Quyết ấp đá lá nạc: cây được dùng chữa đòn ngã sưng đau

Quyết ấp đá lá nạc, Vỏ ốc, Vẩy ốc lá dày – Lemmaphyllum carnosum (J.Sm. ex Hook.) Presl, thuộc họ Ráng – Polypodiaceae.

Mô tả

Thân rễ mảnh, bò dài, hơi có vẩy, với lá cách quãng nhau, lá không sinh sản hình trái xoan – thuôn hay bầu dục, có cuống ngắn, dài 7 – 10cm, rộng 2,5 – 3cm, có gân rõ nhiều hay ít mang vài cái vẩy ở mặt trên. Lá sinh sản có cuống dài, hình dải hay dải – ngọn giáo, dài 10cm, rộng 0,2 – 0,5cm. Các ổ túi bào tử dính liền nhau khi chín.

Bộ phận dùng

Toàn cây – Herba Lemmaphylli Carnosi.

Nơi sống và thu hái

Loài của Bắc Ấn Độ, Nam Trung Quốc, Thái Lan và Việt Nam. Ở nước ta, Quyết ấp đá lá nạc phổ biến trên các cành cây hay trên các vách đá trong rừng của một số tỉnh phía Nam, ít gặp ở các tỉnh phía Bắc.

Tính vị, tác dụng

Vị cay, hơi đắng, tính mát; có tác dụng hoạt huyết tán ứ, giải độc ngừng ho, tiếp cốt, thôi sinh, trừ thấp.

Công dụng, chỉ định và phối hợp

Ở Vân Nam (Trung Quốc), cây được dùng chữa đòn ngã sưng đau, ho do phổi nóng, rắn độc cắn. Có nơi dùng chữa trẻ em sốt cao và dùng ngoài trị phong thấp, gãy xương, viêm tai giữa. Dân gian còn dùng đắp sưng lở ở chân, các vết cắn của súc vật và chữa bệnh càng cua ở ngón tay, dùng trong chữa các chứng chảy máu và chảy máu mũi.