

Thời gian ngâm tuỳ vào từng loại dung dịch khử khuẩn.

Tráng dụng cụ qua nước sạch

Vớt dụng cụ ra khỏi dung dịch khử khuẩn và tráng qua nước sạch sau đó ngâm vào chậu nước xà phòng.

Đánh cọ dụng cụ

Dùng bàn chài đánh kỹ các ngóc ngách, khe kẽ của từng dụng cụ mõt.

Đối với vật sắc nhọn cần đánh theo một chiều.

Làm khô dụng cụ

Lau dụng bằng khăn lau hoàc xì khô.

Bảo dưỡng dụng cụ

Lau các khớp chuyển động của dung cụ bằng gac tầm dầu và kiểm tra dung cụ.

Đóng gói dụng cụ

Xếp dụng cu vào hộp gói, dán nhãn ghi thời gian (ngày, tháng) tiệt trùng, dán chất chì thị màu.

Bài viết cùng chuyên mục

Phát thuốc cho bệnh nhân và ghi chép

Lưu ý sử dụng thuốc cho trẻ em và người cao tuổi vì đặc điểm sinh lý cơ thể trên lứa tuổi này ảnh hưởng nhiều đến khả năng hấp thu, chuyển hoá và đào thải thuốc.

Kỹ thuật pha thuốc cho người bệnh

Điều dưỡng cần phải biết rõ quy trình pha thuốc và thận trọng trong thao tác để có được một bơm tiêm thuốc không bị nhiễm khuẩn và không làm giảm liều lượng của thuốc.

Kỹ thuật đặt kim luồn ngoại vi

Kỹ thuật tiêm, truyền tĩnh mạch được thực hiện bằng kim luồn ngoại vi là phương pháp tiêm, truyền tĩnh mạch sử dụng loại kim làm bằng ống nhựa mềm luồn vào trong lòng tĩnh mạch.

Thay băng rửa vết thương sạch

Vết thương sạch là vết thương ngoại khoa, không bị nhiễm khuẩn, không có biểu hiện viêm (không có dịch rỉ viêm), quá trình điều trị có tiến triển tốt, tổ chức hạt đang phát triển hoặc đang trong giai đoạn lên da non.

Thay băng rửa vết thương nhiễm khuẩn

Vết thương nhiễm khuẩn là vết thương có dấu hiệu của viêm (sưng, nóng, đỏ, đau, có dịch rỉ viêm chảy ra từ vết thương). Nếu nhiễm khuẩn kéo dài thì có mủ hoặc tổ chức hoại tử.

Thay băng vết thương và cắt chỉ

Khâu da được chỉ định trong các trường hợp phẫu thuật, trong chấn thương phần mềm trước 6 giờ. Thường ta sử dụng kim chỉ để khâu, có trường hợp sử dụng móc bấm bằng kim loại (móc bấm Michel), móc có tác dụng bấm ép hai mép da vào nhau thay cho chỉ khâu.

Kỹ thuật hút đờm rãi

Kỹ thuật hút mở là kỹ thuật hút có sử dụng ống hút vô khuẩn và ống hút này được mở ra tại thời điểm hút, người điều dưỡng phải mang găng vô khuẩn khi tiến hành thủ thuật hút.

Thở ô xy qua mũi và ống mở khí quản

Liệu pháp oxy được chỉ định cho các người bệnh có biểu hiện thiếu oxy (nồng độ oxy thấp hoặc độ bão hòa oxyhemoglobin trong máu động mạch thấp).

Kỹ thuật sơ cứu gãy xương

Cho dù là gãy xương kín hay gãy xương hở thì công tác sơ cứu gãy xương cũng phải được tiến hành nhanh chóng chính xác tại nơi xảy ra tai nạn.

Các biện pháp cầm máu tạm thời

Trước khi tiến hành sơ cứu mạch máu, cần phải nhận định được vết thương mạch máu thuộc động mạch, tĩnh mạch hay mao mạch.

Kỹ thuật băng

Khi sử dụng băng cuộn nếu băng không đúng sẽ gây ra các thương tổn vùng mô bên dưới, vùng lân cận hoặc tạo ra sự khó chịu cho nạn nhân.

Rửa tay thường quy phòng ngừa nhiễm khuẩn

Vệ sinh đôi tay là biện pháp quan trọng nhất trong việc phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện vì đôi bàn tay là phương tiện quan trọng làm lan truyền các tác nhân gây nhiễm khuấn đã được nghiên cứu rất nhiều và không còn là vấn đề tranh cãi.

Sát khuẩn tay bằng dung dịch cồn

Trước khi di chuyên bàn tay từ vùng cơ thể nhiễm khuẩn sang vùng sạch trên cùng một người bệnh và bàn tay không dính máu, không dính dịch tiết của người bệnh.

Vệ sinh vùng hậu môn sinh dục cho người bệnh

Những người bệnh nặng không tự chăm sóc vệ sinh được. Hằng ngày ta cần giúp họ rửa sạch vùng hậu môn sinh dục, nhất là khi người bệnh dại, tiểu tiện không tự chủ.

Kỹ thuật mang găng vô khuẩn

Trên lâm sàng người ta thấy một tỷ lệ lớn các mầm bệnh trong các bệnh phẩm đồng nhất với các vi khuẩn cư trú trên da tay, nó được coi như một chỉ số quan trọng trong việc xác nhận nhiễm khuân bệnh viện.

Kỹ thuật rửa tay vô khuẩn ngoại khoa

Rửa tay ngoại khoa được áp dụng bắt buộc cho phẫu thuật viên và người phụ mổ trước khi tiến hành phẫu thuật, chuẩn bị dụng cụ vô khuẩn hay thực hiện các chăm sóc đặc biệt.

Kỹ thuật mặc và cởi áo choàng vô khuẩn

Người phụ khi mặc áo không tiếp xúc tay với mặt ngoài của áo và tay của người mặc. Áo bị coi là nhiễm khuẩn khi bị chạm vào người phụ giúp.

Chuẩn bị dụng cụ tiệt khuẩn y tế

Đảm bảo không cho vi sinh vật, bụi và hơi ẩm xâm nhập. Dụng cụ trong gói/hộp phải được giữ nguyên tình trạng vô khuẩn từ sau khi tiệt khuẩn đến khi dùng.

Kỹ thuật khử khuẩn tiệt khuẩn dụng cụ y tế

Hấp ướt: là phương pháp thông thường và thích hợp nhất để tiệt uẩn cho tất cá các dụng cụ dùng trong các thủ thuật xâm lấn chịu được nhiệt và độ ẩm.

Sử dụng bô vịt, bô bẹt cho bệnh nhân

Khi người bệnh không thể rời khỏi giường để đi đến nhà vệ sinh đi tiêu tiểu, người điều dưỡng cần cung cấp bô dẹt để họ sử dụng tại giường. Trong các dụng cụ sử dụng để bài tiết tại giường có hai loại bô dẹt là phù hợp.

Hỗ trợ dinh dưỡng cho người bệnh

Dinh dưỡng là một nhu cầu cơ bản của mỗi người, nhưng đối vối người bệnh do ảnh hưởng của bệnh tật nên thường cảm thấy ăn không ngon miệng nhất là những người bệnh trong giai đoạn ủ bệnh và toàn phát bệnh.

Kỹ thuật đặt ống thông dạ dày

Trên lâm sàng thường gặp đặt ống thông dạ dày trong hỗ trợ việc nuôi dưỡng, cho thuốc người bệnh đối với những người bị mất khả năng ăn uống bằng đường miệng.

Đặt ống thông vào trực tràng

Trong điều trị người ta đưa nước, chất dinh dưỡng, thuốc vào làm đại tràng giãn ra để làm lỏng phân và có thể đưa các chất dinh dưỡng, thuốc vào cơ thể qua đường ruột.

Kỹ thuật thụt tháo cho bệnh nhân

Thụt tháo là một phương pháp làm sạch phân ở đại tràng, bằng cách kích thích nhu động ruột thông qua sự truyền một thể tích lớn dung dịch vào đại tràng, kích thích tại chỗ của trực tràng và đại tràng sigma.

Kỹ thuật thông tiểu nữ

Tính chất nước tiểu bình thường là trong. Nước tiểu mới bài xuất ra thường sạch, không có cặn lắng, nước tiểu dẫn lưu qua ống thông thường trong không có cặn lắng nhưng thỉnh thoảng có một vài mảnh vụn niêm mạc.

Kỹ thuật thông tiểu nam

Niệu đạo là đường dẫn nước tiểu đến bàng quang, ở nam, niệu đạo dài khoảng 20 cm dùng để vận chuyển nước tiểu và tinh dịch.

Dẫn lưu nước tiểu liên tục

Dẫn nước tiểu liên tục là dùng ống thông cố định, lưu giữ một thời gian để dẫn nước tiểu từ bàng quang vào túi đựng nước tiểu vô khuẩn.

Kỹ thuật rửa bàng quang liên tục

Đối với người bệnh có bàng quang bị nhiễm trùng, rửa bàng quang bằng cách truyền nhỏ giọt dung dịch rửa kèm kháng sinh.

Điều dưỡng ghi chép và theo dõi lượng dịch vào ra của bệnh nhân

Dịch vào bao gồm tất cả dịch hiển nhiên như là nước, sữa, nước trái cây, cà phê, trà, và toàn bộ khối lượng dịch đường tĩnh mạch, bao gồm truyền máu và bất cứ loại dịch nào được đưa vào theo đường tĩnh mạch.