Xôi sắn, Hướng dẫn cách làm

Đây là món ăn của người dân Thái vùng Tây Bắc. Sắn bà con đào từ nương về bóc vỏ, rửa sạch rồi nạo thành từng sợi nhỏ trộn lẫn với gạo nếp cho vào chõ đồ lên.

Để xôi dẻo, nắm tay không dính, lâu thiu, bà con không dùng các loại chõ sành, chõ kim loại vì có nhược điểm thường gây ra “ướt xôi” không ngấm nước.

Cái chõ này được làm bằng những khúc gỗ có đường kính nhỏ, gỗ mềm đem về cắt khúc, đục rỗng giữa, tạo dáng đẹp như một đài hoa, thon nhỏ từ dưới lên trên, đáy chõ có hai thanh tre nhỏ để đặt tấm đan thưa đỡ gạo khi cho gạo vào chõ xôi. Phần chõ lại được đặt trên một cái ninh đồng, thay cho nồi. Dùng loại chõ gỗ có ưu điểm gỗ hút hơi nước lên, xôi chín dẻo, khô. Khi xôi chín bà con đổ xôi ra mâm, dàn mỏng dùng quạt, quạt cho xôi nguội nhanh. Rồi cho xôi vào các “giỏ” đan bằng mây có nắp đậy, có quai treo lên cột nhà. Đến bữa đem ra dùng hoặc đem đi làm nương ăn rất tiện. Thức ăn chỉ cần là gói muối ớt, hoặc con cá nướng.

Ăn xôi sắn chấm với muối ớt rất ngon: gạo nếp đậm ngọt, sắn bùi, muối mặn, ớt cay rất lạ miệng, ăn chỉ thấy no, không biết chán. Loại xôi sắn từ lâu được coi như một món ăn truyền thống kết tinh được nét đẹp văn hoá từ bộ đồ xôi: chõ gỗ, ninh đồng và cách chế biến gạo nếp với sắn nạo của dân tộc Thái Tây Bắc. Đến nay xôi sắn vẫn là món “cơm” chủ lực của các gia đình.