Trám thu
Cái khó của cách làm trám là sao có thể xác định được độ nóng già của nước om một cách chính xác. Nước non chưa đủ độ thì quả trám coi như là sống nguyên, sượng ngầm ngầm.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Những trái trám thon đều, vút nhọn hai đầu như chiếc thoi thợ dệt, màu quả tím sậm, gần như màu đen, gọi là chín già đúng độ. Sau khi om hoặc kho, trám không còn vị chát mà thay vào đó là cái bùi bùi ngầy ngậy, thơm đặc trưng.
Trám mua về đem cho vào một chiếc rổ nhỏ, dùng một bát cơm xát mạnh cả rổ trám cho bong hết vỏ lớp phấn và ra hết phần nhựa chát. Để ráo, đổ vào một chiếc liễn sành hay âu sứ (tuyệt đối không dùng đồ đồng hay nhôm, kẻo trám ngả màu luôm nhuôm, vừa khó coi lại vừa có vị chan chát, đăng đắng). Đun nước nóng già rồi cho vào một chút muối, nếm thấy đậm miệng hơn nước canh thì đem đổ vào liễn, đậy vung cho kín, gọi là om trám. Để thêm chừng vài ba tiếng là được.
Cái khó của cách làm trám là sao có thể xác định được độ nóng già của nước om một cách chính xác. Nước non chưa đủ độ thì quả trám coi như là sống nguyên, sượng ngầm ngầm. Nhưng nước càng sôi, tưởng trám càng nhừ thì lại đâm ra càng rắn.
Trám ấy đem ăn vã, chấm với muối vừng rang nhạt, thì chỉ thấy no mà không biết chán. Trái trám om vừa thay cho vị chua đậm của món cà dầm hay dưa gang nén, lại thêm chút béo bùi lạ miệng, vừa như để cho người Hà Nội nhẩn nha chờ đợi mấy ruộng cải Đông Dư bén nắng hanh vàng...
Người Hà Nội gốc ăn trám lại không chỉ giản đơn như vậy. Trám om rồi đem cắt đôi theo chiều dọc, bỏ hạt. Thịt nạc vai băm nhỏ, trộn với nước mắm ngon, mộc nhĩ, hành khô, nấm hương, đem nhồi vào hai mảnh cùi trám rồi úp lại như cũ để vào chiếc liễn sứ nhỏ, đậy kín nắp, cho hấp cách thủy. Trước khi ăn, nêm vào mấy nhánh rau mùi đầu mùa và chút bụi hạt tiêu...
Có nhà thích vị béo thì đem trám nhồi rán trong mỡ sôi già. Trám nhồi đi với cơm gạo mùa mới thổi chín nục, chín nà thì già ăn trẻ lại, gái ăn đắt chồng...
Thế còn giống trám trắng, còn gọi là trám xanh, thì sau khi om trong nước nóng già, cũng mới đem ăn thay dưa cà hay là nhồi thịt hấp. Nhưng với loại trám này thì người Hà Nội đa phần dùng kho với cá, với thịt. Nhớ để trám lót dưới đáy niêu. Chừng khi thịt cá chín nhừ, mỡ tương thấm đẫm, bốc hơi ngào ngạt, thì hãy nhấc ra. Đến bữa, chắc chắn ai ai cũng sẽ chỉ săm soi tìm chọn mấy miếng trám bở mềm mà cho vào bát thôi, thịt với cá thì nhường cho lũ trẻ.
Bài viết cùng chuyên mục
Chè củ năng hột lựu
Sau khi luộc hết phần củ năng tẩm bột mới thả củ năn xắt sợi, mít chín vào nước đường, khuấy đều, để sôi lại là được. Mít chín và sợi củ năng sẽ tạo mùi rất đặc trưng cho món chè. Múc chè ra chén, chia củ năng vào.
Cách làm dừa kho cà chua
Dừa chọn loại cùi dầy vừa phải vì loại này thịt mềm mà vẫn thơm. Dùng dao hoặc nạo để gọt sạch lớp vỏ cứng bên ngoài, rửa sạch rồi xắt dừa thành những miếng vuông vừa ăn.
Gà luộc phết dầu vừng (dầu mè)
Gà làm sạch, nội tạng để riêng. Cho gà vào nồi, đổ ngập nước vào đun, cho chút muối và bột canh, hành củ, vài lát gừng. Khi nước sôi, vặn nhỏ lửa, đun vừa chín, vớt gà ra đĩa, rưới đều dầu vừng khắp mình con gà.
Bún gỏi dà
Xương heo hầm với 3,5 lít nước + hành tím + muối. Hầm nhỏ lửa, vớt bọt liên tục trong khoảng 2 giờ, lấy khoảng 3 lít nước dùng, vớt bỏ xác xương, hành... Giữ nóng nồi nước dùng trên bếp.
Tai heo xào sả ớt
Tai heo cạo rửa sạch, luộc vừa chín tới sau đó thái mỏng khoảng 3 ly, cho dầu ăn hoặc mỡ vào chảo, đợi dầu nóng cho tiếp tỏi, sả ớt, ngũ vị hương vào
Ngỗng quay miền nam
Ruột bánh mì ngâm với sữa cho mềm, lấy ra vắt cho khô. Thịt heo bằm, gan gà, cũ hành, tỏi, ruột bánh mì, hành lá, ngò bằm nhỏ, muối, tiêu, trộn đều, xong nhét vào bụng ngỗng.
Xôi vò
Nếp vo sạch, ngâm độ 5 giờ (tiện nhất là ngâm cách đêm cho khỏi mất thì giờ) đem ra đổ vào một cái rổ, cho ráo nước.
Chả đùm
Lót miếng mỡ chài vào trong tô, vắt phần mỡ chài thừa ra ngoài miệng tô, cho hỗn hợp thịt gan băm vào tô cho đầy miệng tô, ém bằng mặt và chặt tay hỗn hợp, kéo phần mỡ thừa ngoài miệng tô đậy lên mặt thịt cho kín.
Cách làm cá mũ trưng kỳ lân
Cá làm sạch, bổ dọc đôi theo cá, lóc bỏ xương ống, rắc muối tiêu, dầu mè, nhét thịt dăm bông, nấm đông cô, gừng vào bên trong con cá, bên ngoài cắt xéo
Cá lóc nấu canh khế
Nhớ canh nước như thế nào cho đủ cả nhà ăn, tránh trường hợp nấu nước cạn, hay cảm thấy ít mà chế nước thêm vào, vì làm như thế nồi canh sẽ bị tanh mùi cá.
Gỏi cuốn chay
Nấm rơm gọt ngâm nước muối, rửa sạch, tai nào lớn chẻ làm tư, nhỏ chẻ hai, vắt ráo, xào qua nếm chút muối.
Lẩu ngũ hoa
Xào sơ sả, hành, ớt, tương ớt vào đảo qua. Cho tất cả vào nồi nước dùng đang sôi, nêm nếm gia vị (nước mắm, đường, me). Bắc nồi nước dùng xuống, lược nước để làm nồi lẩu.
Cách làm cá ướp xì dầu bỏ lò
Ướp cá với xì dầu, tương, gừng thái nhỏ và muối, tiêu trong 10 phút, Rán cá vàng 2 mặt và bỏ vào lò nướng ở nhiệt độ 28 độ C trong 7 phút.
Ba rọi xào mắm ruốc
Thịt ba rọi trụng nước sôi, hơi chín, thái sợi vuông dài ( bằng cán đũa ). Cho dầu hột điều + xả cô chảo phi cho thơm, kế đến cho thịt + mắm + đường + 1/4 cup nước lèo (chicken broth) rộn đều.
Cách làm ốc len xào dứa
Số bột trên chia ra làm 3 phần bằng nhau, Một phần để nguyên, một phần trộn với một ít bột môn tím, một phần cho vào ít phẩm vàng nhạt
Nước sen dừa
Cho hạt sen vào nồi cùng với nước lã, đun sôi hớt bọt, kéo nồi ra cạnh bếp đun sôi âm ỉ khoảng 1 tiếng cho sen chín mềm, vớt sen ra để riêng. Nước luộc sen lọc sạch lấy nước trong để nguội.
Cánh gà chiên bơ
Bột chiên dòn, 1 tsp muối trộn cho thật đều, cánh gà đã trộn đều với trứng lăn qua bột chiên dòn khô, để cho bột dính với cánh gà 1 hồi lăn qua bột khô 1 lần nữa cho dính 1 lớp hơi dầy.
Tré Bình Định
Thịt đầu heo, thịt đùi heo luộc lên, xắt miếng vừa ăn. Củ riềng thái sợi. Trộn hỗn hợp củ riềng, thịt heo, tỏi và nêm gia vị vừa ăn.
Chè hạt lựu
Đậu xanh cà vỏ nấu vừa chín còn nguyên hạt. Rau câu ngâm nước rồi vớt ra để ráo. Đong rau câu bao nhiêu thì đong lượng nước bấy nhiêu, bắc lên bếp nấu cho tan, vớt bọt.
Dưa leo bóp xổi
Dưa leo rửa sạch để nguyên vỏ, xẻ dọc lấy sạch ruột, cắt ngang làm hai, bào mỏng theo chiều đứng của trái dưa, bày dưa ra đĩa để rau quế và ớt cắt sợi lên.
Gỏi mận
Tôm cắt râu, cắt chân, phi dầu nóng với chút tỏi cho tôm vào, tôm chín đỏ thì cho 1 chút muối và đường cho tôm được bóng mướt, rút cạn nước bắc xuống
Cách kho cá
Chuẩn bị muối, tiêu, nước mắm, đường, nước màu hay còn gọi là nước màu dừa (một dạng caramel chế biến từ đường nấu cho thành dạng sệt
Các nấu thịt kho khô (kho tiêu)
Việc chọn loại nạc thăn lưng heo để làm món kho khô là hoàn toàn hợp lý vì thời gian kho lâu, nước kho sánh đặc, miếng thịt sẽ săn lại và gần như khô
Yaourt miền nam
Sửa đặc khui ra đổ vào thau, chế vào thau sửa 1 lon sửa bò nước sôi, dùng muổng khuấy cho sửa tan đều.
Chè xôi trứng Thái Lan
Trứng gà lấy lòng đỏ đánh bông với sữa cùng lá nếp. Đổ ra từng đĩa nhỏ rồi hấp chín. Gạo nếp đem đồ thành xôi, trộn với nước cốt dừa và đường đơm ra đĩa.
