Khối u phần xương hàm mặt

U do răng

Nang chân răng (Radicular Cyst)

Nguyên nhân: do răng nhiễm trùng

Điều trị:

Nang nhỏ: điều trị bảo tồn răng + lấy nang

Nang lớn: nhổ răng + lấy sạch nang

Dự phòng: Vệ sinh răng miệng, điều trị sớm răng sâu.

Nang thân răng (Dentigerous cyst)

Nguyên nhân: Do răng ngầm là 1 răng vĩnh viễn hay răng dư. Thường liên quan đến răng vĩnh viễn mọc trễ (R8 hàm dưới hay R3 hàm trên). Khi đó khám thấy thiếu một răng trên cung hàm.

Điều trị: Lấy nang và răng.

U men (Améloblastoma)

U men là từ gọi tắt của u nguyên bào tạo men xuất phát từ biểu mô của ngoại phôi bì của bộ máy tạo răng. Ngoài ra, 30% u men còn xuất phát từ biểu mô của nang răng tân tạo.

Một số u men còn có nguồn gốc hỗn hợp, nghĩa là có cả sự tăng sinh các thành phần trung mô + tăng sinh biểu mô.

Được xếp vào loại u giáp biên vì:

Tính chất lành tính: phát triển tại chỗ, không di căn.

Tính chất ác tính: không có vỏ bao, có tính chất xâm lấn mạnh và phá hủy xương. Hay tái phát và thoái hóa.

Điều trị: bảo tồn bóc tách lấy u nếu u nhỏ. Cắt đoạn xương hàm nếu u phát triển. lớn.

U răng (Odontoma)

U bao gồm các cấu trúc răng:  men,  ngà,  tủy,  cement.

Vậy u răng là u hỗn hợp vì có nguồn gốc từ biểu mô lẫn trung mô. Rất ít tái phát.

Điều  trị:  Lấy toàn bộ khối u.

U không do răng

U xương (Osteoma)

U thường ở hàm trên, sờ cứng, đính chặt vào xương hàm.

U không có cuống, da niêm phù bình thường, tiến triển chậm, không đau nhức, hay tái phát, có thể làm biến dạng mặt. R trên khối u không bị ảnh hưởng.

Điều trị: U còn nhỏ, không gây biến dạng mặt → theo dõi.

U lớn → phẫu thuật đục vát.

U xơ xương (Ostefibroma)

Thường gặp ở hàm dưới, phát triển chậm.

Khi u còn nhỏ chưa làm phồng ngách lợi, không có triệu chứng, chỉ phát hiện qua X-quang.

Khi u lớn là khối tròn đều, bờ rõ cứng như xương. Sờ thấy mật độ chắc có tính đàn hồi như cao su do vỏ xương bị phá hủy. Răng trên khối u có thể lung lay, có thể bị thay đổi vị trí hoặc bị nhổ, ổ răng thường đầy sớm.

Điều trị: Nhổ răng liên quan trên khối u rồi bóc tách lấy toàn bộ u (sẽ chảy máu nhiều, thường lấy hết u thì máu hết chảy).