Cá kho
Sau khi ướp cá, bắc nồi cá lên bếp, để vừa lửa, châm thêm vào một lượng nước sôi ngập hơn mặt cá khoảng 2 - 3cm. Khi thấy nước sôi, hạ lửa nhỏ riu riu kho trong khoảng 45 phút, thăm chừng nước.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Cá kho nói chung là món dễ học nhưng khó làm cho ngon nếu không kiên nhẫn; người nấu phải mất thì giờ và đặt cả tinh thần chăm sóc miếng ăn cho gia đình nếu muốn thể hiện qua món cá kho.
Nguyên liệu
Món cá kho VN có thể tạm sắp thành hai loại. Một là cá kho nước: món ăn kho hơi lạt, có nhiều nước để dùng chan vào bún, cơm; thường dùng những loại cá biển như cá ngừ, cá thu, cá sòng, cá nục… Hai là cá kho khô: món ăn rất đậm đà, mặn miệng… Sau khi chế biến gần như cạn hết nước và kho không khô hẳn nhưng cũng không có nhiều nước; thường sử dụng những loại cá nước ngọt như cá lóc, cá basa, cá bống, cá kèo, cá cơm… nhưng một vài loại cá biển thân nhỏ như chuồn, trích, nục… vẫn kho khô được. Trong hai cách kho này, tùy người, tùy vùng… ngoài gia vị thường dùng còn sử dụng vài phụ gia như thơm chín; xơ mít chín; chột nưa (một loại cây quen thuộc vùng Bình Trị Thiên VN, họ môn, giống như cây môn ngọt hay cây bạc hà trong miền Nam nhưng có vị khác); mía lau; thịt heo ba chỉ (ba rọi)… và cả nước trà để khử vị tanh. Xin trình bày căn bản, phần chế biến tùy thích các bạn làm thêm với các loại thực phẩm tìm được ở nước ngoài.
Gia vị
Chuẩn bị muối, tiêu, nước mắm, đường, nước màu hay còn gọi là nước màu dừa (một dạng caramel chế biến từ đường nấu cho thành dạng sệt, vị cháy đắng, có màu nâu đỏ đậm. Bếp VN thường dùng nước màu dừa để kho cá thịt, tạo vị đắng ngọt, pha màu... cho vài món ăn khác) - nước màu dừa thường có bán tại những chợ Việt nam ở hải ngoại; ớt tươi, hành tím khô, dầu ăn hoặc mỡ nước.
Phụ gia
Tùy ý sử dụng như thơm chín cắt miếng nhỏ, cà chua chín cắt miếng bỏ phần hột, xơ mít chín (trái mít chín, sau khi gỡ múi, cắt lấy phần cọng xơ dạng sợi) mía lau róc vỏ, chặt khúc 5cm, chẻ nhỏ, chột nưa đã muối mặn v.v…
Cá kho nước
Các loại cá quen thuộc ở VN để dùng kho nước là các loại cá biển như cá ngừ, cá thu, cá nục, cá chuồn, bạc má… Cá thu, cá ngừ thường ở dạng cắt lát dày khoảng 1,5 - 2cm. Còn như cá nục, cá chuồn… nếu cá dài cỡ chừng 15 - 20cm thì kho nguyên con (sau khi làm sạch và đánh vảy); nếu cá lớn con hơn thì tùy ý cắt khúc ngắn.
Dùng cỡ nồi vừa đủ. Để lúc trở cá không bị dính, hay bể cá, mất đẹp.
Phân lượng gia vị tương đối cho 500gr cá ngừ hoặc các loại đã kể, cho ra vị cá kho hơi lạt: Xếp cá vào nồi, rắc phủ đều lên mặt cá khoảng 50gr đường và đong đường bằng muỗng – nếu đã dùng mấy muỗng đường thì cho thêm chừng đó muỗng nước mắm + ½ muỗng cà phê tiêu + 1 muỗng cà phê muối + 20gr hành tím lột vỏ, đập dập + ½ muỗng súp nước màu dừa + 2 trái ớt chín đỏ, khoảng 15 – 20gr, để nguyên trái - không bẻ gãy ớt + 1 muỗng súp dầu ăn hoặc mỡ nước. Đậy kín cá, để qua 1 giờ hoặc hơn cho cá thật thấm gia vị. Trong khi ướp cá, đường sẽ làm cho cá săn chắc và thấm các loại gia vị khác chứ không phải do mắm muối. Nước màu dừa có tác dụng làm cho màu nước cá kho vàng nâu đẹp mắt, nếu dùng nhiều nước kho sẽ có màu đỏ nâu và đắng. ( Có người dùng nước tương đen ( hắc xì dầu) nhưng màu sẽ không ra đỏ, mà đen hơn nước màu.
Những phụ gia có thể dùng cho thêm vào món cá kho nước - nhất là dùng cá ngừ: Thịt ba chỉ heo cắt miếng nhỏ cỡ ½ ngón tay út 100gr thịt / 500g cá; 50gr thơm chín cắt miếng nhỏ hoặc 50gr cà chua chín, bỏ hột, cắt miếng nhỏ; cho vào đáy nồi khoảng 100gr mía lau róc vỏ, chặt khúc ngắn 5cm. chẻ mỏng… Những loại phụ gia này tùy thích sử dụng tất cả hoặc một hai thứ, món cá kho sẽ có nhiều hương vị hơn.
Nước trà
Cho thêm ít nước trà (người Bắc gọi là nước chè) vào món cá kho nước là thói quen khẩu vị của một số người Trung, người Bắc VN. Dùng nước chè lá tươi đã nấu pha hoặc chè Bắc Thái Nguyên pha không đậm lắm, cho vào khoảng 50cc / 500gr cá, vị cá kho sẽ trở nhẹ nhàng, làm tăng mùi thơm nước kho và không nghe mùi tanh cá. Nếu ở nước ngoài muốn kho thử mà không có nước trà xanh chẳng hạn, bạn có thể dùng trà Lipton đen loại túi lọc, không nên sử dùng loại trà ngọt có vị cam chanh hay gừng.
(Cũng có người dùng coca thế nước trà, nhưng cá kho có vị ngọt hơn là dùng nước trà).
Kho cá
Sau khi ướp cá, bắc nồi cá lên bếp, để vừa lửa, châm thêm vào một lượng nước sôi ngập hơn mặt cá khoảng 2 - 3cm. Khi thấy nước sôi, hạ lửa nhỏ riu riu kho trong khoảng 45 phút, thăm chừng nước, nếu thấy nước cạn phải châm thêm nước sôi để giữ nước kho luôn cao hơn mặt cá, thăm chừng nạc cá vừa săn chắc, nước vẫn cao hơn mặt cá chừng 1 - 2cm là vừa.
Về việc nêm nước cá kho
Món cá kho nước hay dùng ăn bún tươi cho nên thường kho lạt nhưng tùy khẩu vị, sau khi kho xong cứ nêm thêm chút muối, đường… theo ý riêng. Lưu ý khi dùng nước mắm để nêm vì có nhiều loại nước mắm nếu dùng nhiều sẽ tạo thêm vị chua chứ không phải mặn. Hoặc tùy ý giã nhỏ ít tỏi ớt trong một cái chén, cho vào ít nước cá kho rồi làm loãng ra với ít nước sôi sau đó mới nêm lại với chút muối, đường, nước mắm… và dùng loại nước cá pha lạt này để chan kèm bún tươi, rau sống cắt nhỏ, dưa leo băm.
Nếu muốn kho lâu hơn cứ tiếp tục để nồi cá trên bếp với lửa thật nhỏ cho đến khi nước kho cạn sấp mặt cá bạn sẽ có vị cá kho đậm đà hơn nhưng cách kho này vì đã dùng nước cho nên nạc cá sẽ có vị khác cách kho khô.
Bài viết cùng chuyên mục
Quẩy rán
Trước khi thả bánh vào, kéo cho miếng bột dài ra thêm và thả từ cạnh chảo cho rơi xuống từ từ, trở bánh bằng cách hất qua, hất lại
Sò dương bóp thấu
Sò dương luộc sơ, khi thấy miệng sò hé ra là được. Nhấc xuống, tách lấy thịt, làm sạch ruột sò. Cho sò vào luộc lại vừa chín tới, vớt ra, để ráo, thái míếng mỏng. Ớt đỏ, muối, đường cho vào cối, giã nát.
Cách làm trứng cút bao quản
Trứng cút sau khi đã bóc vỏ, lăn nhẹ qua bột mì sao cho bột áo đều bên ngoài từng quả trứng, Trộn thịt với gừng, lá thơm, mù tạt, gia vị, chia thành 12 viên
Nem nướng thủ đức
Thịt heo mua loại nạc vai, có tí mỡ nhờ họ xay nhuyễn ra, nhờ họ xay 3 lần cho nhuyễn, có chợ thì họ nice họ xay dùm 3 lần, còn đa số là chỉ 2 lần là max
Kim long hí nguyệt
Mỡ gáy luộc chín, cắt thật nhỏ, trộn đều với một ít đường. Sau đó mang mỡ phôi nắng hay để chỗ ấm cho có màu vàng vắt.
Cách làm chân gà nướng ngũ vị
Ướp chân gà với gia vị gồm ngũ vị hương, muối, đường, nước mắm, dầu ăn, mật ong, nước cốt hành, tỏi, để khoảng 5 giờ, trở đều chân gà cho ngấm gia vị.
Vả trộn
Vả không chỉ dùng làm sau sống ăn ghém, mà từ quả vả người Huế chế biến ra rất nhiều món ngon như: vả kho thịt lợn, vả kho thịt bò, vả kho cá rô, cá diếc, vả xào, vả trộn, vả muối, vả chua ngọt.
Tôm càng sốt bơ hành lá
Lấy một cái nồi to, để vào vài chút gừng, võ chanh hay võ quít khô, 1 cũ hành, 1 củ cà rốt, đun sôi, nếu các bạn có thể mua được loại để luộc cá, tôm thì nhanh hơn.
Cá saumon sốt cà ri cua
Lá thơm hơ khô trên chảo không, cho thơm. Khoai cắt miếng lớn. Cá filet cắt ô vuông 2 inch xong chiên sơ với hành tỏi và lá bay và cà ri vào cho thơm. Chiên hạt màu, xong cho màu và cua vào chiên chung hỗn hợp.
Cách làm nộm phổ tai
Ức gà luộc chín, xé sợi, bỏ xương, Bóp dưa leo, cà rốt với muối, xả sạch, vắt ráo, Trộn nước cốt chanh với 4 thìa đường, 4 thìa cà phê nước mắm
Cách làm gỏi bưởi chay
Tàu hũ ky chiên vàng, thái sợi, Ướp mì căn với muối, tiêu, đường, Dầu nóng, cho mì căn vào xào sơ, đổ ra đĩa, Dầu nóng, cho tỏi tây vào chảo phi vàng
Mứt khế dẻo
Chọn khoảng 20 đến 30 trái khế chua, xanh, thật tươi, gọt bỏ cạnh mũi, chẻ dọc khế theo từng múi, tách bỏ hột, gọt bỏ vỏ xanh bên ngoài.
Canh chua bông so đũa cá rô đồng
Cho ít nước vào me vắt nước cốt, Cá rô chiên vừa chín cho vào nồi nước dùng, nêm me, nước mắm, đường, nấu sôi nhỏ lửa cho nước canh không đục.
Riêu cá điêu hồng
Mua cá điêu hồng thật tươi về rửa sạch, cắt ra làm đôi và ướp vào một muỗng cà phê muối, một ít tiêu để khoảng 20 phút cho cá thấm.
Chân gà phùng chảo
Cho dấm + maltose (một loại đường mật) chế thêm 6 cup nước nấu sôi rôi cho chân gà vào trụng khoảng 1 phút, vớt ra rồi để cho ráo nước.
Kho mắm ruột cá
Mua độ 4 - 5 trái cà bát, chọn quả tươi, mẩy, không sâu, không xây xát, rửa sạch, cắt bỏ cuống, đài. Sau đó, cắt thành tép bưởi, đem bỏ vào nồi cùng với mắm ruột, rồi đun nhỏ lửa.
Cách làm hoa cải xào nấm chao
Chảo nóng, cho dầu và tỏi vào phi thơm, cho nấm vào xào sơ, nêm nước tương, muối, đường, dầu mè, vừa ăn, cho ra đĩa, Phi tỏi thơm, xào cải.
Bắp hầm dừa
Bắp bỏ ra chậu, cho nước ngâm chừng 1 tiếng, cho sạch, xong trút ra rổ, cho bắp vào nồi slow cooker đong 5 1/2 cup nước lọc, và 1 lon nước cốt dừa chaokoh (hay nước cốt dừa hiệu gì cũng được).
Canh cá cơm nấu với dứa
Món ăn này, sau khi phi thơm dầu với sả, cho cá cơm vào xào cho chín đều trong khoảng 1, 2 phút rồi cho thơm chín cắt miếng nhỏ, cà chua, thêm ít dưa leo
Soupe vây cá nấu cua
Trong nồi nước dùng, để cho nóng, bỏ vi cá vào, măng tây, xắt nhỏ như chừng 1 hay 1,50 cm, để vào nồi nước dùng, nêm nếm, muối, bột volaille (bột ngọt) cho vừa ăn.
Lẩu cá kèo lá giang
1,5 lít nước lạnh nấu sôi cho lá giang vào , nêm gia vị 1m muối + 2 m đường + 1m bột ngọt + 1m nước mắm ngon. Khi sôi nhắc xuống, nước dùng có vị chua ngọt là được.
Dưa củ cải trắng: hướng dẫn cách làm
Nếu thời tiết nóng thì sau 24h là dưa vừa chua ăn được, để hơn nữa thì bị chua quá, còn mùa đông thì 36h hoặc 2 ngày sau dưa mới có dấu hiệu ngấu.
Sườn nấu trái bơ
Sườn chặt miếng vuông độ 3 ngón tay, ướp vào sườn : muối, bột ngọt, hành tỏi băm nhuyễn. Cà chua bỏ hột cắt nhỏ, quả bơ gọt vỏ, bỏ hột, cắt miếng dài hoặc vuông để sẵn.
Chân vịt xào thập cẩm
Lấy dao khía theo ống chân để rút xương vịt. Riêng xương bàn chân, nhẹ nhàng bẻ ở những khớp nối để rút xương ra.
Cách làm gà chiên sốt cam
Nước cam sôi, cho một ít bột bắp pha loãng vào, khuấy đều cho hỗn hợp hơi sánh lại. Rưới nước xốt cam lên đĩa gà, rắc tiêu, rau mùi.