Kuptoral: thuốc điều trị đau trong ung thư đường tiêu hóa

Hoạt chất: Fluorouracil.

Phân loại: Thuốc chống ung thư, loại chống chuyển hóa.

Dạng thuốc và hàm lượng

Dung dịch tiêm: Mỗi ống 5mL: Fluorouracil 250mg.

Chỉ định

KUPTORAL được sử dụng để điều trị các chứng đau trong ung thư đại tràng, trực tràng, vú, dạ dày, tụy. KUPTORAL còn sử dụng hỗ trợ trong điều trị các u xơ cứng. Fluorouracil ít hiệu quả hơn trong điều trị ung thư buồng trứng, cổ tử cung, bàng quang, gan, tụy. Ngoài ra, Kuptoral còn được sử dụng trong điều trị sarcom (bệnh Hodgkin, sarcom lưới, sarcom sợi, sarcom lympho).

Cách dùng

Tiêm truyền tĩnh mạch (phương pháp 1)

Tiêm truyền trong động mạch vùng (phương pháp 2)

Liều dùng

Tiêm truyền tĩnh mạch (phương pháp 1)

Liều hàng ngày: 5-15 mg/kg được pha loãng trong 300-500mL dung dịch Glucose 5% tiêm truyền tĩnh mạch với tốc độ 40 giọt/phút trong 5 ngày. Nếu không thấy biểu hiện độc tính, tiếp tục tiêm truyền tĩnh mạch 5-7,5 mg/kg cho mỗi ngày sau.

Tiêm truyền trong động mạch vùng (phương pháp 2)

Liều hàng ngày: 5-15 mg/kg pha loãng trong 20-100mL dung dịch Glucose 5% truyền trong 10-20 ngày.

Kết hợp với xạ trị

Liều hàng ngày: 5-10 mg/kg được sử dụng theo phương pháp 1 hoặc 2, hoặc sử dụng gián đoạn 1-2 lần mỗi tuần.

Kết hợp với các thuốc chống ung thư khác

Liều hàng ngày: 5-10 mg/kg được sử dụng theo phương pháp 1 hoặc 2, hoặc sử dụng gián đoạn 1-2 lần mỗi tuần.

Chống chỉ định

Người bệnh suy dinh dưỡng; suy tủy; nhiễm khuẩn nặng; người bệnh có tiền sử quá mẫn cảm với thuốc; phụ nữ có thai hoặc nghi ngờ có thai và phụ nữ cho con bú.

Thận trọng

Rối loạn trên da như ban đỏ, phồng da, ăn mòn da, đau vùng động mạch do tiêm truyền và sau đó tiến triển thành hoại tử vùng da tiêm truyền. Nếu các tác dụng này xuất hiện nên ngưng ngay thuốc, và tiến hành điều trị thích hợp. Những triệu chứng có thể xảy ra khi tiêm trong động mạch gan như rối loạn bài tiết gan-mật (như viêm và hoại tử túi mật).

Do u mạch và viêm tĩnh mạch, tốc độ tiêm truyền nên điều chỉnh chậm đến mức có thể.

Khi bẻ thuốc ống, nên sử dụng vải có tẩm cồn để bẻ, để tránh những vụn thủy tinh rơi lẫn vào trong ống thuốc.

Nếu phát hiện những vật thể lạ trong ống thuốc khi nhìn bằng mắt thường thì không nên sử dụng.

Cảnh báo

Độc tính có thể xảy ra khi sử dụng trên những người bị thiếu hụt dehydropyrimidin dehydrogenase; vì vậy phải thận trọng khi sử dụng. Bởi vì phương pháp điều trị luân phiên Methotrexat và Fluorouracil có thể mang lại nguy cơ cao, bệnh nhân cần được theo dõi chặt chẽ bởi các thầy thuốc có kinh nghiệm sử dụng các hóa chất điều trị ung thư. Đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng thuốc.

Suy giảm chức năng gan nặng như viêm gan có thể xuất hiện. Các xét nghiệm chức năng gan phải được theo dõi chặt chẽ. Nếu có bất cứ triệu chứng nào xuất hiện phải ngưng sử dụng thuốc và tiến hành điều trị thích hợp.

Bệnh nhân đang bị kiệt sức.

Bệnh nhân bị mủ sau phẫu thuật nặng.

Bệnh nhân suy giảm chức năng gan và thận.

Bệnh nhân bệnh tim hoặc có tiền sử bệnh tim.

Liều dùng hàng ngày không vượt quá 1g.

Fluorouracil không gây quái thai trên thú. Nhưng không nên sử dụng cho phụ nữ có thai hoặc nghi ngờ mang thai.

Viêm ruột nặng (xuất huyết, thiếu máu, viêm ruột hoại tử) và sự mất nước có thể xuất hiện, vì vậy nên theo dõi cẩn thận, nếu bị đau vùng bụng hoặc tiêu chảy, thì phải ngưng thuốc ngay, và cấp cứu kịp thời. Nếu bệnh nhân bị mất nước thì phải bù nước ngay.

Tác động của thuốc trên người lái xe và vận hành máy móc.

Cần thận trọng khi sử dụng cho các đối tượng lái xe và vận hành máy móc.

Sử dụng cho phụ nữ có thai và cho con bú

Thời kỳ mang thai

Chống chỉ định.

Thời kỳ cho con bú

Chống chỉ định.

Tác dụng không mong muốn (ADR)

Tâm thần: Hiếm khi triệu chứng ngoại tháp, liệt mặt, loạn ngôn, vận động khó khăn, mờ mắt, lú lẫn, co giật, mất phương hướng, tê cóng đầu chi, viêm chất trắng ở não, parkinson có thể xảy ra; vì vậy bệnh nhân phải được theo dõi đầy đủ. Nếu các tác dụng này xuất hiện nên ngưng ngay thuốc. Mệt mỏi và chóng mặt cũng thỉnh thoảng xuất hiện.

Dạ dày-ruột: Biếng ăn, buồn nôn, nôn, thay đổi vị giác có thể xuất hiện. Viêm ruột nặng (xuất huyết, thiếu máu cục bo, hoại tử) có thể xảy ra, vì vậy bệnh nhân phải được theo dõi đầy đủ. Nếu đau vùng bụng nặng hoặc tiêu chảy, phải ngưng thuốc ngay và tiến hành điều trị thích hợp.

Tim mạch: Suy tim sung huyết, nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, điện tâm đồ bất thường, đau ngực. Nếu các tác dụng này xảy ra, phải giảm liều hoặc ngưng thuốc.

Huyết học: Giảm toàn thể huyết cầu, giảm bạch cầu, giảm bạch cầu trung tính, thỉnh thoảng xuất hiện thiếu máu, giảm tiểu cầu. Nếu các bất thường về huyết học xuất hiện nên ngưng thuốc và/hoặc tiến hành điều trị thích hợp.

Gan: Hiếm gặp các trường hợp nặng như viêm gan; vì vậy chức năng gan phải được kiểm tra thường xuyên.

Thận: Suy giảm chức năng thận và protein niệu đã được báo cáo.

Mất nước: Nếu xuất hiện tiêu chảy nặng hoặc phân đen, phải ngưng thuốc và/hoặc tiến hành các biện pháp điều trị thích hợp như bù nước.

Tác dụng ngoại ý khác: Viêm dạ dày, mệt mỏi toàn thân, và thỉnh thoảng có hiện tượng rụng lông, tóc.

Thông báo cho Bác sĩ những tác dụng không mong muốn gặp phải khi sử dụng thuốc.

Hướng dẫn cách xử trí ADR

Ngừng sử dụng thuốc. Với các phản ứng bất lợi nhẹ, thường chỉ cần ngừng thuốc. Trường hợp mẫn cảm nặng hoặc phản ứng dị ứng, cần tiến hành điều trị hỗ trợ (giữ thoáng khí và dùng epinephrin, thở oxygen, dùng kháng histamin, corticoid…).

Tương tác với các thuốc khác

Methotrexat, Metronidazol, Tegafu, Leucovorin sử dụng chung với Fluorouracil sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt tính kháng ung thư của thuốc cũng như khi sử dụng chung Allopurinol và Cimetidin.

Quá liều và xử trí

Các biểu hiện của quá liều là: Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, viêm loét đường tiêu hóa, chảy máu đường tiêu hóa, ức chế tủy xương (giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu, mất bạch cầu hạt). Không có thuốc giải độc đặc hiệu. Người bệnh có biểu hiện quá liều Fluorouracil nên được kiểm tra công thức máu ít nhất trong 4 tuần. Nếu có xuất hiện bất thường, cần ngưng dùng thuốc và tiến hành điều trị phù hợp.

Dược lực học

Fluorouracil là một chất chống chuyển hóa pyrimidin có fluor. Khi Fluorouracil chuyển hóa theo con đường đồng hóa, thuốc phong bế phản ứng methyl hóa acid deoxyuridylic thành acid thymidilic. Do đó Fluorouracil cản trở sự tổng hợp acid deoxyribonucleic (DNA) và ức chế kém hơn sự tạo thành acid ribonucleic (RNA).

Vì DNA và RNA cần thiết cho sự phân chia và phát triển của tế bào, mà Fluorouracil lại gây ra thiếu thymin nên làm cho sự phát triển mất cân bằng và tế bào bị chết. Hiệu quả thiếu hụt DNA và RNA càng rõ nét ở các tế bào phát triển nhanh và tốc độ Fluorouracil thâm nhập vào tế bào càng nhanh.

Tác động chủ yếu chống khối u của 5-FU được cho là nhờ sự can thiệp vào quá trình tổng hợp DNA. 5-FU khi vào tế bào khối u sẽ bị chuyển hóa và biến đổi thành F-deoxy UMP cùng một cách giống như uracil, cạnh tranh với deoxyUMP để ngăn chặn men tổng hợp thymidine, từ đó ngăn chặn sự tổng hợp DNA.

Cùng lúc, 5-FU, cũng giống như uracil, tạo thành F-RNA lẫn vào RNA, ngăn chặn sự hình thành RNA ribosom. Cơ chế này cũng được cho là đóng góp một phần vào tác động chống khối u của 5-FU.

Dược động học

Fluorouracil thường dùng tiêm tĩnh mạch và có thời gian bán thải ngắn.

Sau khi tiêm tĩnh mạch thuốc được phân bố vào các khối u, niêm mạc tiêu hóa, tủy xương, gan và các mô khác trong khắp cơ thể. Mặc dù ít tan trong mỡ nhưng Fluorouracil dễ dàng thấm qua hàng rào máu não và phân bố vào dịch não tủy và các mô não.

Tiêm tĩnh mạch, thời gian bán thải trung bình khỏi huyết tương khoảng 16 phút (từ 8 đến 20 phút và phụ thuộc liều dùng). Không còn thấy thuốc ở dạng nguyên vẹn trong huyết tương sau khi tiêm tĩnh mạch 3 giờ.

7-20% thuốc thải trừ ở dạng không biến đổi qua nước tiểu sau 6 giờ, trong số này có tới 90% thải trừ ngay giờ đầu. Phần còn lại chuyển hóa phân giải ở gan tạo ra các chất giáng hóa (carbon dioxid, ure, alpha-fluoro-beta-alanin) không có hoạt tính. Các chất này cũng bài xuất qua nước tiểu sau 3 đến 4 giờ.

Tương kỵ

Fluorouracil tương kỵ với carboplatin, cisplatin, cytarabin, diazepam, doxorubicin, các anthracyclin khác và có thể cả methotrexat. Khi dùng phối hợp với fluorouracil, các thuốc này phải dùng riêng.

Thuốc pha trong dung dịch có kiềm tính, do đó tránh pha trộn với các thuốc có tính acid.

Dùng nước cam, nước hoa quả để pha loãng fluorouracil để uống sẽ gây tủa và làm giảm hấp thu thuốc.

Bảo quản

Bảo quản trong bao bì kín, tránh để lạnh và tránh tiếp xúc ánh sáng.

Bảo quản ở nhiệt độ phòng không quá 30oC.