Dòng tiểu cầu tế bào máu: số lượng và ý nghĩa lâm sàng

2018-10-29 09:58 PM
Bình thường tiểu cầu trôi tự do theo dòng máu, khi mạch máu bị đứt, những sợi colagen ở dưới lớp biểu mô bị bộc lộ và tiểu cầu sẽ kết dính tụ lại chỗ mạch đứt

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

PLC/PLT (Platelet Cell): Số lượng tiểu cầu - cho biết số lượng tiểu cầu có trong một đơn vị máu. Số lượng tiểu cầu bình thường là 150.000-400.000 tiểu cầu/mm³ máu.

Tiểu cầu có đời sống 8-12 ngày. Đổi mới sau 4 ngày.

Là những mảnh vỡ hình đĩa mỏng, không nhân, từ tế bào chất của những tế bào megakaryocyte được tìm thấy trong tủy xương.

Bình thường tiểu cầu trôi tự do theo dòng máu. Khi mạch máu bị đứt, những sợi colagen ở dưới lớp biểu mô bị bộc lộ và tiểu cầu sẽ kết dính tụ lại chỗ mạch đứt (do thành mạch mất điện âm không đẩy tiểu cầu nữa). Tiếp đó, những tiểu cầu đang lưu thông sẽ đến kết tụ vào đó và kéo theo sự kết tụ của lớp tiểu cầu thứ 3, thứ 4... cho đến khi hình thành nút tiểu cầu (còn gọi đinh cầm máu Hayem) bịt kín chỗ tổn thương.

Tiểu cầu có vai trò quan trọng trong quá trình đông cầm máu, vì vậy Suy giảm tiểu cầu về mặt số lượng hoặc chất lượng sẽ gây ra bệnh sinh chảy máu. Khi số lượng tiểu cầu giảm dưới 100.000/mm³ hay có xuất huyết, dưới 100.000/mm³ xuất huyết nặng => tử vong

Tăng tiểu cầu (>500.000/mm³)

Hội chứng tăng sinh tủy, thiếu máu thiếu sắt, sau cắt lách, tăng do phản ứng sau một số bệnh lý: ung thư di căn tủy xương, u thận, u gan…

Tăng tiểu cầu giả tạo: do máy đếm nhầm thành tiểu cầu bởi

Mảnh hồng cầu vỡ hoặc hồng cầu kích thước quá nhỏ (MCV < 65 fl).

Mẫu máu lẫn bụi bẩn.

Máy nối đất không tốt gây hiện tượng nhiễu nên các xung điện nhỏ sẽ được máy ghi nhận là các tiểu cầu.

Giảm tiểu cầu

Giảm sản xuất (suy tủy xương, bệnh máu ác tính lấn át, ung thư di căn tủy xương, xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch/ITP), tăng tiêu thụ (xuất huyết giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu tiêu thụ).

Đa số các trường hợp tăng sử dụng tiểu cầu dẫn đến hoạt hóa tiểu cầu, một số có liên quan đến huyết tắc. Với nhiệm vụ tạo ra vón cục máu (Clot), TC tích tụ phía trên mảng thành một khối cứng bao quanh vành động mạch, gây ra chứng huyết khối (Thrombus), huyết khối tích tụ lâu ngày sẽ dày làm bít đường kính của động mạch và làm tắc nghẽn hoàn toàn. Bao gồm:

- Thiếu máu giảm tiểu cầu do hủy tiểu cầu/TTP

- Hội chứng tán huyết - tăng urê huyết/HUS

- Tiểu hemoglobin cực điểm về đêm/PNH

- Đông máu nội mạch lan tỏa/DIC

- Giảm tiểu cầu do heparin/HIT.

Giảm tiểu cầu giả tạo có thể gặp do

Tiểu cầu tăng kết dính: lấy máu quá lâu làm hoạt hóa tiểu cầu, lấy mẫu vào ống thủy tinh làm tiểu cầu kết dính do thành ống làm hoạt hóa và kết dính tiểu cầu.

Tiểu cầu tập trung xung quanh bạch cầu…

MPV (Mean Platelet Volume)

Thể tích trung bình tiểu cầu, cũng được tính bằng đơn vị femtolit, giá trị bình thường từ 7,5-11,5 fl.

PCT (Plateletcrit)

Thể tích khối tiểu cầu, giá trị bình thường từ 1,6 -3,6 %.

PDW (Platelet Distribution Width)

Dải phân bố kích thước tiểu cầu, giá trị bình thường từ 11 -15%.

Các chỉ số tiểu cầu khi cao hơn bình thường thì dễ bị đông máu (tắc mạch) và khi thấp hơn bình thường thì dễ chảy máu.

Bài viết cùng chuyên mục

Công thức máu toàn bộ (CBC): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Công thức máu toàn bộ có thể được thực hiện như một phần của kiểm tra thể chất thông thường, có thể cung cấp thông tin có giá trị về tình trạng sức khỏe chung

Xét nghiệm sinh hóa máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ định xét nghiệm

Xét nghiệm sinh hóa máu vào nhiều chất trong máu hơn những chất khác, dạng hoàn chỉnh nhất của xét nghiệm sinh hóa máu xem xét 20 thứ khác nhau trong máu

Xét nghiệm nhóm máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các kháng nguyên quan trọng nhất là kháng nguyên nhóm máu ABO và kháng nguyên Rh, có mặt, vì vậy, hai xét nghiệm nhóm máu phổ biến nhất là xét nghiệm ABO và Rh

Cách đọc nhanh công thức máu

Trong khi thực hành cấp cứu hồi sức, cần nhận định nhanh tình trạng cấp cứu, đọc công thức máu nhìn ngay vào các chỉ số như sau

Dòng bạch cầu tế bào máu: số lượng và ý nghĩa lâm sàng

Số lượng bạch cầu tăng cao trong các bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, và đặc biệt cao trong các bệnh bạch huyết cấp hoặc mãn tính

Dòng hồng cầu tế bào máu: số lượng và ý nghĩa lâm sàng

Một số phòng xét nghiệm không tách những người trưởng thành và những người sau tuổi trung niên ra thành 1 nhóm khác nhau

Công thức máu toàn phần: các chỉ số tế bào và chỉ số đông máu

Để đánh giá trạng thái và khả năng sinh hồng cầu của tủy xương, nhất là trong Suy tủy, xem mức độ sản xuất hồng cầu mau hay chậm và tủy xương đã đáp ứng ra sao trước sự thiếu máu

Xét nghiệm BNP và NT proBNP trong tim mạch

Các sản phẩm thoái hóa và proBNP nguyên vẹn được phát hiện bằng xét nghiệm BNP cho kết quả khác nhau, NT-proBNP cũng chia cắt nhanh chóng

Xét nghiệm Troponin

Lý do phổ biến nhất để thực hiện xét nghiệm này là để xác định xem đau ngực là do một cơn đau tim. Bác sĩ sẽ xét nghiệm này nếu bị đau ngực và dấu hiệu của một cơn đau tim.

Xét nghiệm Creatinine

Nếu thận không hoạt động đúng, mức tăng creatinine có thể tích lũy trong máu, thử nghiệm creatinine huyết thanh đo mức độ creatinine và cung cấp cho một ước tính thận lọc chất thải

Xét nghiệm kiểm tra Cholesterol

Mức cholesterol cao thường không gây ra và các dấu hiệu hoặc triệu chứng, do đó, kiểm tra cholesterol là một công cụ quan trọng.

Xét nghiệm máu cho ung thư, k, khối u ác tính

Bác sĩ đã ra lệnh xét nghiệm máu ung thư hoặc các xét nghiệm khác để tìm kiếm dấu hiệu của ung thư, không có nghĩa chẩn đoán ung thư đã được thực hiện và bị ung thư.

Xét nghiệm máu toàn bộ (CBC)

Số lượng máu đầy đủ là xét nghiệm máu được sử dụng để đánh giá sức khỏe tổng thể và phát hiện một loạt các rối loạn, bao gồm nhiễm trùng, thiếu máu và bệnh bạch cầu

Thử nghiệm protein phản ứng C (CRP)

Protein C phản ứng thử nghiệm để kiểm tra bệnh tim là không phù hợp với tất cả mọi người, Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, có một thử nghiệm protein phản ứng C

Xét nghiệm máu cho bệnh tim

Điều quan trọng là hãy nhớ rằng máu kiểm tra một mình không xác định nguy cơ của bệnh tim và các yếu tố nguy cơ quan trọng nhất đối với bệnh tim là hút thuốc lá

Kiểm tra urê máu (BUN)

Nếu xét nghiệm máu cho thấy rằng mức độ nitơ urê cao hơn bình thường, nó có thể chỉ ra rằng thận không hoạt động đúng, Hoặc nó có thể trỏ đến lượng protein cao

Xét nghiệm HbA1C

Kết quả xét nghiệm HbA1C phản ánh mức độ đường trong máu trung bình 2 đến 3 tháng qua, cụ thể, A1C, biện pháp kiểm tra tỷ lệ phần trăm của hemoglobin.

Bilirubin

Trước khi đến gan, một sản phẩm phân hủy của các tế bào máu đỏ, bilirubin gián tiếp, Khi trong gan, hầu hết bilirubin gắn vào đường nhất định tạo ra được gọi là trực tiếp