Cỏ dùi trống: chữa đau mắt nhức đầu

Cỏ dùi trống, Cốc tinh thảo - Eriocaulon sexangulare L, thuộc họ Cỏ dùi trống- Eriocaulonaceae.

Mô tả

Cây thảo mọc thành bụi. Lá rộng hình dải, dài 15 - 40cm, rộng 6 - 8mm, nhẵn, có nhiều gân, có vách. Cuống cụm hoa có 6 cạnh sắc, xoắn lại nhiều hay ít, dài 10 - 55cm. Đầu hoa hình trứng hay hình trụ, đường kính 4 - 6mm, có lá bắc kết lợp dày, các lá bắc ngoài màu vàng, các lá bắc trên xám xám, hoa mẫu 3, trừ hoa đực có hai lá đài; bao phấn đen.

Ra hoa quanh năm.

Bộ phận dùng

Đầu hoa - Flos Eriocauli, thường gọi là Cốc tinh thảo.

Nơi sống và thu hái

Cây mọc trên đất ẩm lầy đến độ cao 800m ở Quảng Ninh, Hải Hưng, Bắc Thái, Hà Bắc. Cũng phân bố ở các xứ nóng.

Tính vị, tác dụng

Vị the, hơi ngọt, tính bình; có tác dụng tán phong nhiệt, làm sáng mắt và sát trùng.

Công dụng, chỉ định và phối hợp

Chữa đau mắt do phong nhiệt (viêm kết mạc, màng mộng), nhức đầu, đau răng, đau cổ họng, thông tiểu và trị ghẻ lở. Ngày dùng 12 - 16g dạng thuốc bột hay thuốc sắc.

Đơn thuốc

Viêm giác mạc: Cốc tinh thảo 16g, Phòng phong 16g, tán nhỏ; ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 - 2g.

Thiên đầu thống: Cốc tinh thảo 8g, Địa long (Giun đất) 1g, Nhũ hương 4g. Các vị tán nhỏ, mỗi lần 4g, đốt, xông khói vào lỗ mũi.

Ghi chú

Ở Trung Quốc, người ta thường dùng các loài Cốc tinh thảo khác - Eriocaulon buergerlanum Koern và E. sieboldianum Sieb, et Zucc. Ở nước ta, loài Cỏ dùi trống nam - Ericocaulon australe R. Br cũng có thể dùng.