Trám thu
Cái khó của cách làm trám là sao có thể xác định được độ nóng già của nước om một cách chính xác. Nước non chưa đủ độ thì quả trám coi như là sống nguyên, sượng ngầm ngầm.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Những trái trám thon đều, vút nhọn hai đầu như chiếc thoi thợ dệt, màu quả tím sậm, gần như màu đen, gọi là chín già đúng độ. Sau khi om hoặc kho, trám không còn vị chát mà thay vào đó là cái bùi bùi ngầy ngậy, thơm đặc trưng.
Trám mua về đem cho vào một chiếc rổ nhỏ, dùng một bát cơm xát mạnh cả rổ trám cho bong hết vỏ lớp phấn và ra hết phần nhựa chát. Để ráo, đổ vào một chiếc liễn sành hay âu sứ (tuyệt đối không dùng đồ đồng hay nhôm, kẻo trám ngả màu luôm nhuôm, vừa khó coi lại vừa có vị chan chát, đăng đắng). Đun nước nóng già rồi cho vào một chút muối, nếm thấy đậm miệng hơn nước canh thì đem đổ vào liễn, đậy vung cho kín, gọi là om trám. Để thêm chừng vài ba tiếng là được.
Cái khó của cách làm trám là sao có thể xác định được độ nóng già của nước om một cách chính xác. Nước non chưa đủ độ thì quả trám coi như là sống nguyên, sượng ngầm ngầm. Nhưng nước càng sôi, tưởng trám càng nhừ thì lại đâm ra càng rắn.
Trám ấy đem ăn vã, chấm với muối vừng rang nhạt, thì chỉ thấy no mà không biết chán. Trái trám om vừa thay cho vị chua đậm của món cà dầm hay dưa gang nén, lại thêm chút béo bùi lạ miệng, vừa như để cho người Hà Nội nhẩn nha chờ đợi mấy ruộng cải Đông Dư bén nắng hanh vàng...
Người Hà Nội gốc ăn trám lại không chỉ giản đơn như vậy. Trám om rồi đem cắt đôi theo chiều dọc, bỏ hạt. Thịt nạc vai băm nhỏ, trộn với nước mắm ngon, mộc nhĩ, hành khô, nấm hương, đem nhồi vào hai mảnh cùi trám rồi úp lại như cũ để vào chiếc liễn sứ nhỏ, đậy kín nắp, cho hấp cách thủy. Trước khi ăn, nêm vào mấy nhánh rau mùi đầu mùa và chút bụi hạt tiêu...
Có nhà thích vị béo thì đem trám nhồi rán trong mỡ sôi già. Trám nhồi đi với cơm gạo mùa mới thổi chín nục, chín nà thì già ăn trẻ lại, gái ăn đắt chồng...
Thế còn giống trám trắng, còn gọi là trám xanh, thì sau khi om trong nước nóng già, cũng mới đem ăn thay dưa cà hay là nhồi thịt hấp. Nhưng với loại trám này thì người Hà Nội đa phần dùng kho với cá, với thịt. Nhớ để trám lót dưới đáy niêu. Chừng khi thịt cá chín nhừ, mỡ tương thấm đẫm, bốc hơi ngào ngạt, thì hãy nhấc ra. Đến bữa, chắc chắn ai ai cũng sẽ chỉ săm soi tìm chọn mấy miếng trám bở mềm mà cho vào bát thôi, thịt với cá thì nhường cho lũ trẻ.
Bài viết cùng chuyên mục
Mướp dồn thịt
Mướp tròn, thì làm như cà tô mát, lấy muỗng nhỏ lấy bớt hột, và ruột mướp ra, để riêng ra. Để muối vào trong lòng ruột trái mướp, úp ngược lại, cho nước muối chảy ra.
Thạch pho mát
Ngâm rau câu với nước cho nở. Đặt lên bếp, đun lửa nhỏ cho đến khi rau câu trong vắt. Cho đường, nấu tan rồi tiếp tục cho sữa vào.
Trứng cút bao quản
Luộc trứng, cho trứng vào nồi với nước muối loãng, đặt lên bếp, khuấy nhẹ, chờ nước sôi, đun thêm 5 phút.
Cách làm bò nướng mù tạt
Lạng bỏ mỡ bò, trộn đều phụ gia gồm mù tạt, Brandy, dầu và hạt tiêu rồi phết đều lên thịt, Vun than hồng lên, nướng thịt trong 6 phút hoặc đến độ chín như ý.
Bánh Tiramisu
Bánh Tiramisu là món tráng miệng Ý nổi tiếng thế giới với hương vị cà phê nồng nàn, béo ngậy từ kem phô mai mascarpone và chút đắng nhẹ từ bột cacao.
Gà xé phay
Làm sạch gà, đun nước cho sôi lăn tăn rồi thả gà vào luộc, luộc khoảng 5 phút tính từ lúc nước đã sôi hẳn. Sau đó tắt lửa, om gà trong khoảng 7-10 phút (tùy thuộc vào độ lớn, tuổi của gà) khi gà đã chín, vớt ra, để nguội.
Giò heo rim nước dừa
Giò heo cạo sạch, xát muối thật kỹ, rửa, chặt khoanh dày 3cm. Khuấy tan bột ướp thịt xá xíu với 1 muỗng canh nước, cho tỏi băm nhuyễn + tiêu + muối + nước tương vào khuấy đều.
Cách làm cá sốt hấp trứng
Cá hường lóc lấy thịt cá chừa đuôi và đầu, phần thịt cá cắt hạt lựu, trộn hỗn hợp: thịt cá, cá hồi, thịt nguội, nêm muối, tiêu, đường, rượu trắng, mùi.
Cá tràu nấu dọc môn, ám chuối con
Chọn cá tràu 1 kg trở lên, khi làm vẫn giữ bộ lòng. Dùng dao sắc khía trên mình cá mặt võng. Cho ướp nghệ bột, tiêu, hành, ít nước mắm. Không cho muối để tránh dính chảo.
Bánh bao chay
Xào nấm, mì căn, và cải bẹ với 2 muỗng canh dầu, cho gia vị, bánh mì, và củ cải trắng vào, đảo đều, rót nước xốt vào, để nguội, dùng làm nhân.
Cá sốt hấp trứng ba miền
Cá hường lóc lấy thịt cá chừa đuôi và đầu. Phần thịt cá cắt hạt lựu. Trộn hỗn hợp: thịt cá, cá hồi, thịt nguội. Nêm muối, tiêu, đường, rượu trắng, mùi. Trứng gà đánh tan, nêm muối, tiêu, đường.
Cá nướng ngói
Cá làm sạch, cắt khúc, lọc lấy phi lê cá ướp với chút bột nêm, tiêu, đường, ớt bột (saté) để chừng 30 phút (hay lâu hơn cho cá được thắm) cho ngấm đều gia vị.
Kim tiền kê
Lạp xường chọn loại to, cắt khoanh tròn, dày như miếng thịt. Ướp tất cả với 1 ít tiêu, đường, hạt nêm, rượu thơm, xì dầu, dầu hào khoảng 3 tiếng cho thấm gia vị.
Măng xào thịt heo xay
Cho chút dầu vào chảo phi gừng tỏi cho thơm, rồi cho thịt heo vào xào chín, kế đến gia vị xào tiếp khoảng 1 phút thì cho măng vào nấu thêm 5 đến 10 phút khi thấy nước cạn vừa đủ nữa là được.
Bánh tôm chiên
Tôm sú rửa, xóc ráo, ướp muối ớt, để ngấm 15 phút, cho vào rổ thưa ráo nước, xếp vào rổ hấp, cho vào xoong hấp chín, đem ra bóc vỏ + bỏ đầu chừa đuôi.
Phở tôm
Gừng, hành nướng thơm rửa sạch. Vỏ tôm, hoa hồi, quế, nước mắm, đường, muối, tôm bóc vỏ bỏ đường phân, rửa sạch, cắt đôi rtần trong nước dùng.
Món gỏi cá đặc sản của Ba Ngòi Cam Ranh
Cá tươi gồm: cá cơm trỏng, cá mai, cá lép, cắt bỏ đầu, đuôi, vi cá, rồi làm vảy, cắt sát lườn cá, rửa sạch lấy hết máu ở xương cá, và tách ra làm hai bỏ xương giữ phần thịt dùng làm gỏi.
Mousse chocolat express
Bẻ sô cô la ra từng miếng nhỏ, Để trong một cái nồi nhỏ, để vào một cái nồi khác để trên lửa, trong nước đã thật sôi, khi thấy sô cô la đã tan đều, bất ra khỏi bếp, bỏ bơ vào, lấy cây dầm quậy thật mạnh tay.
Xốt cà chua
Làm sốt cà chua từ các nguyên liệu trên (bài căn bản) là chắc nui à (cho tất cả các món cá cũng như thịt).
Gỏi cuốn chay
Nấm rơm gọt ngâm nước muối, rửa sạch, tai nào lớn chẻ làm tư, nhỏ chẻ hai, vắt ráo, xào qua nếm chút muối.
Canh chua cá bông lau (hay cá hú)
Chà muối rửa sạch, cắt khoanh 1-2cm bề dày chảo nóng cho 3 muỗng súp dầu + 2 tép tỏi đập dập, cho cá vào chiên sơ lấy ra.
Cá rô kho tộ
Nồi đất để nóng cho 2 thìa súp dầu, 2 thìa súp đường quậy tan, để lửa trung bình. Đường ngả màu vàng cho cá vào đảo nhanh tay, trở đều.
Xúp vằn thắn
Hầm xương lợn, lọc lấy nước trong. Cho nấm đông cô vào, nêm gia vị vừa ăn. Trộn tôm, thịt, cà rốt, nấm mèo, nêm gia vị vừa miệng. Để ít phút cho ngấm. Vo lại thành viên, gói vào lá vằn thắn.
Bún ốc
Lấy nước vo gạo vừa đủ ngâm lượng ốc muốn làm, ngâm ốc qua 12 giờ cho ốc nhả sạch đất bùn vớt ra rửa sạch lại, chặt bỏ trôn ốc, cạy miệng, moi lấy nạc, gỡ bỏ mày ốc, nặn bỏ phần ruột phân.
Cách làm bánh cay
Dùng một bàn bào có nhiều lỗ nhỏ, cầm nghiêng khúc khoai, chà khoai vào bàn chà cho khoai thành dạng bột ướt, khi chà thấy sợi tim cứng trong ruột củ khoai thì rút ra bỏ đi.
