Nấm mối
Nhưng ngon nhất là những chiếc bánh vừa mới tráng, xông hơi nóng vào mặt, vừa giòn vừa béo vừa ngọt hòa trong vị đắng, chát, chua của các loại rau quả.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Theo một số cư dân miệt Mái Dầm (Phú Hữu, Châu Thành, Hậu Giang), nấm mối chỉ xuất hiện ở đây đúng vào sáng sớm mồng năm tháng năm âm lịch, rồi tàn ngay khi mặt trời vừa rạng . Vì là của hiếm nên mọi nhà phải thức thật sớm để tranh thủ hái những tai nấm mọc đầy các gốc tre còn man mát sương đêm.
Tuy nhiên, nấm mối không phải chỉ xuất hiện vào ngày Tết nửa năm tại Phú Hữu, mà có mặt ở nhiều địa phương khác, sau nhiều ngày “nực giông nực mưa”, trời ầm ào đổ mấy cơn mưa đầu mùa. Tiết trời mát dịu, nước mưa thấm vào đất, tạo nóng ẩm khiến từ các bụi tre, các ổ mối, các vườn dừa, nơi có rễ cây mục nhú lên những tai nấm có màu trắng hồng, bum búp, cao chừng 2cm. Nhỏ hơn nấm rơm một chút, nấm mối mọc từng giề, xinh xinh, “mát mắt”. Vậy là người ta mê mải hái trong niềm vui của một mùa nấm mới.
Nấm hái về được người Phú Hữu dùng làm nhưn thay cho đậu xanh, giá, thịt ba rọi, tôm, để làm một món duy nhất đón Tết Đoan ngọ là bánh xèo. Nấm hái xong, đem về nhà, một người nhẹ tay rửa sạch. Một vài người khác lặt rửa rau sống. “Chuyên gia” đổ bánh, không ngừng tay cho vá bột màu vàng nghệ chan đều lòng chảo, đã tráng sẵn mỡ nước hoặc dầu ăn, phát ra tiếng kêu “xèo xèo” thật vui tai. Bánh đổ xong đem cúng, dọn xuống, cả nhà cùng ngồi bên nhau xúm xít ăn. Nhưng ngon nhất là những chiếc bánh vừa mới tráng, xông hơi nóng vào mặt, vừa giòn vừa béo vừa ngọt hòa trong vị đắng, chát, chua của các loại rau quả: cát lồi, đọt chiết, đọt sộp, đọt xoài, lá lụa, dưa leo... tươi non nõn.
Ở nông thôn Đồng bằng sông Cửu Long, Tết Đoan ngọ là ngày vui lớn thứ nhì trong năm, sau Tết Nguyên đán. Thoát thai từ Trung Quốc, nhưng Đoan ngọ ở đây có ý nghĩa khác, đó là ngày tết giữa năm, hoàn toàn mang bản sắc văn hóa Việt: con cháu đi làm ăn xa đều tụ tập về nhà, cúng kiến tưởng nhớ ông bà cha mẹ. Trong niềm vui sum vầy ấy, người lớn vừa ăn uống vừa kể chuyện mình đã làm được một cách tốt đẹp trong thời gian qua, còn lứa trẻ thầm thì với nhau những buồn vui của tuổi mới lớn. Không khí ngày tết đầm ấm và... ngon ấy cứ diễn ra khi “đáo lệ”.
Ở những nơi khác, nấm mối được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Ăn bắt ngây là nấm mối hầm đuôi heo. Ăn quên thôi khi nấm mối được hầm nước cốt dừa, lá cách. Dù món nào, các thức ăn này cũng tạo cho người thưởng thức cảm giác ngon miệng, khó quên. Múc một ít nước hầm đuôi heo cho vô chén, húp một miếng, “vị ngọt của đất” chan hòa khắp mặt lưỡi, mùi thơm của thịt xông lên mũi. Riêng nước um nóng hổi, bốc hơi, cho mặt lưỡi tê tê vị ngọt bùi, béo đắng, không món nào sánh bằng. Cũng với vị đắng thơm thanh thoát của lá cách, khi xào với nấm sẽ là món ngon. Màu xanh đậm của lá cách lẫn màu ửng hồng của nấm thoảng thơm khiến bụng dạ cồn cào. Gắp nhai sẽ thấy cảm giác giòn, xốp, mịn của các tai nấm cùng vị ngọt hòa vị đắng thơm của lá cách như thấm tận niêm mạc dạ dày. Cắn miếng ớt hiểm xanh, vị cay của nó như nốt nhạc điểm xuyết một cách “điệu đàng”. Ăn như vậy đã ngon, nhưng nấm mối ngon nhất là những tai búp. Cho hột đậu phộng làm nhân rồi lăn nhẹ tai nấm trên dĩa muối ớt, sau đó dùng lá cách gói lại. Nướng vừa chín tới, đây sẽ là một món ngon bảo đảm không nhà hàng nào có được.
Có thưởng thức nấm mối rồi mới biết đây là loài nấm cho ta vị ngọt “ăn đứt” vị ngọt của nấm rơm, nấm mèo. Ngẫm kỹ mới biết nhờ sự “hoang dã” của nó, còn hai loại nấm kia là sản phẩm công nghiệp sản xuất đại trà! Ăn nấm mối (cũng như hơn 100 loài nấm ăn được khác), người ta còn được tăng cường sức đề kháng của cơ thể, chống sự lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, tim mạch... Quả là một thức ăn tuyệt vời vì vừa “sạch” vừa ngon vừa có dược tính.
Bài viết cùng chuyên mục
Nem nướng
Trộn thịt và tất cả các gia vị, nhồi vài lần cho thịt được dai, sau đó vo viên tròn hoặc dẹp tuỳ ý.
Giò heo hầm hắc xì dầu
Chà xát gia vị cho thật thấm đẫm trong ngoài chân giò. Dùng chỉ hay lạt tre ràng chắc chân giò lại. Cho vào một cái nồi, đê qua 2 giờ cho thật thấm gia vị.
Bánh phồng đậu phộng: hướng dẫn cách làm
Rây bột, làm một cái lỗ. Đổ nước, dầu phộng, lòng trắng trứng, lòng đỏ trứng vào để làm thành một niếng bột nhồi. Để qua một bên khoảng 1 giờ.
Chim cút chiên giòn
Dùng giấy thấm lau khô thịt chim cút. Kế đó trộn sauce trong thau nhỏ với hành + tỏi bằm nhỏ + xì dầu + dầu ăn + ngủ vị hương + 1/2 muỗng carry bột + gia vị chút đường + tiêu.
Gà quay mềm
Hoà mạch nha với nước ấm rồi phết đều lên da gà, sau đó đợi gà khô se da lại thì phết thêm mạch nha một lần nữa, để khoảng 10 phút rồi cho gà vào chảo dầu nóng già chiên vàng.
Cá diêu hồng hấp tương
Trộn thịt nạc dăm, nấm mèo, hành lá, tỏi, bột nêm, nhét vào bụng cá, thắt dây kim châm quanh mình cá, phần thịt còn lại vo tròn, xếp xung quanh.
Gỏi bầu cá lóc nướng
Cá lóc làm sạch, ướp ít muối, tiêu trong 15 phút, nướng bằng lửa than, cá chín thì gỡ lấy nạc. Bầu để nguyên vỏ, bỏ phần ruột, cắt sợi, nhũng sơ qua nước sôi, vắt ráo nước.
Bò tái chanh
Củ hành trắng và sả xắt mỏng bỏ vào tô khác, cho chút muối, đường vô trộn đều cỡ mười phút sau, rồi vắt chanh và đổ nước mắm pha sẵn vào chung, mêm vừa miệng.
Bò nướng cá ngừ
Bò xắt lát mỏng, bản to đập dập, ướp xì dầu, hạt nêm thịt, tiêu, đường, tỏi băm , dầu mè, ít bột năng, dầu ăn. Mỗi thứ một chút.
Lươn chiên giòn
Xào tỏi thơm, cho me vào nấu sôi, nêm nước mắm, muối, đường, nếm có vị chua, ngọt, mặn vừăn, cho gừng và ớt vào, không cho gừng quá sơm, sẽ làm mất mùi thơm.
Cá diêu hồng chưng tương
Cá diêu hồng làm sạch, đánh vẩy, mổ bụng. Dùng dao nhọn xẻ sâu và dài 2 đường trên lưng cá nhưng không lấy vi (không lấy xưong sống) và tạo rãnh.
Cách làm cơm tôm
Khi ăn, xới cơm ra bát nén chặt rồi hấp nhân tôm xào dàn thành lớp, rồi lại xới tiêp cơm trắng phủ lên trên cùng, nén thật chặt, Khi ăn úp ngược bát cơm ra.
Cách làm đậu phụ ngũ vị
Đổ dầu vào chảo, đợi thật sôi thì cho đậu vào rán. Nếu dầu chưa sôi thì bột sẽ tách khỏi miếng đậu và dính vào đáy chảo, gây cháy khét
Cháo gỏi vịt
Bắt nồi nước 8 quartz đun sôi, thả vịt vào luộc + gừng + củ hành nướng. Vặn lửa vừa luộc khỏang 15 - 20 phút là vịt chín .
Bánh rau xanh
Đặt chảo lên bếp, cho chút dầu ăn rồi đổ một muôi bột vào và tráng cho bột trải đều xung quanh chảo, bột chín, trở mặt dưới lên trên cho đến khi bánh chín vàng đều là được.
Tôm trân châu
Nếp sau khi ngâm rửa lại bằng nước lạnh để ráo nước, thì chia làm 3 phần bằng nhau, một phần trộn với vài giọt màu xanh, 1 phần trộn vài giọt màu đỏ, phần còn lại thì không trộn.
Bánh ngọt Sôcôla: hướng dẫn cách làm
Cắt ngang nữa cái bánh, đổi mặt trên, đặt một nữa lên đĩa, rải một nữa sôcôla sữa lên trên (đừng làm nóng phần trên).
Bánh bò mặn
Bánh bò mặn là một món ăn truyền thống của người Việt, đặc biệt phổ biến ở miền Nam . Với lớp vỏ bánh mềm mịn, nhân tôm thịt đậm đà, bánh bò mặn mang đến một hương vị thơm ngon khó cưỡng.
Gỏi măng
Măng chẻ mỏng thành miếng dày 5 ly, đem luộc 3 nước, để ráo rồi xắt mỏng hoặc tước chỉ dài 5cm, xóc vào măng 1 thìa cafe muối, được khoảng 10 phút cho thêm vào măng 1 chén dấm.
Ba rọi xào mắm ruốc
Thịt ba rọi trụng nước sôi, hơi chín, thái sợi vuông dài ( bằng cán đũa ). Cho dầu hột điều + xả cô chảo phi cho thơm, kế đến cho thịt + mắm + đường + 1/4 cup nước lèo (chicken broth) rộn đều.
Giò thủ
Nếu xào mà độ chảy nhựa chưa đủ, giò sẽ không dính lại với nhau, cũng như ép nén không hiệu quả, giò cũng sẽ không dính chắc thành khối. Làm đúng, khi cắt ra, miếng giò sẽ chắc như miếng chả.
Chả đùm
Lót miếng mỡ chài vào trong tô, vắt phần mỡ chài thừa ra ngoài miệng tô, cho hỗn hợp thịt gan băm vào tô cho đầy miệng tô, ém bằng mặt và chặt tay hỗn hợp, kéo phần mỡ thừa ngoài miệng tô đậy lên mặt thịt cho kín.
Thịt bò bằm sốt cà chấm xà lách
Rau sống rửa sạch sẽ quay ráo, dùng dao bào lớn bào mỏng quả dưa leo theo hình tròn trộn đều vào rau cùng các loại rau thơm. Chú ý làm món sốt cho có độ sền sệt, không đặc mà cũng đừng lỏng cho dễ chấm rau.
Cách làm chả lươn
Trộn lươn cùng với hành, tỏi băm nhuyễn và giò sống. Nêm thêm một ít nước mắm, muối, tiêu, đường vừa miệng, Nhồi hỗn hợp thật kỹ, sau đó giã.
Cá saumon sốt cà ri cua
Lá thơm hơ khô trên chảo không, cho thơm. Khoai cắt miếng lớn. Cá filet cắt ô vuông 2 inch xong chiên sơ với hành tỏi và lá bay và cà ri vào cho thơm. Chiên hạt màu, xong cho màu và cua vào chiên chung hỗn hợp.
