Hoàng hoa, cây thuốc trị hạ nhiệt, tiêu phù

Hoàng hoa, Nhất chi hoàng hoa - Solidago virgaurea L., thuộc họ Cúc - Asteraceae.

Mô tả

Cây thảo sống nhiều năm cao 20 - 70cm, có khi hơn; thân rễ có nhiều mấu; thân mọc đứng, tròn, chỉ phân nhánh ở phần mang hoa. Lá mọc so le, có cuống hoặc không có cuống đều hình trái xoan hay bầu dục, dài 4 - 10cm, rộng 1,5 - 4cm, có răng thô hoặc có mép nhẵn, và hơi có lông mềm. Cụm hoa đầu rộng 5 - 8mm hay hơn, xếp thành chùm ở ngọn; mỗi đầu có 5-10 hoa hình lưới bao quanh, màu vàng sáng, ở giữa có 10 - 20 hoa nhỏ hình ống. Quả có lông mào màu trắng. Có nhiều thứ.

Hoa tháng 9 - 10, quả tháng 10 - 11.

Bộ phận dùng

Toàn cây - Herba Solidaginis; thường gọi là Nhất chi hoàng hoa

Nơi sống và thu hái

Ở nước ta thường gặp thứ có quả bông nhẵn (var. leiocarpa Benth). Cây mọc hoang ở Cao Bằng, Lạng Son, Hà Giang, Lai Châu, Lào Cai, trong các bụi, trong các rừng thưa, ở bìa rừng. Cũng được trồng làm cây cảnh vì hoa đẹp. Thu hái cây lúc đang có hoa, phơi trong râm ở nhiệt độ dưới 40 độ.

Thành phần hóa học

Trong cây có tinh dầu, tanin và các saponin; những chất đã biết là rutin, kaempferol - 3 - rutinoside, leiocarposide, benzyl - 2,6-dimethoxybenzoate, 3,5 –dimethoxy – 4 - acetoxycin- namyl angelate; matricaria este.

Tính vị, tác dụng

Vị hơi đắng, cay, tính bình và hơi có độc; có tác dụng hạ nhiệt, tiêu phù, tiêu viêm và kháng sinh.

Công dụng, chỉ định và phối hợp

Dùng trị: 1. Cảm mạo, viêm phần trên của đường hô hấp, đau hầu họng, viêm amygdal; 2. Ho, viêm phổi, lao phổi; 3. Viêm thận cấp và mạn tính, viêm bàng quang. Dùng ngoài trị đòn ngã tổn thương, vết thương chảy máu, rắn cắn, viêm vú, viêm mủ da, nấm da chân và tay, mụn nhọt độc. Liều dùng 10-30g, dạng thuốc sắc. Không dùng cho người có thai. Dùng ngoài không kể liều lượng, lấy cây tươi giã nát đắp.